رشد زبان کودک از یک تا سه سالگی
صحبت کردن و فهمیدن سخنان دیگران قدم به قدم اتفاق می‌افتد، با گوش کردن به افراد دیگر، کودک شما یاد می گیرد که کلمات چگونه ادا می شوند و چگونه جملات را در کنار یکدیگر قرار دهد.
به عنوان یک کودک او ابتدا کشف کرده است چگونه صدا سازی کند و چگونه آن صداها را به کلمات واقعی تبدیل کنند (ماما بابا در سنین ۴ و ۵ ماهگی به بعد). در سن یک سالگی او توانست تقلید صداهای اطرافش را انجام دهد. همانطور که احتمالاً صداهایی را از او می شنوید که انگار زبان مخصوص خودش دارد، و فقط خودش متوجه می شود. اکنون دوره رشد خارق العاده شروع می شود. همچنانکه کودک شما از چند کلمه ساده به پرسیدن سوال، جهت دادن و یا حتی گفتن داستان های ساخته خودش.
چه زمانی و چگونه این اتفاق می افتد؟
نظر کلی درباره اینکه چه زمانی می توان انتظار داشت که مهارت کلامی کودک شما رشد کند وجود دارد. به یاد داشته باشیم که هر کودک متفاوت است کودکان زبان را به صورت مرحله‌ای می آموزند و ممکن است در زمان های متفاوت به این مراحل برسند.
برای مطالعه بیشتر:
کمک به یادگیری زبان کودک (۳ تا ۷ ساله)
اگر کودک شما تا حدودی از این دستورالعمل کلی تفاوت دارد، نگران نباشید. برای مثال، اگر کودک شما در یک محیط دو زبانه در حال رشد است، تعداد کلماتی که می تواند صحبت کند ممکن است بین ۲ زبان می که در حال یادگیری آنهاست تقسیم شوند.
۱۲ تا ۱۸ ماهگی
از اولین تولد کودک، ممکن است به استفاده از یک یا دو کلمه به صورت معنا دار شروع کند. در طول ماه‌های بعد کودک تلاش خواهد کرد که کلمات را تقلید کند. ما شاهد خواهیم بود که صدا هایی را ایجاد می کند که انگار در حال مکالمه واقعی می باشد. صدای گفتگو ما را نیز تمرین خواهد کرد. هنگام پرسیدن یک سوال تن صدایش را بالا می برد مثلاً ممکن است بگویند آبَ؟ زمانی که میخواهد بپرسد چه چیزی درون لیوان روی میز هست.
کودک شما در حال یادگیری قدرت سخن گفتن است، به عنوان وسیله‌ای برای ارضای نیازهایش. او احتمالاً سخنانش را با ژست ها ترکیب می کند تا آنچه میخواهد را نشان دهد، تا زمانی که کلمات بیشتری را یاد می گیرد و به خواسته ها و نظراتش برسد.
برخی کودکان یک زبان علامتی کامل از ژست ها را برای ارتباط با والدین خود ایجاد می کنند. برای مثال ممکن است کودک شما انگشتش را در دهانش قرار دهد به نشانه اینکه غذا می خواهد، یا به نشانه بی حوصلگی دستش را روی میز بکوبد.
اگر کودک شما برای رساندن کلامش عصبی می شود نگران نباشید. این عصبانیت و بی حوصلگی در واقع نشانه سالمی است که او سعی دارد ارتباط برقرار کند و از اینکه او را بفهمیم خوشحال می شود.
کودک شما احتمالاً شروع خواهد کرد به ساختن خیلی از صداهای حروف صامت متداول، از جمله ب، ن، ت و د. یادگیری ساختن این حروف مثل رویداد رفتن در استخر پر از آب است زیرا باعث می‌شود کودک با سرعت بیشتری کلمات جدید را بسازد. انتظار نداشته باشید تمامی صداها را در کلمات واقعی بشنوید. هنوز زود است. اما ممکن است متوجه شویم که کودک مدام آنها را تکرار میکنند هنگامی که به تنهایی در حال بازی کردن است یا با اسباب بازی هایش مشغول است.
۱۹ تا ۲۴ ماهگی
کودک شما دستورات و سوالات ساده را میفهمند و هر ماه کلمات جدیدی را به لغت نامه خود اضافه خواهد کرد. بسیاری از این کلمات اسم هایی هستند که نشانی از اشیای زندگی روزمره او دارند، مانند قاشق یا ماشین.
در طول این مرحله، کودک ممکن است شروع کنند به ردیف کردن کلمات با یکدیگر و ساختن جملات پایه؛ مانند “بغلم کن”. از آنجایی که مهارت گرامری او هنوز رشد نکرده است ممکن است ساختارهای عجیب و غریب بشنوید مانند “من بغل”.
