نیازهای نوجوانان
پژوهشی در سال ۱۳۸۲ درباره بررسی نیازهای نوجوانان دانش آموزان کشوردر خرده فرهنگ های مختلف ایران انجام شده است. یکی از سوال های پژوهشی این بودکه نیازهای اموزشی و تربیتی دانش آموزان کدامند؟ پاسخ های دانش اموزان در جدول شماره ۱-۱ تنظیم شده است.
در اینن جدول مشاهده می شود، که دانش آموزان نوجوان روابط گرم و رعایت حقوق متقابل در خانواده، نیاز به داشن احساس اعتماد و امنیت در محیط خانواده و احترم گذاشتن به قانون، ضرورت اننجام دادن فرایض دینی، داشتن اطلاعات مربوط به دوره ی بلوغ و تغییرات جسمی و جنسی، آگاهی از اصول بهداشتی، ضرورت رفتن به مدرسه، اهمیت توجه والدین به امر تغذیه و بهداشت نوجوانان و نیزز به سبب ضرورت ارتباط با جنس مخالف ومسئله ازدواج، اهمیت آشنایی پیش ازازدواج دختران و پسران با یکدیگر را مورد تاکید قرار داده اند. همچنین اهمیت دادن نوجوانان دبیرستانی به ضرورت اعتقادات مذهبی والدین با میزان عمل کردن آن ها به این اعتقادات، نشان دهنده ی حساسیت انان به صداقت والدین در زمینه هماهنگی قول و عمل آن هاست. ضرورت انجام دادن فعالیت های ورزشی برای حفظ سلامت نوجوانان نیز مورد توجه این دانش آموزان قرار گرفته است.
جدول شماره ۱-۱ جدول نیازهای آموزشی و تربیتی
شماره اولویت | نیازها | درصد فراوانی |
۱ | ارج نهادن به روابط گرم و صمیمی، در میانن اعضای خانواده | ۳۲/۹۵ |
۲ | ضررت رفتن به مدرسه | ۵۸/۹۳ |
۳ | اعتماد والدین به نوجوان | ۶۴/۹۲ |
۴ | اهمیت آشنایی دختران و پسران با یکدیگر پیش از ازدواج | ۱۰/۹۰ |
۵ | ایجاد احساس امنیت و آرامش در نوجوان در کنار خانواده | ۳۶/۸۹ |
۶ | توجه کردن والدین به تغذیه و بهداشت نوجوان | ۱۰/۸۹ |
۷ | ضرورت انجام دادن فرائض مذهبی | ۱۰/۸۹ |
۸ | آگاهی یافتن از اصول بهداشتی | ۳۶/۸۸ |
۹ | لزوم هماهنگی اعتقادات مذهبی والدین با میزان عمل کردن آن ها به این اعتقادات | ۱۰/۸۸ |
۱۰ | ضرورت انجام فعالیت های ورزشی برای حفظ سلامت نوجوان | ۰۶/۸۸ |
۱۱ | ضرورت حمایت نوجوان از سوی والدین در مواقع بحرانی و بروز مشکلات | ۹۲/۸۷ |
۱۲ | اهمیت احترام و رعایت حقوق متقابل در خانواده | ۵۴/۸۷ |
۱۳ | نیاز به تأیید و پذیرفته شدن در میان اعضای خانواده | ۴۰/۸۷ |
۱۴ | داشتن اطلاعات لازم درباره بلوغ و تغییرات جسمی، جنسی و روانی | ۷۴/۸۶ |
۱۵ | اهمیت احترام گذاشتن به قوانین در بازی ها، ورزش ها و دیگر فعالیت های گروهی | ۶۴/۸۶ |
نوجوانان دانش آموز همچنین نیاز به حمایت شدن از سوی والدین در مواقع بحرانی و بروز مشکلات را به عنوان نیازی جدی مورد تأکید قرار داده اند.
همچنین بر اساس سؤالات باز پسرسشنامه، ۴ مورد از مهم ترین نیازهای دانش آموزان نوجوان درباره والدین عبارت بودند از: درک کردن نوجوانان (۱۲ درصد)، اهمیت دادن به خواسته های نوجوانان (۱۱ درصد)، ایجاد محیطی آرام برای تحصیل (۸درصد) و تبعیض قائل نشدن میان فرزندان (۷ درصد).
