بایگانی دسته ی مشاوره تحصیلی

دوران نوجوانی دوره ای است سرشار از سوال: برای زندگی ام چه می خواهم انجام دهم؟ من چه کسی خواهم بود؟  چطور می توانم به آنجا برسم؟ به عنوان والدین شما می توانید به نوجوانتان در تعیین سرنوشتش کمک کنید، و ماه های تابستان نخستین زمانی است که شما می توانید دل به دریا بزنید و این کار را امتحان کنید. در اینجا چند راه وجود دارد که در تابستان بدون خالی کردن حساب بانکی تان تجربیات غنی و سرگرم کننده را برا ی کمک به فر زندتان ادامه مطلب

 

مدرسه ها تعطیل شده اند، اما کودک شما همچنان به مهارت های کارکرد های اجرایی خود نیازمند است.

برای کودکان دچار اختلالات کارکردهای اجرایی، تابستان می تواند به نظر زمانی برای استراحت برسد. اما تعطیل شدن مدرسه به معنی پایان نیاز کودک به این مهارت های کلیدی نیست.

مرکز رشد کودک دانشگاه هاروارد مهارت های کارکردهای اجرایی را به عنوان مهارت هایی تعریف می کند که به ما کمک می کنند تا بتوانیم “به صورت همزمان بر روی چند جریان فکری متفاوت متمرکز شویم، بر خطاها نظارت کنیم، بر اساس اطلاعات موجود ادامه مطلب

تیزهوش کیست ؟

پدر یا مادر بودن کار آسانی نیست. در گذشته، وظیفه اصلی والدین فراهم کردن سرپناه، غذا و پوشاک برای فرزندان بود. امروزه وضع فرق کرده است. دنیای امروز به شدت رقابتی شده است و کودکان باید سخت تلاش کنند تا بتوانند موفق شوند. نسل ها روز به روز تیزهوش تر می شوند و دست یابی به موفقیت نیز روز به روز سخت تر می شود. پس وظیفه والدین چیست؟ والدین باید علاوه بر فراهم کردن وسایل رفاه و آسایش فرزندانشان به آنها کمک کنند تا استعدادهایشان را شکوفا کنند. به سخن دیگر آنها به فرزندانشان کمک می کنند تا توانایی های ذهنی خود را افزایش دهند و راه رسیدن به موفقیت در زندگی را یاد بگیرند.

قبلا تصور می شد که فقط ژنتیک در تیزهوشی تاثیر می گذارد،  اما امروزه بسیاری از دانشمندان عقیده دارند که محیط نیز در رشد هوشی تاثیر چشمگیری دارد. به ویژه، پنج سال اول زندگی اهمیت زیادی دارد زیرا در این دوره رشد مغز سریع است. فراهم کردن محیط مطلوب، تغذیه مناسب و فعالیت هایی که به پرورش مغز کمک می کند می توانند توانایی های ذهنی کودک را به طور چشمگیری افزایش دهند. در واقع، والدین می توانند به تیزهوش تر شدن فرزندشان کمک زیادی کنند. ابتدا والدین بایستی تیزهوشی را بشانسند و ویژگی کودک تیزهوش را بدانند لذا در ابتدا به تعریف تیزهوشی و هوش می پردازیم.

در بررسی مفهوم هوش مشخص می شود که منظور از هوش همان ابزار و قابلیت یادگیری و شناخت است که به وسیله آن انسان می تواند بیندیشد، استدلال کند، خودش را با شرایط مورد نظر سازش دهد، اطلاعات و آگاهی های خودش را نظم و ترتیب دهد، با اعداد سروکار داشته باشد، چیزی را در ذهنش تصور و تجسم کند و آنچه را که می خواهد حفظ کرده بیاد آورد، استنتاج کرده و نتجه گیری کند و … . لذا هوش یک ابزار و وسیله است. استعداد نیز نوعی هوش است. هوش ویژه، یعنی توانایی یادگیری در زمینه ای خاص و مشخص.

