بایگانی دسته ی نقاشی درمانی کودک

تحلیل نقاشی کودک چه اهمیتی دارد؟ آیا نقاشی‌ های فرزند شما می‌توانند دریچه‌ای به درون ذهن و قلب او باشند؟ روانشناسی نقاشی کودک چیست و چگونه از طریق تفسیر نقاشی کودک، می توان در فهم و مدیریت احساسات، به کودک کمک کرد؟ کودکان به روش های مختلفی با جهان اطراف خود ارتباط برقرار می کنند؛ ارتباط کلامی فقط یکی از راه های ورود به دنیای ذهنی کودکان است.

نقاشی یک فعالیت طبیعی و خلاقانه برای کودکان است که می تواند مزایای زیادی برای آنها داشته باشد. نقاشی می تواند به کودکان کمک کند تا:

• مهارت های حرکتی ظریف خود را توسعه دهند.
• تفکر خلاق خود را پرورش دهند.
• زبان خود را توسعه دهند.
• خودآگاهی خود را افزایش دهند.

روانشناسی نقاشی کودک

نقاشی کشیدن نیز یکی از راه های دیگر برای ابراز احساسات کودکان است. با درک مفهوم و تفسیر نقاشی کودک و تحلیل آن ها می توان به درک عمیق تری از وضعیت روانی و ذهنی او رسید.

اشکال و الگوهای خط خطی کردن و حتی رنگ هایی که کودک اغلب در نقاشی هایش استفاده می کند می تواند، درک بهتری از شخصیت او به تراپیست و والدین او داده تا از این طریق بتوانند به کودک بیاموزند چگونه بر موقعیت های استرس زا و دشوار غلبه کند.

روانشناسان معتقد هستند که یک روش خوب برای بیان استرس و آرامش یافتن در زمان‌های سخت، کشیدن نقاشی است. پزشکان نیز طی دوره های درمانی که شامل نقاشی کشیدن هم هستند، موفق به درمان مشکلاتی مانند مکیدن شست، شب ادراری و لکنت زبان در کودکان شده اند.

به کودک خود وسایل رنگ آمیزی مثل مداد شمعی، آبرنگ، ماژیک و دفتر نقاشی بدهید، اگر به اشکال ترسیمی او، رنگ هایی که غالبا استفاده می کند و احساس کلی شکل هایی که می کشد دقت کنید، مسلما اطلاعات زیادی درباره آن چه درون کودک می گذرد به دست خواهید آورد، البته توجه داشته باشید که تحلیل نقاشی کودک برای کسی که روانشناس نیست سخت می باشد و ممکن است اشتباهات شما به ضرر کودکتان تمام شود.

در این بخش از مقاله معنا و تحلیل نقاشی کودک با توجه به سن آن ها را بیان خواهیم کرد.

توجه کنید که نقاشی کودکان بین ۱۸ ماهگی تا ده سالگی گاهی بی معنی و گاهی مفهومی است.

تحلیل نقاشی کودک با توجه به سن 

• تحلیل نقاشی کودک در ۱۸  ماهگی: در ۱۸ ماهگی انگشت و مچ دست محکم می شود و کودک قادر است که مچ دست خود را حرکت دهند. در این سن کودک می توانند خط راست یا زیگزاگی بکشد و نمی توان به نقاشی آن ها مفهومی داد و در مورد آن صحبت کرد.
• تحلیل نقاشی کودک قبل از دو سالگی: کودک در این سن بدون اراده و برنامه ریزی، شروع به کشیدن خطوط دایره می کند.
• روانشناسی نقاشی کودک سه ساله: در سن ۲ تا ۳ سالگی کودک می تواند با خطوط انسان ها و اشیا را ترسیم کند و توانایی ترکیب خط و دایره را دارد.
• روانشناسی نقاشی کودکان ۴ ساله: نقاشی یک فعالیت طبیعی و خلاقانه برای کودکان است که می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد رشد و توسعه آنها ارائه دهد. نقاشی کودکان ۴ ساله معمولاً نشان دهنده رشد شناختی و اجتماعی آنها است. آنها در این سن شروع به توسعه درک بهتری از دنیای اطراف خود می کنند و این امر در نقاشی های آنها منعکس می شود.
• روانشناسی نقاشی کودک ۵ ساله: در این سن حرکت عصب چشم و مفاصل قوی تر می شود در نتیجه کودک کنترل بیش تری رو کشیدن خطوط و شروع و پایان آن ها دارد.
• روانشناسی نقاشی کودک ۶ ساله: با بالا رفتن سن، خلاقیت ها سبک خاصی پیدا می کنند و نقاشی کودک جزییات بیش تری خواهد داشت و کودک به نقاشی خود اشیا، حیوان ها یا مردم را نیز اضافه کرده و با کشیدن ابرو، مو و مژه به آن ها شکل واقعی تری می دهد.
• روانشناسی نقاشی کودکان ۷ ساله: نقاشی کودکان ۷ ساله معمولاً نشان دهنده رشد شناختی و اجتماعی آنها است. آنها در این سن شروع به توسعه درک بهتری از دنیای اطراف خود می کنند و این امر در نقاشی های آنها منعکس می شود.