شرفی نیز (۱۳۷۴) مجموعه نیازهایی که نوجوانان مدارس راهنمایی دارند را شامل نیازهای زیر مطرح کرده است:
* همه ی نوجوانان راهنمایی نیاز دارند تا استعدادهای خود را کشف کنند و تجارب اساسی و بنیادین را برای کفایت شغلی و حرفه ای کسب نمایند.
* همه ی نوجوانان راهنمایی نیاز دارند تا رشد کنند و از حیث فیزیکی و ذهنی سلامت لازم را به دست اورند.
* همه ی نوجوانان راهنمایی نیاز دارند در فعالیت های اجتماعی مدرسه و امور شهروندی جامعه ی خود مشارکت جویند و موقعیت خود را به وضعیتی که بزرگسالان از حیث شهروندی دارندف نزدیک گردانند.
* همه ی نوجوانان نیازمندند متناسب سن خود تجربه و بینش لازم را کسب نموده و آن را توسعه بخشند، به گونه ای که پایه ای برای زندگی خانوادگی و اجتماعی آن ها محسوب شود.
* همه ی نوجوانان راهمایی نیازمندند تا احساس ارزش مربوط به شیای مادی و حقوق مالکیت را به طور صحیح درک نمووده و این احسسا را در خود توسعه دهند.
* همه ی نوجوانان راهنمایی نیازمند فراگیری دانش در زمینه ی محیط فیزیکی و طبیعی خود بوده و علاوه بر آن باید اثرات چنین محیط هایی را در زندگی خود بررسی نمایند و فرصت هایی برای کاربرد دیدگاه علمی در حل مسایل داشته باشند.
* همه ی نوجوانان راهنمایی نیازمند غنی ساختن زندگی، قدردانی از هنرها و تجارب مربوط به زیبایی دنیای پیرامونشا می باشند.
* همه ی نوچوانان راهنمایی نیاز به تجارب متنوعی دارند که آن ها را در اخذ تجارب زندگی اجتماعی مشارکت دهند.
* همه ی نوجوانان راهنمایی نیاز به تجاربی در زمینه ی زندگی گروهی دارند؛ به نحوی که بتوانند در توسعه ی شخصیت و منش خویش مشارکت داشته باشند. آنها نیازمند رشد احساس احترام به دیگران و حقوق آن ها می باشند. علاوه بر آن باید بینش های مذهبی و اخلاقی خویش را توسعه بخشند.
* همه ی نوجوانان راهنمایی به رشد توانایی خویش برای مشاهده، گوش کردن، خواندن، تفکر، گفتگو و نوشتن، به صورتی هدفدار و قدرشناسانه نیاز دارند.
موانع بر آورده شدن نیازها
موانع سر راه ارضاء نیازها فراوانند، می توان آن ها را در دو دسته کلی تقسیم نمود:
– موانع شخصی. شامل بیماری های مزمن، نواقص بدنی و نارسایی های ژنتیکی که در عملکردهای مغزی فرد تاثیر می گذارند، نشناختن امکانات شخصی و نداشتن تفکر روشن درباره ی هدف های زندگی.
– عوامل محیطی. شامل مشکلات مادی، معنوی، خانوادگی، محیط نامناسب آموزشی و فقر فرهنگی، نبودن فرصت کافی برای فعالیت و نامناسب بودن شرایط و اوضاع محیط اجتماعی.
در زندگی روزانه نوجوانان و جوانان مشکلات گوناگونی را تجربه خواهند کرد که بر اثر ارضا نشدن درست نیازهای آنان به وجود آمده است. هر چه مشکلات محیطی بزرگ تر و دشوارتر باشد به همین اندازه مشکلات آنان نیز بیشتر خواهد بود. نیازهایی که جامعه انسانی دارد شامل:
– وجود ارتباط میان اعضاء. ارتباط میان اعضای جامعه ضرورتی اجتناب ناپذیر است، چون اگر اعضای جامعه قادر به برقراری ارتباط نباشند (یعنی نتوانند اطلاعات لازم را با همدیگر مبادله کنند) رفتار اجتماعی بی مفهوم خواهد شد. به همین علت در هر جامعه ی انسانی زبان گفتاری حداقل وسیله ی ارتباط بین انسان ها است.