هوش و استعداد، هر دو به عنوان یک ابزار و وسیله در هر جهتی می توانند به کار روند. یعنی هوش به تنهایی شبیه یک ظرف است و ما قادریم در آن هر چیزی بریزیم ، زهر یا نوشدارو. ارزشی که ظرف دارد بستگی دارد به آنکه چه چیزی در آن ریخته ایم. بنابراین هوش به تنهایی مثل یک ظرف خالی است و ارزشی ندارد.

تیزهوش کیست؟ کسی که چیزی را زودتر و تند درک کرده و بفهمد مانند افرادی که دست به اختراع یا اکتشاف بزرگی زده اند تا پیشرفت درخشانی را بدست آورده اند. یا فردی که جامعه وسیعی از افراد بشر را رهبری و مدیریت می کند، یا فردی که مهارتی برجسته را در حوزه ای خاص به نمایش می گذارد مثل وزشکار ، نوازنده یا نقاش بنام و … . ویژگی های همه این افراد بر حسب زمینه خاصی که در آن درخشیده اند از خصوصیات متمایز کننده ای برخوردار هستند، یعنی همه افراد رهبر در مقایسه با افراد خلاق (مخترع یا مکتشف) دارای خصوصیات مشترک و انحصاری می باشد علاوه بر این، چنین افرادی با مردم عادی و متوسط جامعه، از ویژگی های مشابه و مشترکی برخوردار هستند که می توان آنها را تیزهوش قلمداد کرد. بنابراین مهم است که بدانید تیزهوشی و نخبگی،قراردادی و تعیینی نبوده و نیست. بلکه برمبنای واقعیت و شواهد تجربی و طبیعی که در طی دهها سال پژوهش و تحلیل و بررسی دقیق رفتارهای نخبگان واقعی جامعه بشری استخراج شده است. درباره ویژگی های آدم های نابغه، پژوهش های زیادی در دست نیست اما تا حدودی معین شده است نوابغ از لحاظ تحصیلی بسیار زودرس هستند. در حدود ۱۴ ماهگی به راحتی صحبت می کنند و تکلم را شروع می کنند و از حدود ۳ سالگی به راحتی می توانند مطالعه کنند، علایق و مشغولیت های بسیار متنوعی دارند، زبانهای مختلف را به خوبی یاد می گیرند. در برخی زمینه های هنری مثل موسیقی و نقاشی در سالهای قبل از دبستان (۵-۶ سال اول زندگی) به توانایی ها و عملکردهای بالاتر از همسالان دست می یابند.

لازم است بدانید که افراد تیزهوش علاوه بر توانمندیهای خارق العاده ذهنی و هوشی که دارند از ویژگی های شخصیتی، علایق و سلیقه های خاص، رفتارهای ویژه ، عقاید ونگرش های اختصاصی و حتی خصوصیات بدنی و جسمانی منحصر به فردی برخوردارند. یعنی تفاوت یک فرد تیزهوش با یک فرد غیر تیزهوش صرفا یک تفاوت هوشی نیست. بلکه او نیازها، توانائیها و رفتارهای خاص خود را دارد یعنی با افزایش هوش در یک انسان ویژگی های غیرهوشی نیز دگرگون می شود و متمایز می شود مثل ویژگیهای شخصیتی و … . یعنی تیزهوشی به معنای وسیع کلمه، علاوه بر توانایی فوق العاده و برجسته در یادگیری و شناخت توام با ویژگی هایی در ابعاد نگرشی، انگیزشی، شخصیتی، ذهنی، رفتاری و حتی جسمانی است. علایق گسترده و نیازهای خاصی مانند کنجکاوی، پیشرفت علمی، نظم، امنیت ، کمال گرایی و سرگرمی های خاص از خصایص انگیزشی تیزهوشی است.

از لحاظ ویژگی های نگرشی فرد تیزهوش از خود باوری مثبت، انتقاد از خود، موضع درونی نظارت و کفایت برخوردار است. افراد تیزهوش از لحاظ جسمانی ، از سلامتی قابل ملاحظه ، نیرومندی و رشد پیشرس برخوردارند.

