تغییر رفتار کودکان با تقویت های درست

«روشی که باعث تقویت رفتارهای مثبت می شوند مهم تر از مقدار آن است.»

بی.اف.اسکینر

توجه: روش های رفتارگرایی محض به تنهایی برای تغییر رفتار کودکان کافی نیستند و حتما باید ملاحظات انگیزشی و .. را نیز در تغییر رفتار کودکان در نظر گرفت. با این حال در این مقاله اشاره مختصری بر این روش های رفتاری و چگونگی استفاده از انها شده است.

هدف از تقویت کننده کمک به افزایش انجام رفتارهایی است که در پی محرک های خاص باعث ایجاد این واکنش ها می شوند.

زمانی که افراد در مورد تقویت کننده فکر می کنند بلافاصله به یاد پاولف می افتند. پاولوف و اسکینر رفتارها را مطالعه کرده اند و به نوع خاصی از رفتاری که به وجود می آید اشاره دارند.

تقویت کننده های مثبت و منفی

دو نوع تقویت کننده وجود دارد. اولین تقویت کننده تقویت کننده های مثبت هستند، این نوع از تقویت کننده می تواند ابزای برای تغییر رفتار در کودکان باشد. کاربرد آن به صورت استفاده از آیتم های تشویق کننده (مانند بازی کردن با گوشی موبایل بعد از تمام کردن تکالیف مدرسه) می باشد، بنابراین فرد برای تمام کردن وظیفه اش انگیزه پیدا می کند.

در آینده والدین می توانند این تقویت کننده را دور زده و به صورت بالقوه کودک بدون نظارت والدین به صورت اتوماتیک به خودش می گوید، «اگر من این کار را انجام بدهم می توانم با گوشی بازی کنم.»

به هر حال اگر آنها بلافاصله به سراغ گوشی بروند و تکالیفشان را فراموش کنند می توان از تقویت کننده های منفی استفاده کرد، تقویت کننده های منفی نوع دوم تقویت کننده ها هستند.

تقویت کننده های منفی به صورت حذف برخی از ایتم صورت می گیرد، مانند گوشی یا کامپیوتر، در نتیجه کودک می داند که باید تکالیفش را قبل از اینکه از لوازم الکترونیک استفاده کند، انجام دهد.

فرایند هر دو نوع تقویت کننده های مثبت و منفی برای تغییر رفتار کودکان کاربردی و مفید می باشند.

محروم سازی چیست؟

اگر شما می خواهید که رفتار کودکتان را تغییر دهید، باید به این مسئله توجه داشته باشید قبل از برخی از رفتارها کودک باید از چه چیزهایی محروم شود. محروم سازی سوال پرسیدن؟ یا محروم سازی درخواست چیزی؟ اگر شما می خواهید که کودکان راحتتر باشد و چیزهایی را از شما درخواست کند. برای مثال اگر کودک بعد از اینکه بیرون از خانه بازی کرد آب بخواهد، اگر مادر به او بگوید نه، کودک دوباره این درخواست را تکرار نمی کند و این رفتار دوباره اتفاق نمی افتد.

به هر حال، اگر مادر به درخواست او پاسخ مثبت بدهد کودک دوباره این درخواست را تکرار می کند، کودک با تقویت کننده های منفی روبرو می شود. به هر حال، مادر باید رفتار کودک را تقویت کند و نه خود شخص را.

در مثال بالا مهم است که توجه داشته باشید که رفتار کودک تقویت شد و نه خود کودک. این کار اشتباه است که «کودک با دادن آب به او رفتارش تقویت شود» زیرا چیزی که تقویت شده است درخواست او نبوده است. زمانی که سعی ما بر این است که رفتار کودک را تغییر دهیم، مهم است که رفتارش تقویت شود نه اینکه خود کودک تغییر کند. اگر رفتارشان تقویت شود آنها احساس می کنند که دوست داشتتنی و پذیرفته هستند.

سیستم پاداش دهی

در سیستم مدارس، بخصوص در آمریکا در جایی که این کار به خوبی انجام می شود، تقویت کننده های مثبت می توانند به دانش آموزان کمک کنند که برای اینکه پاسخ های صحیح بدهند تلاش کنند. اگر معلم در رابطه با کلمات مرتبط با تصویر با دانش آموزان کار می کند، و دانش آموز بتواند تنها به دو تا از سوالات از ده سوال پاسخ صحیح دهد، سپس برای اینکه بتواند جواب های صحیح بیشتری بدهد پاداش دریافت می کند.