او متوجه شده است که گاهی اوقات به زبان نیاز دارد و سعی خواهد کرد تا اشیایی جدید را هنگامی که در اطرافش مشاهده میکند نامگذاری کند. ممکن است کلماتی که یاد گرفته رابیش از حد تعمیم دهد، بدین صورت که همه حیوانات جدید پیشی (گربه) هستند.
از تولد دو سالگی کودک شما شروع خواهد کرد به ساختن جملات ساده دو تا چهار کلمه ای و خواندن موزون برخی شعرها. همگام با احساس بلوغ خود، او از “من” برای اشاره به خودش استفاده خواهد کرد و احتمالاً به شما خواهد گفت که چه چیزی دوست دارد و چه چیزی دوست ندارد، به چه چیزی فکر می کند و یا چه احساسی دارد.
ممکن است ببینید که برای مثال او می گوید “سارا شیر می خواد” یا “سارا درد داشت”، اینها مشکل خاصی نیستند. استفاده از ضمایر پیچیده است و می بینید که او از استفاده آنها اجتناب می ورزد.
۲۵ تا ۳۰ ماهگی
اکنون کودک شما خزانه لغات وسیع تری دارد، و شروع خواهد کرد به آزمون سطوح صداها. ممکن است برای مدتی برای صحبت کردن به طور معمول فریاد بزند و یا برای پرسیدن یک سوال به آرامی چیزی را زمزمه کند، اما به زودی درجه صدای مناسب خود را خواهد یافت. همچنین شروع می کنند به دریافت ضمایر، مانند من، تو یا او…. بین دو تا سه سالگی خزانه لغات او به ۲۰۰ کلمه یا بیشتر خواهد رسید.
او افعال و اسم ها را با یکدیگر ردیف می کند تا جملات کامل و ساده‌ای را بسازد مانند “من الان میخورم”.
او همچنین قادر خواهد بود جملاتی مربوط به گذشته را بسازد. اما ممکن است جزئیات افعال گذشته را به خوبی متوجه نشود. بنابراین شما خواهید شنید که می گوید من شنا بودم به جای شنا کردم. این نوع صحبت کردن بامزه است اما همچنین نشان می دهند که او در حال یادگیری قواعد زبان است. در اینجا می توانید به او کمک کنید افعال خود را درست کند و یا اسم جمع درست را بسازد.
۳۱ تا ۳۶ ماهگی
در این سن کودک شروع خواهد کرد به پاسخگویی به سوالات ساده؛ مانند آیا سوپ می خوری؟ کفش هات کجا هستند؟
اگر متوجه شدید که از عبارات دو کلمه استفاده نمی کند، مدام اصطلاحات آشنای شما را تکرار میکند، یا وقتی اسمش را صدا میکنیم پاسخی نمی دهند او را به نزد دکتر ببرید. این قبیل رفتارها می توانند نشانه اولیه یک تاخیر رشدی باشند.
با رسیدن به ۳ سالگی کودک شما سخنگوی ماهر تری می شود. او قادر خواهد بود تا یک مکالمه ادامه دار داشته باشد و تن صدایش، الگوی سخن گفتن و کلماتش را با فردی که در حال صحبت کردن است تطبیق دهد. برای مثال، اغلب کلمات ساده تری را در مقابل یک بزرگسال استفاده خواهد کرد (باید برم جیش کنم) اما در مقابل شما ساختارهای پیچیده تری را استفاده می کند (باید برم دستشویی). همچنین قواعد ساده گرامری را متوجه خواهد شد، و از اسم جمع و ضمایر به درستی استفاده خواهد کرد.
در این زمان بزرگسالان دیگر، از جمله غریبه ها، تقریباً هر چیزی که او میگوید را می‌توانند متوجه شوند و دیگر نیازی نیست که شما صحبتهایش را ترجمه کنید. همچنین در گفتن نام، نام خانوادگی و سن خود حرفه ای خواهد شد و هر زمان که بپرسید سریع پاسخ می دهد.
نقش شما
شما می توانید از طریق فراهم کردن یک محیط ارتباطی غنی و تغذیه کننده به مهارت زبانی کودک خود کمک کنید. مهمترین کارهایی که باید انجام دهید عبارتند از:
صحبت کردن. مطالعات نشان داده اند که والدینی که با کودک خود صحبت می کنند نقش حیاتی در رشد زبان کودک خود دارند. نیازی نیست که بدون توقف صحبت کنید اما هر زمان که با کودک خود هستید با او صحبت کنید. آنچه را که دارید انجام می‌دهید توصیف کنید، سوال بپرسید، به اشیا اشاره کنید و یا شعر بخوانید. هر چقدر هم که کودک شما خوب صحبت می کند، در برابر کودکان صحبت کردن مقاومت کنید، کودک زمانی خوب صحبت کردن را یاد میگیرد که صحبت کردن شما صحیح و کامل باشد.