– تولید کالا و خدمات. این موضوع برای رفع نیازمندی های جسمانی و روانی اعضای یک جامعه ضروری است و مستلزم جمع آوری اطلاعات است. اطلاعات نه فقط درباره ی تولید کالاهای مادی (یعنی درباره ابزارها، تکنیک ها، منابع مواد خام و جز این ها)] بلکه در زمینه مسئولیت هایی که اعضای جامعه باید قبول کنند، و همچنین درباره ی مشارکت هایی که باید برای ارضای نیازمندهای متقابل به عمل آورند. چون در جوامع انسانی تولید غذا یا عطوفت اطولا کوششی همگانی (تعاونی) است.
– توزیع کالا و خدمات تولید شده. در بسیاری از جوامع تولید کنندگان و مصرف کنندگان لزوما یکی نیستند. حداقل، نیازمندی های کودکان را باید بزرگسالان تامین کنند. در جوامع انسانی، حل مسایل مربوط به توزیع را لزوما باید در عرصه های فرهنگی جست و جو کرد که بر حسب جوامع مختلف از تنوع فراوانی برخوردار است.
_ دفاع از اعضای جامعه. خطرهای محیط زیست، حوادث طبیعی (طوفان ها، گرمای شدید، سرمای شدید، سیل و …) و یا موجودات (میکروب ها، جانواران وحشی، آفات گیاهی) همواره وجود دارند. فرهنگ هر جامعه برای پایداری انفرادی یا گروهی اعضای خود باید تکنیک های بسیار متنوعی را در برداشته باشد. از تکنیک های مربوط به ایجاد سرپناه و پوشاک گرفته تا تکنیک های مربوط به درمان بیماری ها و دفاع در برابر دشمنان.
– جایگزینی. چون سرنوشت همه ی انسان ها با مرگ پایان می پذیرد، جانشینی اعضای باید تضمین شده باشد. این نیاز تا حدودی به وسیله ی تولید مثل طبیعی که میراث ژنتیکی جامعه را تداوم می بخشد برآورده می شود، اما این کفایت نمی کند، زیرا اگر جامعه ای خواهان بقای خود باشد، میزاث فرهنگی آن جامعه نیز باید تداوم یابد این امری است که تنها از طریق فرایند اجتماعی شدن (جامعه پذیری) امکان پذیر است «قنادان و همکاران ۱۳۷۹».
نوجوانان و جوانان روزانه در مواجهه با موقعیت های مختلف پاسخ ههای بیشماری ارائه می دهند که ناشی از یادگیری های گذشته، سلامت جسم و روان، فشار کار و مسئولیت ها، زمانی که در اختیار دارند و … است. هنگامی که آنان بی قرار، پرخاشگر، گوشه گیر و بزهکار هستند و برای سازگار شدن با زندگی دست به اقدام می زنند، ممکن است نوع سازگاری که آنان در نظر دارند از نظر اجتماعی سازگاری درستی نباشد و مانند ناسازگاری جلوه کند، در این جا هدف آنان گروهی یافتن از نیازهای جسمانی و یا شخصیتی خود است. چنین آگاهی هایی در رفع نیاز به سلامت جسمانی و روانی موثرند.
منبع : نیازهای نوجوانان و جوانان نوشته دکتر ابوالقاسم اکبری
سلام پسر ۱۴ ساله ای دارم خیلی دوست داره بره بیرون برای بازی کردن به نظر شما بهش اجازه بدم یا محدودش کنم؟من خیلی از این مسایل میترسم..
با سلام. اگر با دوستان مشخصی می خواد بره که شما می شناسین مشکلی نیست. بهترین روش اینه که تا حدی ازادی بدین ولی در عین حال حواستون باشه و با حمایت و عاطفه مثبت از خودتون دور نشه.