خصوصیات افراد تیزهوش در قالب یک فهرست قابل تشخیصی کوتاه و روشن می تواند به شکل زیر ارائه شود، به گونه ای که به خانواده ها و اطرافیان کودکان و نوجوانان یاری دهد تا آنان را شناسایی و کشف نمایند . این فهرست عبارتند از:

• هنگام تولد وزن بیشتری( معمولا بیش از ۵/۳ کیلو گرم ) دارند.
• در حدود ۴ ماهگی می توانند حدود یک دقیقه بنشینند.
• در حدود ۶-۷ ماهگی می توانند بدون کمک دیگران به مدت چند دقیقه بنشینند.
• در حدود ۸ ماهگی می توانند ۲تا ۳ کلمه ادا کنند.
• در حدود ۳ سالگی می توانند مطالعه کنند
• علاقه فراوانی به یادگیری نشان می دهند.
• دوست دارند از دیگران برتر باشند.
• به مباحث اخلاقی، مذهبی و سیاسی علاقه نشان می دهند.
• تمایل شدیدی به استقلال فردی دارند.
• به طور کلی از علایق وسیع و متنوعی برخوردارند.
• حداقل در یک موضوع خاص، سریع یاد می گیرند.
• اعتقاد واقع بینانه ای نسبت به خود دارند.
• ترجیح می دهند با افراد مسن تر از خود به سر ببرند.
• اصولا فعالیت و تحرک شدیدی در رفتار نشان می دهند.
• در زمینه ای خاص، به کار مستقلانه و انفرادی می پردازند.
• با توجه به سن خود، کارهای شخصی را به راحتی انجام می دهند.
• اعتماد به نفس دارند.
• معمولا شوخ طبع و بذله گو هستند.
• از لحاظ شخصیتی، فردی مستقل به نظر می رسند.

وظیفه شما  والدین این است که در پنج سال اول زندگی این است که به کودک کمک کنید تا توانایی های مغزی اش را پرورش دهد. مغز نوزاد باید شبکه های ارتباطی ایجاد کند تا ۱۰۰ میلیارد سلول مغزی بتوانند باهم ارتباط برقرار کنند.هر سلول عصبی شاخه های کوچکی به نام دندریت دارد که باعث می شود پیوند سیناپس گسترده تری به وجود آید. بیشتر دندریت ها حدود ۸۰۰ درصد آنها پس از تولد ایجاد می شوند. در سه سال اول زندگی ، رشد مغز بسیار سریع تر است و بیش از نیاز خود سیناپس ایجاد می کند. این پیوند های سیناپسی مفیدند زیرا در یادگیری های آینده نقش مهمی دارند. سلولهای عصبی، بدون سیناپس های کافی نمی توانند به طور وسیع و کارآمد با هم ارتباط برقرار کنند. فعالیت های ذهنی نیز مثل یادگیری خاطره ها و پردازش اطلاعات جدید بدون  وجود سیناپس های کافی نمی توانند انجام شوند . جنبه منفی تولید بیش از حد سیناپس ها این است که سرعت مغز را کم می کند. هر ذره از اطلاعات که از مغز کودک می گذرد باید از میلیاردها پیوند اضافی بگذرد. کودکان در پاسخدهی به دستورات شفاهی بسیار کند عمل می کنند، مثل «اسباب بازی ات را بردار»، « لباست را بپوش»، « بیا به پارک برویم». علت این است که مغز آنها به دلیل سیناپس های اضافی کند شده است. اگر به چهره یک کودک ۲ ساله نگاه کنید، می توانید ببینید که مشغول «فکر کردن» است و سعی می کند پیش از این که واکنش نشان دهد اطلاعات را پردازش کند. اگر همه سیناپس های اضافی از بین نرود، مغز نمی تواند به خوبی کارش را انجام دهد. چگونه می توان مغز را از وجود سیناپس های اضافی پاک کرد و آن را کار آمدتر کرد؟ چگونه می توان سیناپس های مهم (که مسیرهای موفقیت هستند) را حفظ کرد و سیناپس هایی که سرعت مغز را کم می کنند از بین برد؟

