نوشته‌ها

روش های تربیتی کودکان

۰ تا ۱۰۰ روش های تربیتی کودکان در روانشناسی (۲۰۲۳)

روش های تربیتی کودکان که باید در سنین مختلف به آن توجه کنید شامل موارد زیر می باشد:

بهترین روش های تربیتی کودکان

روش های تربیتی متفاوتی برای کودکان وجود دارد و والدین می توانند با آشنایی با این روش ها، بهترین روش تربیتی که متناسب با خلق و خو و شخصیت کودکشان است را پیدا کنند و از آن برای تربیت فرزند خود استفاده نمایند. هیچ روش قطعی و یکسانی برای تربیت همه کودکان وجود ندارد، زیرا هر کودک شخصیت و رفتار منحصر به فردی دارد.

چگونگی رفتار والدین با کودکان

رفتار والدین با کودک روش مستقیمی برای تربیت او است؛ میزان عشقی که کودک از والدین دریافت می کند و همچنین محدودیت هایی که والدین برای کودک تعیین می نمایند می تواند تاثیر زیادی در تربیت کودک داشته باشد.

دریافت عشق و محبت از سمت والدین باعث ایجاد آرامش و حس امنیت در کودک می شود و همچنین رابطه ی او با والدینش را بهبود می دهد. همچنین تعیین محدودیت برای کودک باعث می شود که رفتار او در چارچوب خاصی صورت گیرد و در نتیجه والدین کم تر در معرض رفتارهایی قرار گیرند که ممکن است واکنش تند و نامتعادل آن ها را برانگیزد.

واکنش تند والدین می تواند به تنبیه بدنی و یا سرزنش کردن کودک منجر شود که هیچ گونه تاثیری مثبتی در تربیت کودک ندارد و برعکس اثرات مخربی بر روان او خواهد گذاشت؛ ایجاد محدودیت ها باعث می شود احتمال بروز چنین واکنش هایی از سوی والدین کم شود و در نتیجه والدین می توانند با واکنش های طبیعی و به دور از پرخاش به نتیجه دلخواه خود در تربیت کودک برسند.

والدین باید روش ها و الگوهای مختلف تربیتی را بشناسند و متناسب با کودک خود، این روش ها را به کار ببرند. والدین باید در عین حال که به کودک خود عشق می ورزند و به آن ها محبت می کنند، برای قرارگیری در مسیر تربیتی درست، برای کودک خود محدودیت هایی نیز تعیین کنند.

 روش های تربیتی کودکان

روش ها و الگوهای تربیتی کودکان |انواع تربیت کودک

انواع تربیت کودک به صورت زیر می باشد و والدین می توانند با مطالعه در مورد آن ها سبک مناسب تری را انتخاب کنند:

  • محدودیت کم کودک، محبت زیاد 
  • محدودیت کم کودک، محبت کم
  • محدودیت زیاد کودک، محبت زیاد 
  • محدودیت زیاد کودک، محبت کم

بایدها و نبایدهای تربیت فرزند

والدینی که از روش محبت کردن زیاد در تربیت کودک استفاده می کنند باید وقت بیشتری را به کودک خود اختصاص دهند و با آن ها بیشتر حرف بزنند.

روش محبت کم و محدودیت کم می تواند باعث شود که در کودک شخصیتی پایین شکل گیرد. برخی از والدین کودک خود را آزاد می گذارند و هیچ محدودیتی برای آن ها قائل نمی شوند و تصور می کنند نباید کاری به کار کودکشان داشته باشند، اما این روش های تربیتی کودکان بسیار ناکارآمد است.

استفاده از محدودیت زیاد باعث رفتارهای سلطه جویانه و دیکتاتوری والدین می شود و در نتیجه نمی تواند روش صحیحی برای تربیت کودک باشد. روش های تربیتی کودکان درست، باید به کودک نحوه ی تصمیم گیری، احترام متقابل و غیره را بیاموزد و او را برای ورود به اجتماع و ارتباط اجتماعی سالم آماده کند؛ استفاده از روش تربیتی دیکتاتوری باعث می شود کودک به فردی منفعل تبدیل شود که قدرت تصمیم گیری و انتخاب ندارد و فقط از دیگران پیروی می کند.

با این حال روش محبت و محدودیت زیاد نسبت به محبت و محدودیت کم می تواند بهتر و موثرتر باشد، زیرا در این روش هم کودک محبت کافی را از والدین خود دریافت می کند و هم محدودیت هایی دارد و به حال خود رها نشده است و نمی تواند هر کاری می خواهد انجام دهد.

