افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانشناختی در کودکان و نوجوانان است.
از دهه قبل، همزمان با افزایش شیوع افسردگی در سنین پایین تر توجه زیادی به تشخیص و درمان افسردگی در کودکان و نوجوانان جلب شده است.
بر اساس جدیدترین آمارها، در طی دهه ی اخیر افسردگی در سراسر جهان رشد قابل توجهی داشته است.
تا حدی که شعار سازمان بهداشت جهانی در سال گذشته، افسردگی و درمان آن را هدف اصلی خود قرار داد.
آیا نوجوان من افسرده است؟
به طور کلی باید گفت افسردگی بیماری خاموشی است که در نوجوانان با علایمی از جمله تغییردر الگوهای خواب و اشتها، از کوره در رفتن و عصبی شدن، ضعف و بی حالی، بی رغبتی به علاقمندی های قبلی، احساس مستمر غم و ناراحتی، شکایات جسمی مکرر، افت تحصیلی، انزوا و گوشه گیری بروز می کند.
نوجوان افسرده، ممکن است با مراجع قدرت در خانه و مدرسه به مشکلات جدیدی برخورد کند.
روابط دوستانه اش را از دست بدهد، افت تحصیلی شدیدی را تجربه کند و در لاکی از انزوا و تنهایی پیش رونده فرو رود.
افسردگی درمان نشده در دوران نوجوانی می تواند خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش دهد.
نوجوانان افسرده تمایل بیشتری به خود کشی، مصرف مواد، روابط جنسی متعدد و دوستی های نامتعارف دارند و از این طریق سعی در افزایش هیجان و به عبارتی ترشح میزان بیشتری از سروتونین در مغز خود احساس می کنند.
آنچه مساله را سخت تر می کند همایندی نشانگان افسردگی با برخی بیماری های جسمی مانند مشکلات تیروئیدی، کم خونی و نشانگان بلوغ است.
لازم است والدین بتوانند بی حوصلگی و احساس غم عادی را از علایم افسردگی تشخیص دهند، از طریق چکاپ کامل جسمی، وجود سایر بیماری ها را بررسی کنند .
در صورت سلامت جسمی کامل، فرزندشان را برای درمان نزد روانپزشک ببرند.
آیا مراجع به روانشناس ضروری است؟
در صورت ابتلای نوجوانان به افسردگی، مراجعه ی همزمان به روانپزشک و روانشناس یا مشاور کاملا ضروری است.
از آنجا که افسردگی از جمله اختلالات روانی بسیار مقاوم دربرابر درمان است، لازم است تا در کنار دریافت دارو به منظور تنظیم خلق، از مراجعه به روانشناس نیز بهره ببرید.
روان درمانی فرد افسرده نیازمند صبر، حوصله و تخصص کافی است و عدم درمان آن می تواند منجر به شکل گیری اختلال شخصیت افسرده در سنسن بزرگسالی شود که امری مادام العمر و غیر قابل تغییر است.
آیا باید از داروهای ضد افسردگی ترسید؟
بسیاری از والدین از مصرف داروهای روانی نگرانی های زیادی دارند.
آن ها مصرف دارو در جهت درمان مشکلات روانی را امری فاجعه آمیز می دانند و از مصرف دارو توسط نوجوان خودداری می کنند.
واقعیت موجود در مورد داروهای ضدافسردگی ان است که این داروها در شرایطی که نوجوان تان به دلیل کمبود سروتونین مغزی، قادر به کنترل خلق و خوی خود نیست، به او کمک می کنند تا یتواند کنترل بیشتری بر خلق اش داشته باشد.
این دارو ها اعتیادآور نیستند و در صورت تکمیل دوره ی درمان، می توانند از افسردگی های بعدی پیشگیری کنند.
روانشناس برای نوجوان افسرده چه کاری انجام می دهد؟
گرچه مصرف داروهای ضد افسردگی می تواند به تنظیم خلق فرد کمک کند.
اما ممکن است علت افسردگی مسایلی از جمله تغییرات بلوغ، مشکل در دوست یابی، درک نشدن توسط والدین، تجربه ی واقعه ای ناگوار، مشکلات خانوادگی، مشکلات مربوط به برنامه ریزی و.. باشد.
به همین دلیل مصرف دارو به تنهایی کفایت نمی کند و لازم است تا به کمک روانشناس، عامل اصلی به وجود آورنده ی افسردگی درمان شود.