وقتی گیاهان بیش از حد رشد می کنند، آنها را هرس می کنند. یعنی شاخ و برگ های اضافی را می برند تا گیاهان دیگر نیز بتوانند رشد کنند. علاوه بر این ، باید به این گیاهان جدید آب و کود داد تا بتوانند زنده بمانند، مغز کودک شما نیز چنین است. وقتی که مغز ، سیناپس های جدید می سازد، به طور همزمان سیناپس های ناکارآمد را از بین می برد که به آن « هرس سیناپسی » می گویند. هرس سیناپسی در رحم آغاز می شود اما از تولد تا ۲ سالگی سرعت بیشتری پیدا می کند و تا ۶ سالگی کند می شود و سپس تا ۱۲ سالگی دوباره سرعت می گیرد. هرس سیناپسی هر چند کند می شود اما در نوجوانی نیز ادامه می یابد.

سیناپس هایی که به طور مرتب استفاده می شوند، تغذیه می شوند و زنده می مانند در حالی که سیناپس هایی که کمتر استفاده می شوند از بین می روند. هرس سیناپسی برای رشد مغز مهم است. هرس سیناپسی فقط به معنی از دست دادن سیناپس ها  نیست بلکه به معنی حفظ و تقویت سیناپس های موجود است. اگر از یک مسیر سیناپسی خاص زیاد استفاده شود، مثلا اگر به کودک عکس ها، شکل ها یا کلمه های جدید و جالب نشان داده شود با دیگران گفتگو کند یا به موسیقی گوش دهد، پیوند های سیناپسی در مغز او ایجاد می شوند تا بعد ها بتواند این اطلاعات را به خاطر آورد.

والدین می توانند در ساختار فیزیکی مغز و نیز کارآیی آن به شدت تاثیر بگذارند فقط تجربه ها و فعالیت های کودک تعیین می کنند که  کدام سیناپس ها زنده بمانند و کدام سیناپس ها از بین بروند. والدین و مراقبان می توانند تجربه ها و فعالیت های کودکان را کنترل کنند. والدین تعیین می کنند که کودک چه تجربه ها یا فعالیت هایی داشته باشد. هر چند بدون مشارکت والدین نیز فرایند هرس سیناپسی انجام می شود، اما اگر والدین در این فرایند مشارکت نداشته باشند، کارآیی مغز کاهش خواهد یافت کودکانی که به خوبی تغذیه و تربیت شده اند تحریک ذهنی و جسمی مناسب دریافت می کنند. این تحریک های ذهنی و جسمی موجب گسترش پیوندهای عصبی می شوند و پایه های یادگیری های پیشرفته را تشکیل می دهند. وقتی که برای مغز کودک فعالیت های مناسب فراهم می کنید، ژن هایی را فعال می کنید که سلول های عصبی در پیوندهای سیناپسی ارزشمند را تقویت می کنند. شما با این کار، ژن های تیزهوش بودن کودک را فعال می کنید. تجربه های حسی مختلف می توانند در رشد پیوندهای مغزی تاثیر بگذارند، از قبیل تجربه های حسی بویایی، شنوایی، چشایی، بینایی و لامسه. وقتی که کودک را در آغوش می گیرید،  با او حرف بزنید، برای او کتاب بخوانید، غذای خوشمزه تهیه می کنید یا ترانه می خوانید، با او بازی های فکری انجام می دهید، به او یاد می دهید که شکل ها و رنگ های مختلف را بشناسد و او را به زمین بازی می برید ، در حال ساختن مسیرهای موفقیت هستید. استفاده از سیناپس به موجب تقویت و حفظ سیناپس می شود . اگر کودک مضطرب و غمگین باشد، تحریک کافی دریافت نکند یا سوء تغذیه داشته باشد یا در معرض مواد سمی موجود در محیط قرار گیرد، پیوندهای عصبی مهم از بین می روند، کارآیی مغز کودک کاهش می یابد و در نتیجه ، تیزهوش نخواهد شد. امید است مقاله حاضر گامی کوچک در جهت آگاهی به والدینی که به تیزهوشی فرزندشان علاقه مند هستند برداشته باشد.