۸ تفسیر نمادها در نقاشی های کودکان

نقاشی یک خروجی و راهی برای ارتباط با دیگران است و آثار هنری کودکان نمایانگر شخصیت آن هاست. نقاشی های کودکان منحصر به فرد است و می تواند اطلاعات دقیقی در مورد هنرمندان جوان به ما بدهد.

• تفسیر خانه : خانه در نقاشی کودکان معانی زیادی دارد که محبت و صمیمیت یکی از آن ها می باشد و روانسنج ها و مشاوران کودک معانی عمیق تر و تکنیکی تری از آن برداشت می کنند از جمله آشفتگی کودک و یا از نوع کشیدن خانه ویژگی های شخصیتی او را استخراج می کنند، برای این امر می توانید از مشاوران و هنردرمانگران مرکز مشاوره ستاره ایرانیان کمک بگیرید.
• تفسیر ابر : جایگاه ابر و خورشید نسبت به یکدیگر از اهمیت زیادی برخوردار هستند مثلا اگر ابر جلوی خورشید را گرفته باشد نشانه کدورت و یا تغییر احساسات کودک در خانه می باشد به عبارت دیگر زندگی شاد آن ها به سمت زندگی غمگین می رود. البته تحلیل تخصصی و جامع باید توسط روانسنج صورت بگیرد تا اختلالات و مشکلات کودک به طور دقیق تر مورد بررسی قرار بگیرد.
• نماد مادر : مادر همان فردی است که مادر واقعی بچه باشد و در صورت اینکه بچه مادر نداشته باشد نماد فردی است که از او مراقبت می کند، و این نقاشی نشان می دهد که چه دیدی نسبت به او دارد که نحوه کشیدن، رنگ زدن و اشکال مورد استفاده می تواند چیزهای زیادی راجع به مادر بگوید.

• تفسیر درخت : همانطور که کودکان بزرگ می شوند، نقاشی های آن ها به ابزاری حیاتی برای رشد آن ها تبدیل می شود، زیرا به آن ها اجازه می دهد خلاقیت خود را افزایش دهند و بر مهارت های حرکتی خود مسلط شوند. در مورد تفسیر درخت، ریشه، تنه، زمین، برگ ها، سبزه، رنگ درخت، خطوط استفاده شده و حتی شکل برگ ها پر از اطلاعات روانشناسی می باشد که با توجه به نقاشی هر کودک متفاوت و منحصر به فرد می باشد و چون هیچ نقاشی مانند دیگری نیست تفسیر آن باید به وسیله روانسنج انجام شود.
• تفسیر بینی : بینی خیلی بلند به این معنی است که فرد احتمالا دروغگو یا غیرقابل اعتماد می باشد، البته همان طور که گفته شد معنی آن با توجه به شرایط کودک متفاوت می باشد و معانی پیچیده تری با توجه به شکل کشیدن به همراه دارد.
• تفسیر کشیدن قلب : قلب معانی زیادی دارد مانند کمبود احساسات و مجبت، یا دریافت محبت از فرد، علاقه به دریافت محبت از آن فرد، احساس دلرحمی نسبت به او و بسیار معانی دیگر که با توجه به روابط و خطوط می توان معنی آن را با کمک روانشناس کودک به بهترین شکل تفسیر کرد.
• تفسیر باران در نقاشی کودکان: تفسیر باران نیز معانی مختلفی دارد، اوضاع نگران کننده برای کودک، درگیری، غم و اندوه البته بسته به دید کودک می تواند معانی کاملا متفاوتی داشته باشد. تفسیر چتر در نقاشی کودکان می تواند به عنوان پناه یا حتی درد باشد و بازهم بستگی به نوع کشیدن نقاشی دارد.
• تفسیر خورشید: بسیاری از روانشناسان باور دارند که خورشید می تواند نماد احساسات فرد، والدین یا فردی باشد که در زندگی کودک نقش اساسی دارد، حال حالت خورشید، خطوط، رنگ و نحوه قرار گیری آن در صفحه اطلاعات زیادی دارد و می تواند نشان دهد کودک چه احساساتی در مورد والدین خود دارد.