تحمیل زور و اجبار غیر ضروری به فرزندان فقط باعث می شود که آن ها از نظر روانی خسته شوند و حتی گاهی دست به رفتارهایی برای مخالفت با والدین خود بزنند. محبت کردن زیاد به کودک می تواند جایگزینی مناسب تری برای زور گویی و اجبار باشد و نتیجه ی بهتری نیز خواهد داد.

تا جایی که می توانید به کودک خود عشق بورزید و او را از محبت خود لبریز کنید، از روش هایی سلطه جویانه فقط زمانی استفاده کنید که کودکتان در خطر جانی و یا خطرات جدی سلامتی است.

ضروری است که هر پدر و مادری بایدها و نبایدهای تربیت فرزند را بلد باشد و از آن در انواع تربیت کودک مختلف استفاده کند. برخی از والدین شیوه تربیتی والدین خود را قبول دارند و آن را موثر می دانند ولی برخی دیگر از والدین نیز، اصلا با روش تربیتی والدین خود موافق نیستند و به هیچ وجه از آن استفاده نمی کنند. در هر حال والدین باید الگوهای تربیتی مختلف را بشناسند و در مواقع مختلف از آن ها بهره ببرند.

 روش های تربیتی کودکان

استفاده درست از رفتارهای متعادل، منفعل و سلطه جویانه در مواقع مناسب می تواند شیوه ای صحیح در تربیت کودک باشد. برای مثال زمانی که کودک آب دهانش را به بیرون می ریزد بهتر است والدین واکنشی منفعلانه داشته باشند و به این رفتار کودک توجهی نکنند، زیرا هر واکنشی مثل داد زدن و یا امر کردن به کودک که این کار را نکند، می تواند باعث شود کودک این رفتار را دوباره تکرار کند.

زمانی که کودک باید کاری را انجام دهد، برای مثال قبل از خواب مسواک بزند و یا در ساعتی خاص به رخت خواب برود نیز باید رفتاری متعادل نشان داد؛ رفتار سلطه جویانی نیز باید زمانی اتخاذ شود که ممکن است خطری کودک را تهدید کند، بنابراین حتما در مورد انواع تربیت کودک اطلاع جمع کنید تا در موقع مناسب واکنش درستی داشته باشید.

به این نکته بسیار مهم نیز باید توجه شود که کودکان امروزی بر خلاف کودکان قدیم، شنیدن نصیحت و اندرز را دوست ندارند پس باید با شیوه ی رفتاری مناسب خود، آن ها را در مسیر تربیتی قرار دهید و بایدها و نبایدهای تربیت فرزند را جدی بگیرید.

نکات کوتاه تربیتی کودکان | روش های تربیتی کودکان

نکات کوتاه تربیتی کودکان می تواند کمک زیادی به شما بکند و در تربیت صحیح فرزندتان نقش زیادی دارد. این نکات شامل موارد زیر می شود: 

۱. به شخصیت کودک احترام بگذارید.

احترام به شخصیت کودک باعث ایجاد محبت و مهر او به والدین می شود و او را به فردی سازگار در اجتماع و خانواده تبدیل می کند. کودکی که مورد احترام والدین است، نسبت به والدینش رفتاری محترمانه خواهد داشت. پس برای اینکه احترام بین والدین و فرزند حفظ شود باید با کودک خود محترمانه رفتار کنید و به شخصیت او احترام بگذارید.

۲. صبور باشید، نکات کوتاه تربیتی کودکان

تربیت کودکان مهم ترین و سخت ترین مسئولیت والدین نسبت به فرزندانشان است. ممکن است استفاده از یک روش تربیتی برای کودک شما نتیجه ندهد، در این مواقع باید صبور باشید و مایوس نشوید. قواعد و قوانین خود را حفظ کرده و آن را ادامه دهید.

۳. انتخاب روش های تربیتی کودکان 

همانطور که قبلا نیز گفته شد، برای تربیت کودک باید خلق و خو و شخصیت او را در نظر بگیرید و متناسب با آن روشی را اتخاذ کنید. باید منظور خودتان را به طور واضح و ساده به کودک بفهمانید و توقعات خود را متناسب با سن کودک خود تنظیم کنید. گاهی اوقات والدین بدون این که منظور خود را به درستی به کودک فهمانده باشند، از او توقع دارند که خواسته آن ها را برآورده کند و یا حتی انتظارات بیش از حد و غیر عادی از او دارند.