خواندن. خواندن برای کودک یک روش عالی است برای مواجه کردن او با لغات جدید، روشی که جملات در کنار یکدیگر قرار می گیرند و چگونگی جریان داشتن قصه ها.
گوش کردن. زمانی که کودک با شما صحبت می کند، شنونده خوبی باشید. به او نگاه کنید و پاسخگو باشید. زمانی که می داند شما به آن چه می گوید علاقه دارید بیشتر دوست دارد صحبت کند.
چه زمانی باید نگران بود؟
شما بهترین فرد برای نظارت رشد زبان کودک خود هستید. اگر او هر کدام از نشانه هایی که در ادامه خواهیم گفت را داراست و شما نگران هستید، بهتر است که در مورد احتمال وجود یک تاخیر زبانی یا مشکل شنوایی با دکتر کودک خود مشورت کنید.
اگر ضروری به نظر برسد، دکتر، کودک شما را به یک گفتار درمانگر و یا متخصص آسیب شناسی گفتار ارجاع خواهد داد.
برخی نشانه‌هایی که می‌توانند نگران کننده باشند:
۱۲ تا ۱۸ ماهگی
کودک شما تا ۱۲ ماهگی هیچ کلمه‌ای نمی گوید (از جمله ماما، بابا…)، از صداهای کودکانه استفاده نمی کند، و هنگامی که نام او را صدا می‌زنند پاسخی نمی دهد. در ۱۸ ماهگی هنوز نمی‌توانید کلماتی که میگوید را متوجه شوید.
۱۹ تا ۲۴ ماهگی
کودک به ندرت تلاش میکند تا صحبت کند و یا به ندرت کلمات دیگران را تقلید می کند. همچنین زمانی که شما انچه می خواهد را متوجه نمی شوید ناامید و عصبی نمی شود.
۲۵ تا ۳۶ ماهگی
کودک شما نمی داند که با اشیا محیط خود چه کاری انجام دهد. دستورالعمل های ساده را نمی فهمند و در سن سی ماهگی از عبارات دو کلمه‌ای استفاده نمی کند. همچنین سوالی نمی پرسد، نمی‌تواند صداها را ادا کند و گفتارش برای غریبه ها واضح نیست.
اگر کودک شما لکنت دارد، لزوما نشانه یک مشکل نیست. لکنت داشتن یک مرحله طبیعی است، مخصوصا زمانیکه مهارت تفکر و زبان وی سریعتر از گفتار و مهارتهای حرکتی ظریف او هستند. گاهی اوقات کودک برای گفتن آن چیزی که در ذهن خود دارد بسیار هیجان زده است به حدی که نمی تواند کلمات را انطور که باید سریع ادا کند.
در این حالت والدین می توانند الگوی خوبی باشند، با آرام صحبت کردن و کمی صبر کردن قبل از شروع مکالمه. کنار کودک بنشینید و به آرامی با او صحبت کنید. سعی کنید که وسط جملاتش نپرید و یا جملاتش را تصحیح و کامل نکنید. تنها یک تماس چشمی خوب با او داشته باشید و یک علامت غیر کلامی مناسب به او نشان دهید مانند با مهربانی سر خود را تکان دادن.
اگر لکنت برای بیشتر از شش ماه ادامه یافت، یا آنقدر بد است که برای گفتن کلمات بیش از حد تلاش می کند و به خود فشار می آورد با دکتر و یا روان شناس مشورت کنید.
در ادامه رشد کودک چه خواهد شد؟
هم چنان که کودک شما بزرگتر می شود، تبدیل به یک جعبه سخن گو خواهد شد. زمان هایی خواهد رسید که شما برای سنین پایین تر او که قادر به صحبت کردن نبود دلتنگ شوید. بهر حال زمانی که از بازی کردنش در مهد می گوید و یا از چیزی که در بعد از ظهر خورده و بسیار هیجان زده است، شما شاد خواهید شد.
برای پاسخگویی به موج عظیمی از سوالات چرا و واسه چی کودک خود آماده باشید!
منبع:تریبون آزاد
سلام
وقت بخیر
مطالب مفیدی بودند، فقط یک مورد رو بهتر است بدونید که در مورد لکنت زبان کودک ارجاع به گفتاردرمانگر انجام میگیرد و جزو حیطه گفتاردرمانی میباشد.
سلام به شما دوست عزیز
خب در این مورد ممکن است شرایط روحی کودک هم تاثیر داشته باشد یعنی لکنت براساس مشکلات افسردگی، اضطرابی و… ایجاد شود در این حالت در کنار گفتار درمانگر نیاز است که شرایط کودک توسط روانشناس نیز بررسی و درمان شود.