نکات مهم در درک مفهوم نقاشی کودک 

می توان با توجه به قسمتی از کاغذ که کودک در آن نقاشی می کشد، متوجه مطالبی شویم در ادامه این موضوع را بررسی خواهیم کرد.

1. تحلیل نقاشی کودک با توجه به اندازه آن: کشیدن نقاشی در ابعاد بزرگ، نشان دهنده حس امنیت در کودک بوده و نقاشی کوچک تر بدگمانی و انعکاس آن را بیان می کند و همچنین بیان می کند که کودک برای ارتباط به فضای کوچک نیاز دارد یا از فضاهای کوچک می ترسد و درگیر ترس شدید، فوبیا یا اضطراب اجتماعی می باشد.
2. تفسیر اشکال هندسی در نقاشی کودکان: هر شکلی با توجه به نوع کشیدن، خطوط و رنگ متفاوت می باشد ولی می توان یک تفسیر کلی از آن ها داشت به طور مثال دایره نماد وحدت و همبستگی، مربع و مستطیل مرز های مشخصی دارد و افراد برنامه ریزی هستند. به طور کلی هر شکلی حتی اگر هندسی نباشد در تحلیل نقاشی کودک معنی داشته و نباید از آن غافل شد.
3. تفسیر نقاشی کودکان با توجه به فشار مداد: در نقاشی کشیدن کودک، میزان فشار، اشتیاق را نشان می دهد اما فشار بیش از حد می تواند بیانگر پرخاشگری باشد و هرچه فشار بیش تر باشد میزان پرخاشگری بیش تر است.

پیشنهاد مشاور: کشف استعداد و خلاقیت ✔️ برترین روش استعداد یابی کودکان

• جایگاه نقاشی روی کاغذ و مفهوم آن

1. کشیدن نقاشی بالای صفحه بیانگر هوش، کنجکاوی و خیال بافی کودک است.
2. کشیدن نقاشی در پایین صفحه، بیان کننده ی نیازهای کودک از لحاظ فیزیکی و ذهنی می باشد.
3. کودکی که سمت چپ کاغذ را برای کشیدن نقاشی انتخاب می کند، می خواهد چیزی از گذشته را به شما نشان دهد.
4. نقاشی کشیدن در سمت راست، نشان دهنده ی آینده است.
5. مرکز کاغذ نیز بیانگر حال می باشد.

• تحلیل نقاشی کودک از روی رنگ نقاشی با استفاده از رنگ هایی که کودک در نقاشی خود استفاده می کند نیز می توان شخصیت آن ها را آنالیز کرد. مفهوم رنگ های مختلف را در ادامه بیان خواهیم کرد.

1. زرد بیانگر کنجکاوی و لذت در ارتباط است.
2. قرمز نشانگر میزان فعالیت و شور کودک است.
3. رنگ نارنجی بی تابی و نیازهای اجتماعی را نشان می دهد.
4. آبی نشان دهنده ی آسودگی و صلح می باشد.
5. رنگ سبز حساسیت، بلوغ، بصیرت را نشان می دهد.
6. رنگ سیاه ناخودآگاهی را بیان می کند.
7. رنگ قهوه ای امنیت و برنامه ریزی را بیان می کند.

• ناقص یا کامل بودن نقاشی کودک

مدام نیمه کاره رها کردن نقاشی یا کشیدن خطوطی کمرنگ و با تردید، نشان دهنده ی یک کودک مردد یا کودکی با حس عدم امنیت است. در نتیجه این کودک، احتمالا به تشویق و دل‌گرمی نیاز دارد. به طور مثال نکشیدن دست در نقاشی کودک نشانه همین بی ثباتی می باشد.

همچنین نقاشی های نیمه کاره، ممکن است از یک شخصیت بی ثبات و دمدمی مزاج خبر دهند. اگر این الگو زیادی ادامه پیدا کرد، بهتر است والدین مشورت با یک روانشناس را مدنظر داشته باشند.

وجود رد پاک کن روی نقاشی، نشان دهنده ی اصلاح زیاد نقاشی و کشیدن و پاک کردن مدام آن است، این حالت نیز می‌تواند نشانه ای از بالا بودن سطح اضطراب، وسواس یا اشفتگی در کودک باشد. در تفسیر نقاشی کودک آرایش و پیرایش زیاد نقاشی، نیاز کودک به توجه را نشان دهد. که برای تفسیر آن باید از روانسنج کمک گرفته و اختلال کودک خود را شناسایی کنید.

نویسنده: “کودکانه” سایت کودک و نوجوان

منبع: ?What Do Your Child’s Drawings and Scribbles Mean