سیستم پاداش دهی می تواند متفاوت باشد، برای مثال، سیستم پاداش دهی می تواند به صورت دادن چیزی یا برچسبی به کودک باشد. کودک برای هر جواب صحیحی چیز خاصی دریافت می کند. پاداش می تواند به صورت پول باشد و زمانی که کودک به اندازه کافی پول جمع کرد می تواند برای خودش یک مداد بخرد. بر اساس این سیستم پاداش دهی دانش اموز باید به لحاظ نظری به سوالات بیشتری پاسخ صحیح بدهد.

اولین روزی که این سیستم اجرا می شود ممکن است دانش آموز از ده سوال به شش سوال پاسخ صحیح بدهد، و در دومین روز او به هشت تا از ده سوال پاسخ صحیح بدهد. و در سومین روز ممکن است حتی دانش اموز به همه سوالات پاسخ صحیح بدهد.

پاسخ های صحیح دانش اموز به دلیل تقویت کننده های مثبتی است که او دریافت کرده است. پاداشی که دانش آموز دریافت می کند به او کمک می کند که پاسخ های صحیح بدهد. قبل از هر سیستم پاداش دهی جدیدی دانش اموز به تصویر اشاره می کند و پاسخ اشتباه می دهد. این دانش اموز سعی نمی کند و رفتار های ناشی از تقویت کننده هایی که به او اعطا شده است دانش اموز تمایل بیشتری برای اینکه وظیفه اش را به درستی انجام دهد را دارا می باشد، در نتیجه دانش اموز می تواند برای رفتارش پاداش دریافت کند و یا اینکه پاداش او به صورت استراحت کردن باشد.

آیا پاداش دهی بهتر از تنبیهات منفی است؟

«تقویت کننده های مثبت مهم ترین و کاربردی ترین اصل در ایجاد رفتار می باشند»

کوپر، هرون و هوارد

بسیاری از متخصصان حرفه در زمینه ی روانشناسی به والدین توصیه می کنند که رفتارهای بد کودکان را نادیده بگیرند و به جای آن به رفتار های خوب کودک پاداش داده شود. اگر تقویت کننده ها بتوانند رفتارهای بد کودک را محدود سازند و به قالب سازی رفتارهای خوب کمک کنند، توجه کردن به رفتارهای بد هیچ سودی ندارد، و به وسیله ی بی توجهی می توان رفتار بد را متوقف کرد. همچنان گفتن این کار راحتتر از انجام ان است، رفتارهای منفی می توانند نسبتا اذیت کننده باشند.

ممکن است بسیاری از والدین نتوانند رفتارهای بد کودک را نادیده بگیرند و ممکن است سعی کنند تا رفتار بد کودکشان را اصلاح کنند. بهتر است رفتارهای منفی را تا انجا که می شود نادیده بگیرید و رفتارهای مثبت را به روش های مختلف پاداش دهید.

آیا تقویت کننده های مثبت بدون در نظر گرفتن سن کودک موثر هستند؟

تقویت کننده های مثبت تنها در برخی از سنین کارامد هستند. یادگیری کودکان هشت ساله با توجه به بازخوردهای مثبت می باشد (که می تواند به صورت تقویت کننده ی یک رفتار باشد) و زمانی که از تقویت کننده ها و بازخوردهای منفی استفاده می شود کودکان در این گروه سنی معمولا عصبی می شوند.

در حالیکه کودکان دوازده ساله می توانند بازخوردهای منفی را دریافت کنند و از طریق اشتباهاتشان یادبگیرند. همچنین بخش خاصی در مغز وجود دارد که واکنش شدیدی نسبت به بازخوردهای مثبت دارند و این بازخوردها از طریق غدد گانگیون پاسخ دریافت می کند. این غده در قمست خارجی قشر مخ قرار دارد. بخشی از مغز که به فعالیت های دیگر در همه ی گروه های سنی مربوط می شود.

نتیجه گیری

در پایان تقویت کننده ها و بازخوردهای مثبت تاثیر بیشتری نسبت به بازخوردهای منفیی دارند، ولی این مسئله بستگی به فرد دارد و بستگی به عکس العملی دارد که فرد نسبت به تقویت کننده های مثبت و منفی دارد که چه رفتار خاصی را از خود نشان دهند.

«تقویت کننده ها باعث بهتر شدن رفتار می شوند، در حالی که انتقاد می تواند باعث تثبیت رفتار عدم تغییر آن شود.»

ویرجینیا چیرس

منابع:

Rewards are be⌾䛶er than punishment: Here’s why. (1991). Retrieved here.

Sadowski, K. (2011). The difference between positive and negative reinforcement ‑ North Shore pediatric therapy. Retrieved here.

SuperUser.(2016). Positive reinforcement.Retrieved here.October 13, 2016,from

http://www.educateautism.com/behavioural‑principles/positivereinforcement.Html