اختلال بیش فعالی و نقص توجه در کودکان. تعریف و درمان
اختلال بیش فعالی و نقص توجه تقریبا ۱۰ درصد از کودکان ایالات متحده آمریکا یا نزدیک به ۵ میلیون کودک و بزرگسال از سن۳ تا ۱۸ سالگی را تحت تاثیر قرار می دهد.
بیش فعالی و نقص توجه یک اختلال مغز است (یا به عنوان آنچه ما تفاوت مغزی می نامیم) که منجر می شود کودکان و نوجوانان با مشکل در توجه کردن، تمرکز، خودکنترلی و عزت نفس مواجهه شوند. شماری از علت های شناخته شده و تحقیقات انجام گرفته در این مورد در ذیل مطرح شده است:
بیش فعالی و نقص توجه علایم بسیاری دارد. برخی علایم در ابتدا ممکن است مانند رفتار های نرمال کودکی به نظر برسند، اما ADHD باعث می شود این علائم اغلب موارد، بسیار بدتر و شدیدتر رخ دهند. کودکان دارای ADHD حداقل ۶ نشانه دارند که در ابتدای ۵ یا ۶ سالگی زندگیشان شروع می شوند.
کوکان مبتلا به ADHD ممکن است:
به راحتی پریشان شوند و اغلب چیزها را فراموش کنند.
به سرعت از فعالیتی به فعالیت دیگر می پرند.
در جهت یابی مشکل دارند.
مشغولیت فکری بیش از حد
در مورد تمام کردن وظایف با مشکل مواجهه می شوند مانند انجام تکالیف و کارها.
اسباب بازی هایشان، کتاب ها و لوازم مدرسه شان را اغلب گم می کنند.
بی قراری و پیچ و تاب خوردن زیاد از حد دارند.
با دیگران بدون وقفه و توقف صحبت می کنند.
به مقدار زیادی به این ور و آن ور می پرند و می دوند.
هر چیزی که می بینند را لمس می کنند یا با ان بازی می کنند.
بسیار بی تاب و بی قرارهستند.
رفتارها و نظرات نامناسب بروز می دهند.
در کنترل هیجاناتشان با مشکل رو به رو هستند.
روانشناس کودک شما ممکن است بیماری را تشخیص دهد یا گاهی اوقات دکتر ممکن است شما را به یک متخصصی که تجربه بیشتری درباره ADHD دارد برای تشخیص ارجاع دهد.
آزمون واحدی وجود ندارند که بتواند به شما بگوید که کودکتان ADHD دارد. اگر بچه شما در مدرسه یا در خانه برای مدت طولانی مشکل دارد، در مورد وجود یا عدم وجود ADHD او با دکترش صحبت کنید. یکی از ابتدایی ترین سوال هایی که پدر و مادر ها می پرسند این هست:”چر؟چه اشتباهی رخ داده است؟””آیا من کاری انجام داده ام که باعث این امر شده است؟”
شواهد قانع کننده اندکی در این زمینه وجود دارد که ADHD می تواند صرفا به دلیل فاکتورهای اجتماعی یا سبک های فرزند پروری رخ دهد. بیشتر دلایل اثبات شده به نظر می رسد پیرامون نقص بیولوژیکی و ژنتیکی باشد.اما این بدان معنا نیست که عوامل محیطی روی شدت و مخصوصا درجه اختلال و رنج بردن کودکان تاثیری ندارند. از سویی این قبیل عوامل به نظر نمی رسد به خودی خود شرایط را بدتر کنند. تمرکز والدین باید روی نگاه به سمت اینده و پیداکردن بهترین روش ممکن برای کمک به فرزندشان باشد. دانشمندان در حال مطالعه مدارک و شواهد بیشتر برای شناسایی روش های بهتر برای درمان و شاید روزی پیشگیری ADHD هستند.آن ها در حال یافتن شواهد بیشتر و بیشتر هستند که ADHD از محیط خانه نشات نگرفته است اما در عوض از علل بیولوژیکی ناشی شده است. دانستن این امر می تواند مقداری از احساس گناه والدین که ممکن است خودشان را بخاطر رفتار کودکانشان سرزنش کنند کم کند.
در طول چند دهه گذشته، دانشمندان نظریه های احتمالی درباره دلایل ADHDارائه کرده اند. برخی از این نظریه ها به بن بست و برخی به پیدا کردن شواهد جدید و هیجان انگیز منجر شده اند.