۴. دلیل بدرفتاری کودک خود را شناسایی کنید.

گاهی اوقات بدرفتاری کودک به دلیل خاصی انجام می گیرد، اتفاق یا واقعه ای که کودک را متاثر کرده و باعث شده که کودک با رفتاری نادرست و غیرقابل توجیه نسبت به آن واکنش دهد. برای مثال ممکن است کودک برای دریافت محبت از والدینش از روش هایی مثل دروغ گویی یا غیبت کردن و غیره استفاده کند. ریشه یابی رفتارهای نادرست می تواند قدم بزرگی در رفع و تغییر آن رفتار در کودک باشد.

روش های تربیتی کودکان

روش تربیت فرزندان در سنین مختلف

۱. آماده سازی (بارداری).

والدین برای آمدن نوزاد آماده می شوند و در همان زمان در مورد اینکه چگونه زندگی آن ها بعد از بچه تغییر خواهد کرد و چگونه با مسئولیت ها و چالش های نوزاد کنار خواهند آمد فکر می کنند.

۲. رفع نیاز (از تولد تا ۱۸-۲۴ ماهگی).

والدین دچار احساس دلبستگی شده و یاد می گیرند که نیازهای کودک را همزمان با کار، زندگی اجتماعی و مشکلات خانواده متعادل کنند.

۳. تعیین مرز (۲ تا ۵ سال) | روش های تربیتی کودکان

والدین سعی می کنند برای فرزندان خود مرزها و قوانینی تعیین کنند. قوانین اغلب در این مرحله کاملا محکم هستند تا ایمنی کودک را تضمین کنند. با این حال، والدین باید سعی کنند دلایل قوانین مختلف را توضیح دهند و شروع به راهنمایی فرزندشان به سمت استقلال و توانایی انتخاب های مناسب به تنهایی کنند.

۴. همدلی (۵ سال – نوجوانی).

والدین به کودکان تا سن نوجوانی یاد می دهند دیدگاه دیگران را در نظر بگیرند، رفتارهای دیگران را تفسیر کنند و بر اساس آن واکنش نشان دهند. کودکان اغلب یاد می گیرند که با تغییرات همسالان مانند قلدری، فشار همسالان، مقایسه با همسالان و ایفای نقش در گروه دوستان کنار بیایند. والدین می توانند به فرزندان خود کمک کنند تا از این موقعیت های اجتماعی دشوار عبور کند.

۵. وابستگی متقابل (در دوران نوجوانی).

این زمان می تواند برای والدین و نوجوانان سخت باشد، زیرا خانواده تلاش می کند تا تعادلی بین افزایش آزادی و استقلال نوجوان پیدا کنند. اختلاف نظرها می تواند منجر به مشاجره شود. ارتباط موثر و محترمانه در این مرحله نه تنها بین نوجوان و مادر یا پدرش بلکه برای ارتباط والدین با یکدیگر نیز بسیار مهم است.

۶. استقلال (اواخر نوجوانی تا بزرگسالی).

مرحله استقلال زمانی است که کودک به استقلال کامل یا تقریباً کامل می رسد. این مرحله لزوماً با خروج فیزیکی جوان از خانه همراه نیست. والدین و فرزندان می توانند نقش های جدید را شکل دهند و در موقعیتی برابرتر شروع به برقراری ارتباط کنند. این مرحله می‌تواند زمان غم‌انگیزی برای والدین باشد زیرا هویت خود را دوباره تعریف می‌کنند و احساس می کنند که فرزندشان دیگر به آن ها وابسته نمی باشد.

آشنایی با مراحل بالا به شما کمک می کند تا روش های تربیتی کودکان را با توجه به شرایط موجود انتخاب کنید.

نویسنده: “کودکانه” سایت کودک و نوجوان

منبع:  Steps to More Effective Parenting

 

لجبازی کودک پنج ساله

لجبازی در کودکان پنج ساله

 

کودک ۵ ساله‌ی شما دوره‌ای که به راحتی از کوره در می‌رود را پشت سر گذاشته اما به هر حال بطور کامل فرمانبردار نیست. در واقع او درخواست شما برای آمدن سر میز شام را نمی‌پذیرد، همچنین درخواست شما برای جمع کردن جوراب هایش و یا جمع کردن دستمال کاغذی روی زمین.