آنچه لازم است به عنوان والد انجام دهید
- به عنوان پدر و مادر فرزندی که با افسردگی دست به گریبان است، لازم است بدانید که توصیه، نصیحت و پند و اندرز، نه تنها اثر مثبتی ندارد بلکه بسیار مخرب است.
- نوجوان افسرده ی شما در بن بستی به نام “یأس” گرفتار شده است که خارج شدن از آن نیازمند حمایت، همدلی و گوش دادن فعالانه است.
- ثبت نام افراطی فرزندتان در انواع کلاس های ورزشی و فوق برنامه، نوعی از اتلاف هزینه و عدم همدلی است. بنابراین بهترین گزینه، ایجاد شبکه ی حمایتی سالمی در محیط خانواده است که در آن به صورت همدلانه و فعالانه با فرزندتان گفت و گو و به حرف های او گوش می دهید.
- سعی کنید محیط خانه را شاد نگه دارید، نوجوان را در محیط های شاد همراهی کنید، ویژگی های مثبت را به او بازخورد دهید تا از این طریق خلق نوجوان تان شادتر و انرژی اش بیشتر شود.
- ایجاد تغییرات دوست داشتنی در محیط خانه، چیدمان اتاق و رنگ ها می تواند تاثیر زیادی بر خلق نوجوان تان داشته باشد و حالات غم و افسردگی را در او کاهش دهد.
- بجای گرفتن گوشی، قطع کردن اینترنت و رفتارهای حاکی از عدم اطمینان، احساس اعتماد و بزرگی را به فرزندتان القا کنید. رفتارهای کنترل گرانه می تواند منجر به تشدید انزوا خواهی و افسردگی در نوجوانان شود.
- ممکن است انتظارات رفتاری شما از یک نوجوان استقلال خواه متناسب با ویژگی های او نباشد.
نوجوانان نیاز دارند از جانب والدین آزادی عمل بیشتری در زمینه ی رفت و امد، لباس پوشیدن، دوست یابی و.. داشته باشند.
در صورتی که فراموش کرده اید فرزندتان دیگر کودک نیست و وارد برهه ی جدید و چالش برانگیری به نام “نوجوانی” شده است.
بهتر است در قوانین خانوادگی تجدید نطر کنید و انتظاراتی متناسب با مقطع سنی او به عنوان یک نوجوان تعریف کنید.
- تربیت کودک مستقل و فرمانده
- سکس نوجوان – انواع رابطه
- تحول و ویژگی های جنسی در کودکان (۷ تا ۱۲ سالگی)
- روش های تنبیهی کودکان
- تاثیر پدر در تربیت فرزندان
سرماخوردگی روانی را جدی بگیرید
افسردگی از جهت میزان شیوع به عنوان سرماخوردگی روانی شناخته می شود.
همانطور که اگر فرزندتان سرما بخورد، حداقل به مدت چند روز، تکالیف را کم اهمیت تر می دانید و بر بهبود وضعیت جسمی او تمرکز می کنید، افسردگی نیز چنین برخوردی را می طلبد.
افسردگی درمان نشده در نوجوانان می تواند مشکلات متعدد دیگری از جمله اعتیاد، افت تحصیلی، طرد شدگی، روابط نامناسب و.. را نیز به دنبال داشته باشد.
در صورتی که نوجوان تان افسرده است، بهتر است تمرکزتان را از مسایلی مانند تکالیف انجام نشده، درس های عقب مانده و کلاس های نرفته بردارید.
فقط و فقط بر ارتباط تان متمرکز شوید.
سعی کنید از طریق گوش دادنی عمیق، دنیای ذهنی نوجوان افسرده را درک کنید.
با او در این دنیا، راه بروید، ناراحتی هایش را درک کنید و به او کمک کنید تا راه حلی به جز یأس و غم را انتخاب کند.
از دیدگاه روانشناسی واقعیت نگر، افسردگی یک انتخاب است.
ممکن است نوجوان شما در مواجهه با موقعیتی جدید و به دلیل ضعف در مهارت های حل مساله، افسردگی را به عنوان یک راه حل انتخاب کرده باشد.
شما می توانید در قالب فردی شنوا، پذیرنده و غیر قضاوت گر، به او کمک کنید تا راه حل های جدیدی را کشف و جایگزین راه حل افسردگی کند.