پیشنهاد مشاور: تربیت کودک بیش فعال
عوامل زیست محیطی به عنوان علت ADHD:
مطالعات یک همبستگی احتمالی بین مصرف سیگار و الکل در طول دوران بارداری و خطر ابتلا به ADHD در فرزندان را نشان داده اند.برای احتیاط، بهتر است که در طول بارداری هم از سیگار و هم الکل پرهیز شود.
دیگر عامل زیست محیطی که ممکن است با خطر بالای ابتلا به ADHD همراه باشد، سطوح بالای میزان سرب در بدن های کودکان پیش دبستانی است.از آن جایی که ورود سرب به رنگ های خوراکی مدت زیادیست که منع شده است و معمولا تنها در ساختمان های قدیمی یافت می شود، قرار گرفتن در معرض سطوح سمی برای یک بار نمی تواند دلیل شایعی برای آن باشد. بچه هایی که در ساختمان های قدیمی زندگی می کنند که در لوله های آن و یا در رنگ های سربی که قبلا در آنجا نقاشی شده است هنوز سرب وجود دارد ممکن است که در معرض خطر باشند.
اختلال نقص توجه و بیش فعالی و اسیب مغزی:
یک نظریه اولیه این بود که اختلالات توجه به دلیل اسیب مغزی به وجود می آیند.برخی از کودکانی که تصادف می کردند و مغزشان اسیب می دید ممکن بود برخی از رفتارهای شبیه به ADHD را نشان دهند، اما تنها درصد کمی از بچه هایی که ADHD داشتند سابقه اسیب مغزی آسیب زا داشتند.
اختلال ADHD و افزودنی های خوراکی و شکر:
بیان شده است که اختلالات توجه به وسیله شکر تصفیه شده یا افزودنی های خوراکی ایجاد می شود،یا علائمADHD به وسیله شکر یا افزودنی های خوراکی تشدید پیدا می کنند. در۱۹۸۲،موسسه ملی بهداشت در یک نشست توافق علمی در باره این موضوع به بحث پرداخت.مشخص شد که محدودیت های غذایی به حدود ۵ درصد از کودکان دارای ADHD،عمدتا بچه های خردسالی که آلرژی های غذایی داشتند کمک می کند.
جدیدترین مطالعه درباره اثرات شکر روی بچه ها،با استفاده از شکر در یک روز و جایگزین های شکر در روزهای متناوب هفته،بدون اینکه والدین،کارکنان و کودکان بدانند کدام ماده استفاده شد،یافته های معناداری از تاثیرات شکر روی رفتار یا یادگیری کودکان نشان نداد.
در مطالعه دیگر، بچه هایی که مادرانشان احساس میکردند آن ها به شکر حساس هستند یک شیرینی مصنوعی و کم کالری به عنوان جایگزین شکر به آن ها داده شد.به نیمی از این مادرها گفته شد به کودکانشان شکر دهند و به نیمی دیگر گفته شد که شیرینی مصنوعی و کم کالری بدهند.مادرهایی که به آن ها گفته شده بود که به بچه هایشان شکر بدهند بیش فعالی بیشتری نسبت به دیگر بچه ها گزارش کردند و انقادهای بیشتری از رفتار ان ها کردند. بنابراین فرضیه تاثیر مستقیم شکر با این مطالعات رد شده است.
ژنتیک به عنوان یک علت برای اختلال ADHD:
اختلالات توجه اغلب در خانواده ها جریان پیدا می کنند، بنابراین احتمال تاثیرات ژنتیکی وجود دارد. مطالعات نشان می دهند که ۲۵ درصد از خویشاوندان نزدیک در خانواده های دارای کودکان ADHD، مبتلابه ADHD هستند،در حالی که این نرخ در جمعیت عادی حدود ۵ درصد است. مطالعات بسیاری بر روی دوقلوها در حال حاضر نشان می دهد که یک تاثیر ژنتیکی قوی در این اختلال وجود دارد.
مطالعات گسترش پیدا کردند تا سهم ژنتیکیADHDرا مطالعه کنند و ژن هایی که منجر می شوند یک شخص مستعد ابتلا به ADHD شود را شناسایی کنند. از زمانی که این مطالعات در۱۹۹۹ آغاز شد،شبکه ژنتیکی-ملکولی اختلالADHD به عنوان یک راه برای محققان به منظور به اشتراک گذاشتن یافته های احتمالی درمورد تاثیرات ژنتیکی ADHD مورد استفاده قرار گرفته است.
مطالعات اخیر بر روی علل ADHD:
داشتن مقداری دانش ساختاری مغزبرای فهم تحقیقاتی که دانشمندان در آن ها تلاش می کنند تا به مبانی جسمانی و فیزیکی اختلال ADHDپی ببرند مفید است.
