بیش فعالی در نوجوانان (بخش دوم)
برای تشخیص اینکه نوجوان تان مبتلا به اختلال بیش فعالی هست یا خیر، می بایست علایم متعددی از بیش فعالی و تکانشی بودن و یا بی توجهی و یا هر دو به مدت ۶ ماه یا بیشتر مشاهده شود.
علاوه بر این، لازم است علایم در دو یا بیشتر از دو موقعیت (مثلا خانه و مدرسه) اتفاق بیفتد.
نکته ی جالب توجه آن است که ممکن است نوجوان شما در اولین برخورد در مطب روانشناس، هیچ یک از علایم را نشان ندهد و به همین دلیل مشاهدات دقیق شما به عنوان والدین و یا معلم بسیار تعیین کننده است.
در ادامه با پاسخ های بله یا خیر، چک لیست بیش فعالی را تکمیل نمایید و هنگام مراجعه به روانشناس آن را همراه داشته باشید.
تکانشی بدون
- اغلب قبل ازاینکه سوال کامل پرسیده شود پاسخ می دهد. بلی خیر
- اغلب حرف دیگران را قطع می کند. بلی خیر
- اغلب به سختی نوبت را رعایت می کند یا در صف می ایستد. بلی خیر
بیش فعالی
- اغلب بیش از حد حرف می زند. بلی خیر
- اغلب وقتی که نشسته دست و پایش را تکان می دهد و در جایش آرام نمی گیرد. بلی خیر
- اغلب در آرام بازی کردن مشکل دارد. بلی خیر
- اغلب در موقعیت هایی که لازم است آرام بنشیند، جای خود را ترک می کند. بلی خیر
- اغلب بیش از حد بالا و پایین می پرد و یا می دود. بلی خیر
- اغلب به نظر می رسد در حال حرکت است. بلی خیر
بی توجهی
- اغلب قادر به توجه کردن به جزییات نیست و بخاطر بی دقتی اشتباه می کند. بلی خیر
- اغلب در کام کردن ک تکلیف و تمرکز برآن مشکل دارد. بلی خیر
- اغلب در موقعیت های روزمره فراموشکار است. بلی خیر
- اغلب به آسانی حواسش پرت می شود. بلی خیر
- اغلب به نظر می رسد که به حرف ها یا دستورات دیگان گوش نمی دهد. بلی خیر
- ۱۵) اغلب در سازمان دهی تکالیف وفعالیت ها مشکل دارد. بلی خیر
- فعالیت هایی که نیازمند تمرکز ذهنی طولانی هستند را دوست ندارد یا از آن ها اجتناب می کند.
بلی خیر
- اغلب وسایلش را گم می کند. بلی خیر
- ۱۸) اغلب نمی تواند بر اساس دستورالعمل پیش رود. بلی خیر
- آیا علایم فوق به مدت ۶ ماه یا بیشتر وجود دارند؟
- آیا این رفتارها باعث ایجاد مشکل یا اختلال شده است؟
- آیا این رفتارها در بیش از یک موقعیت وجود دارند؟
- آیا این علایم قبل از سن ۷ سالگی وجود داشته اند؟
اگر پاسخ تان در ۶ مورد و یا بیشتر از موارد بالا بله است و به هر چهار سوال بالا جواب بله داده اید، توصیه می شود با یک متخصص مشورت کنید تا بیش فعالی نوجوان تان دقیق تر بررسی شود.
جدیدترین روش های درمان بیش فعالی
بیش فعالی در اغلب موارد یک اختلال طولانی مدت است که تا پایان عمر ادامه پیدا می کند و دلایل زیستی زیادی در پیدایش آن دخیل اند.
فرد بیش فعال، نشانگان بیش فعالی را در دوران کودکی و تا قبل از سن ۷ سالگی نیز داشته است.
با ورود به دوران بلوغ و تجربه نشانگان بلوغ، برخی از نوجوانان ممکن است علایم بیش فعالی را به طور کلی ترک کنند.
اما در اکثر موارد این اختلال در دوران بلوغ، وخیم تر می شود و نیاز به درمان را ضروری تر می کند.
به دلیل تنوع مشکلات مروبط به این این اختلال، مسلما امکان آن که یک نوع درمان به تنهایی بتواند تمامی الزامات درمانی را برآورده کند، وجود ندارد.