منبع:مشاوره-آنلاین.com

 

آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان۴

در مقاله  « آماده ساز کودکان برای ورود به دبستان ۱» عنوان شد که هفت توانایی به عنوان توانایی های پایه هستند که بر موفقیت و پیشرفت تحصیلی کودکان در دوره تحصیلی آنها به خصوص موفقیت در دبستان موثر می باشد، چهارمین توانایی که می بایستی در سال های پیش از دبستان تا قبل از ۷ سالگی بر آن کار و تمرین شود تا کودک ورزید شود  حافظه  نام دارد.

از جمله توانایی های دیگری که فرزندتان در کلاس درس  برای موفقیت به آن نیاز دارد حافظه است . فرزند شما به سه نوع حافظه در کلاس درس نیازمند است حافظه کوتاه مدت برای اینکه دستورات معلمین یا گفته های آنها را پیگیری کند، حافظه فعال برای اینکه بر مسائل و اطلاعات کار کند. حافظه بلند مدت برای اینکه آنچه در گذشته آموخته است به یاد آورد. حافظه از مولفه های بسیار مهم و بنیادی برای تفکر سطح بالا است بدون حافظه فرد قادر نیست فکر کند، استدلال کند، فرضیه مطرح کند، مساله حل کند یا تصمیم بگیرد.

برای این که بیشتر مشخص شود که این سه نوع حافظه چه نقشی در موفقیت و پیشرفت تحصیلی فرزندتان بازی می کند ، توضیحات بیشتری ارائه می گردد. حافظه بلند مدت نقش بسیار مهمی در پیشرفت تحصیلی بازی می کند از دانش آموزان انتظار می رود جدول ضرب، اسم رودها ، معنای واژگان، فرمولها و… را به یاد آورند. علاوه بر این در طی سالهای تحصیلی، دانش آموزان خواسته می شود تا اطلاعات و مطالب جدیدی را به آنچه از پیش آموخته اند اضافه کنند و در آزمونها و تکالیف از آموخته های قبلی خود استفاده کنند.

آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان۴

منظور از حافظه کوتاه مدت  توانایی فرد برای بازیابی اطلاعاتی است که در طی  چند ثانیه قبل دریافت کرده. مثلا:« می توانی کلماتی را که می گویم تکرار کنی؟ توت، حساب، جوراب».

منظور از حافظه فعال این است که فرد اطلاعاتی را که به تازگی دریافت کرده و در ذهن نگهداری و بر روی آن عملی انجام دهد. برای مثلک « به حروف و اعدادی که می گویم گوش کن و سپس آنها را تکرار کن طوری که اول تمامی حروف و بعد تمامی اعداد را بگو، الف ، د، ۴ ،ر، ۷» و پاسخ :« الف، د، ر، ۴، ۷»

چرا این سه نوع حافظه در پیشرفت تحصیلی سهم بسزایی دارند؟ زیرا معلم زمانی که سوالی را مطرح می کند وارد حافظه کوتاه مدت می شود و دانش آموز نه تنها آن را در حافظه کوتاه مدت نگهداری می کنند بلکه آن را وارد حافظه فعال نیز می کند و همزمان در حافظه بلند مدت به دنبال پاسخ می گردند. بسیاری از تمرینات و سوالاتی که دانش آموزان بایستی پاسخ دهند نیازمند داشتن حافظه فعال است زیرا بر اطلاعات دریافتی بایستی کار کنند یا پردازش اعمال کنند.

بنابراین یکی از توانایی های که شما والدین باید بر ان متمرکز باشید و در فرزند زیر ۷ سال خود به وسیله  بازی هایی روزمره آن را  تقویت کنید  حافظه است   مانند سوال و جواب هایی که در مثال آورده شد و همچنین در بازار اسباب بازی های جهت  حافظه موجود می باشد که می توانید تهیه کنید.