یکی از بخش های مغزی که دانشمندان در این تحقیقات روی آن تمرکز می کنند لوب فرونتال (پیشانی) است.لوب فرونتال به ما اجازه می دهد تا مسائل را حل کنیم، برنامه ریزی کنیم، رفتارهای دیگران را بفهمیم، و تکانه هایمان را مهار کنیم.
دوبخش لوب فرونتال، راست و چپ، از طریق جسم پینه ای با هم ارتباط دارند،(رشته های عصبی که بخش های چپ و راست لوب فرونتال را به هم متصل می کنند.)
گانگلیون توده خاکستری پیوسته و عمیقی در نیمکره ی مغزی است که مخ و مخچه را به هم متصل میکندو به همراه مخچه مسئول هماهنگی حرکتی هستند.
مخچه به سه بخش تقسیم می شود. قسمت میانی ورمیس نامیده می شود.تمام این سه بخش مغز از طریق روش های متنوع تصویربردای مغز مطالعه شده اند. این روش ها شامل تصویربرداری مغناطیسی کارکردی (fMRI)،توموگرافی پوزیترون (PET) و توموگرافی کامپیوتری (spect) هستند.نقص اصلی یا مرکزی روانی در آن هایی که ADHD دارند از طریق این مطالعات قابل بررسی است.
در سال ۲۰۰۲محققان درشاخه روانپزشکی کودکان حدود ۱۵۲ پسر و دختر مبتلا به ADHD، با ۱۳۹ نفر که ADHDنداشتند مطالعه کردند و آنها را از نظر سن و جنس همسان کردند.
بچه ها حداقل ۲ بار و برخی ها ۴ برابر بیشتر در طول یک دهه مورد بررسی قرار گرفتند.به عنوان یک گروه، بچه های ADHD، حدود۴-۳ درصد حجم کوچکتری از مغز در تمامی مناطق مغزی از جمله لوب فرونتال، ماده خاکستری تمپرال،هسته دمدار و مخچه نشان دادند.
این مطالعه همچنین نشان داد که کودکان مبتلا به ADHDکه تحت درمان دارویی بودند حجم ماده سفید مغزشان تفاوت معناداری با گروه کنترل (کودکان سالم) نداشت.ان هایی که هرگز دارو مصرف نکرده بودند یک نابهنجاری کوچک در ماده سفید مغزشان مشاهده می شد.ماده سفید شامل فیبرهایی است که از راه دور بین مناطق مغزی ارتباط برقرار می کنند.همانطور که کودک بزرگ تر می شود و مغز بالغ تر می شود ماده سفید مغز هم به طور طبیعی ضخیم تر می شود.
اگرچه این مطالعات طولی برای برسی مغز کودکان از MRIاستفاده کردند،محققان بیان می کنند کهMRI صرفا یک ابزار تحقیقاتی باقی می ماند و نمی تواند برای تشخیصADHDدر همه کودکان استفاده شود. این امر همچنین در مورد دیگر روش های عصبی ارزیابی مغز مانند PET و SPECT هم صدق می کند.
کودکان مبتلا به ADHDمی توانند با درمان بهبود یابند، اما درمان قطعی وجود ندارد.سه نوع درمان پایه ای برای این امر وجود دارد:
۱-دارودرمانی: چند دارو می تواند کمک کننده باشد.رایج ترین نوع آن ها محرک ها هستند.داروها به تمرکز،یادگیری و آرام شدن بچه ها کمک می کنند.گاهی اوقات داروها اثرات جانبی ازجمله مشکلات خواب یا دل درد به همراه دارند.کودک شما ممکن است نیاز به امتحان کردن چند دارو داشته باشد تا مشاهده شود کدام یک بهتر عمل می کنند. مهم است که شما و دکتر شما کودک را درحالی که دارو مصرف می کند از نزدیک مشاهده کنید.
۲-روان درمانی:انواع مختلفی از مداخلات روانی اجتماعی وجود دارد.رفتاردرمانی می تواند به بچه ها آموزش دهد که رفتارشان را کنترل کنند بنابراین آن ها می توانند عملکرد بهتری در خانه و مدرسه داشته باشند.
۳-ترکیب دارودرمانی و رواندرمانی:بسیاری از کودکان به ترکیب دارودرمانی و رواندرمانی بهتر پاسخ می دهند. درمان های دیگر از جمله درمان های عصبی مانند نوروفیدبک نیز تاثیرات قابل توجهی بر درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه داشته اند که در مقالات همین سایت به بحث در این موضوع پرداخته شده است.
منبع:تریبون آزاد