به همین دلیل متخصصان، اغلب راهبردهای درمانی متععدی را ترکیب می کنند تا هریک جنبه ی متفاوتی از مشکلات روانی- اجتماعی نوجوان را مدنظر قرار دهند.
هیچ یک از این مداخلات نباید به عنوان شفادهنده در نظر گرفته شوند بلکه ارزش آن ها در کاهش سطح علایم اختلال و مشکلات رفتاری و هیجانی مرتبط با آن است.
وقتی هر یک از این درمان ها متوقف شوند، اغلب علایم اختلال به سطح پیش از درمان بر می گیرند و باید گفت رمز اثربخشی هر مداخله، در تداوم آن به صورت طولانی مدت است.
۱. دارو درمانی
در صورتی که بیش فعالی به صورت قطعی تشخیص داده شود، پزشک به منظور کنترل علایم، دارو تجویز خواهد کرد.
در فراتحلیل انجام شده توسط عابدی و همکاران (۱۳۹۱)، محققان به مقایسه میزان تاثیر درمان های دارویی، روانشناختی و آموزشی بر کاهش علایم اختلال بیش فعالی- نقص توجه پرداختند.
یافته های پژوهش نشان دهنده ی آن بود که میزان اثرگذاری مداخلات روانشناختی برکاهش نشانه های کلی اختلال نقص توجه .
بیش فعالی ۵۴/۰، بر علایم نقص توجه ۴۸/۰، بر بیش فعالی ۵۹/۰ و همچنین میزان اندازه اثر درمان های دارویی نسبت به مداخلات روانشناختی بسیار بیشتر و برابر با عدد ۷۶/۰ می باشد.
۲.درمان های رفتاری
به عنوان یک نوجوان بیش فعال، والد و یا مربی ای که با نوجوانان بیش فعال سر وکار دارید، لازم است بدانید، مدیریت نشانگان بیش فعالی، نیازمند “برنامه ریزی ویژه” است.
به عبارت دیگر فرزند شما به برنامه های رایج مدرسه و خانه پاسخ خوبی نخواهد داد و لازم است برای او برنامه ی ویژه ای داشته باشید.
- به منظور کاهش نقص توجه در این افراد، لازم است محرک های محیطی به حداقل برسد.
نوجوان بیش فعال نیازمند آن است که محیط یادگیری، کلاس درس، اتاق و نیمکتش تاحد ممکن خلوت و عاری از شلوغی باشد
- در کنار کنترل محرک های محیطی، لازم است برخی مهارت های پایه مانند برنامه ریزی و سازمان دهی کارهایی مانند انجام تکالیف کلاسی را به طور حساب شده به او آموزش دهید.
- باتوجه به پایین بودن دامنه ی توجه در این افراد، لازم است معلم، با در نظر گرفتن تفاوت های فردی، زمان بندی های خاصی را برای نوجوان بیش فعال در نظر بگیرد.
به عنوان مثال، او می تواند بعد از ۱۵ دقیقه فعالیت کلاسی، جایزه ای مثل رفتن در حیات مدرسه و دویدن دریافت کند و یا در فعالیت های حرکتی مانند نماینده کلاس شدن، دخالت داده شود تا بی قراری اش در جهت مثبت سوق داده شود.
- از چک لیست رفتاری روزانه استفاده کنید. برای مدیریت رفتار فرد بیش فعال لازم است انتظارات خود را به طور واضح و شفاف بیان کنید و برای عینی کردن نتایج، از یک چک لیست استفاده کنید.
مثلا می توانید به نوجوان آموزش دهید تا اهداف امروز خود را روی کاغذ بنویسد، برای هر کدام جایزه ای در نظر بگیرد و گام های لازم برای انجام ان را یادداشت کند.
سپس در پایان روز، در صورت موفقیت به خود جایزه دهد.
فراموش نکنید تشویق های کلامی و غیر کلامی شما نیز در موفقیت او نقش به سزایی خواهد داشت.
- باتوجه به بحران های دوره ی بلوغ، بی قراری درونی و تشویش ذهنی نوجوان بیشتر خواهد شد و این مساله خطر عود نشانگان نقص توجه و بیش فعالی را به دنبال دارد.
بنابراین با فرزندتان گفت و گو کنید تا از حمایت های یک مشاور یا روانشناس در مدرسه بهره ببرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.