منبع:مشاوره-آنلاین.com

 

آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان۳

در مقاله  « آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان ۱» عنوان شد که هفت توانایی به عنوان توانایی های پایه هستند که بر موفقیت و پیشرفت تحصیلی کودکان در دوره تحصیلی آنها به خصوص موفقیت در دبستان موثر می باشد، سومین توانایی که می بایستی در سال های پیش از دبستان تا قبل از ۷ سالگی بر آن کار و تمرین شود تا کودک ورزید شود  مهارت گوش دادن نام دارد.

در مدارس دنیا از جمله کشور ما، روش تدریس همچنان سخنرانی است یعنی قسمت بیشتر مطالب درسی توسط معلم؛ گفته شود و دانش آمزان باید گوش دهند و درس را یاد بگیرند.

پس زمانی که فرزند شما وارد محیط مدرسه و کلاس می شود. معلم و مسئولین مدرسه از کودک انتظار دارند تا هر آنچه معلم می گوید گوش دهد، به سوالات معلم پاسخ دهد و از دستورها و آموزش های معلم پیروی کند.

اما اینکه فرزند شما یاد بگیرد به حرفهای معلم گوش دهد به سوالات او پاسخ دهد، از دستورات او پیروی کند از کی و از کجا شروع می شود؟

از سالها پیش و از خانه شروع می شود. شما از فرزندتان می خواهید اسباب بازی هایش را جمع کند، یا دندانهایش را مسواک بزند.

کلیدی ترین توانایی د رموفقیت تحصیلی فرزندتان آن است که گوش دادن و ارائه پاسخی مناسب را بیاموزد. این مهارت حتی بر روابط والد – کودک شما اثر  بسیار مهمی دارد.

گاه شما حرف زده و او باید عمل کند؟ گاهی مواقع شما سوالی می پرسید و او بید پایخ مناسب دهد؟ « اسباب بازی هایت را جمع کن» « چرا لباست لک شده؟ یا کجا این طور شده؟»

هر اندازه برای شما والد عزیز سخت است به یک کودک ۳ یا ۴ ساله این مهارت را بیاموزید لازم است آگاه باشید تعلیم این توانایی به یک کودک ۱۳ یا ۱۴ ساله بسیار سخت تر خواهد بود.

آماده سازی کودکان برای ورود به دبستان۳

والد عزیز توجه داشته باشید که گوش دادن با شنیدن خیلی فرق می کند. شما می توانید نسبت به تمام اصواتی که به مغزتان می رسد را می شنوید و حس کنید بی آنکه زحمتی به خودتان بدهید. اما گوش دادن عملی فعالانه است نیاز به صرف انرژی دارد بایستی پردازش زبان کند تا مطلب را درک کند به علاوه بایستی اطلاعات و روابط بیان شده را بفهمد تا به درک مطلب برسد و همچنین مطالب را به خافظه بسپارد تا بتواند از آن استفاده کند یا بتنواند تفسیر و تفکر در مورد مطالب داشته باشد . بنابراین گوش کردن بسیار پیچید تر از شنیدن است و نیاز به تمرین و تکرار دارد

در فعالیتهای روزانه اصرار داشته باشید که فرزندتان گوش کند و پاسخ دهد. مادر:« اسباب بازی ها تو جمع کن» مادر:« شروع کردی ؟ اول کدوم رو سرجاش گذاشتی؟» ومنتظر پاسخ باشید.

هرگز به جای کودکان صحبت نکنید مثلا خاله می پرسد:« جمعه کجا رفتی؟» کودک سرش را پایین انداخته و جواب نمی دهد مادر می گوید: « خاله جون رفتیم پارک» این کار باعث می شود کودک نیاز به پاسخ دادن را متوجه نشود در مدرسه مادر نیست که سوالات معلم را جواب دهد. پس از امروز به فکر تقویت این توانایی در فرزندتان باشید.

منبع:تریبون آزاد