پس چه اتفاقی افتاده؟ با تعجب از خود می پرسید: آیا من جایی ادامه مطلب

لجبازی در کودکان

 

لجبازی در کودکان

 

لجبازی در کودکان

 

رفتارهای کودکان گه گاه می تواند مشکلات فراوانی برای والدین ایجاد کرده و گاهی آن ها از برخی رفتارهای کودکان خود به ستوه آمده و در برخی جلسات مشاوره تلفنی و یا حضوری عنوان می کنند که دیگر تحمل رفتار کودک خود را نداشته و نمی توانند راهی برای درست کردن آن بیابند. این گفته درست است که گاهی شدت رفتارهای بد در کودکان به حدی است که همه را به زحمت و رنج می رساند اما به هر حال هیچ یک از مشکلات رفتاری نیستند که چاره ای نداشته باشند. یکی از مشکلات شایعی که در میان کودکان مرسوم است مشکل لج و لجبازی در کودکان و به اصطلاح یک دنده ای آنان است. شاید عده ای خیال کنند که لجبازی و این ویژگی صرفا در بزرگ سالان وجود دارد اما باید گفت حتی در برخی موارد این مشکل در کودکان و نوجوانان بسیار شایع تر از سایر افراد است. نکته مهم و کلی که وجود دارد این است که به هر صورت با استفاده از یک سری تکنیک ها و روش های رفتاری در رابطه می توان لجبازی و لج در کودکان را تا حد زیادی کاهش داد و یا از بین برد و لازمه این امر شناخت مناسب والدین از فرزند و رفتار او و نیز شناخت مناسب والدین از ویژگی های رفتاری انسان های لجباز است.

مثلا تصور کنید که می خواهید برای کودک خود مسواک بزنید و کودک این اجازه را به شما نمی دهد و دهانش را می بندد و یا اینکه شما قصد بازگشت از پارک را دارید ولی کودک لجبازی کرده و بر ماندن در پارک اصرار می کند. در این مواقع شاید بتوان گفت که آن ها می خواهند اعلام استقلال نمایند و برای همین منظور لجبازی می نمایند تا حرف خود را به کرسی بنشانند و در این مواقع لازم است تا والدین هرگز با کودک بد رفتاری نکرده و سعی کنند بدون هیچ گونه خشونت و یا اخم و بالا بردن صدا قائله را ختم کنند. با کمی خلاقیت خانواده ها می توانند تا حواس کودکان خود از برخی کارها پرت کرده و جلوی لجبازی کودک خود را بگیرند.

مثلا اگر قرار است تا پزشک آمپولی برای کودک شما تزریق نماید و یا در صف خرید فروشگاهی هستیم که نیاز است تا کودک تحمل بالایی داشته باشد و مواردی از این قبیل والدین می توانند با به کارگیری روش های زیر از بی قراری و لجبازی کودک خود جلوگیری نمایند. خندان کودکان نه تنها می تواند به شما و خود او انرژی دهد بلکه می تواند راه مناسبی برای حواس پرتی در کودکان باشد تا آن ها در مواقعی مانند بالا که ذکر شد بی قراری و لجبازی نکنند و بهانه نگیرند مثلا از خنداندن کودک برای باز شدن دهان او و مسواک زدن برای او می توان به خوبی استفاده نمود.

یکی دیگر از راه کاری های مفید برای سرگرم کردن کودکان تعریف کردن از دوران کودکی خودتان است مثلا والدین می توانند با تعریف یک داستان زیبا و خنده دار از دوران کودکی خود سریعا حالت های کودک را تغییر داده و او را از حالت لجبازی به حالت فکورانه و یا خنده ببرند که این کاملا بستگی به نوع داستانی است که شما می خواهید برای او تعریف کنید و حالت ها و ژست های شما نیز می تواند تاثیر بسیار زیادی برای همراه شدن کودک در قصه و داستان شما داشته باشد. با تعریف داستان برای کودک هم چنین می توان میزان قوه تخیل در فرزند خود را مورد سنجش قرار دهید. یکی دیگر از راه کارها استفاده از لحن موزون در صحبت های کودکان است که این موزون صحبت نمودن والدین می تواند در لحظات قبل از خواب و برای ارام کردن کودکان و به خواب رفتن آن ها استفاده شود. می توان با تغییر صدای خود برای کودکان سرگرمی مناسبی فراهم نمود که می تواند هم چنین بسیاری از لجبازی ها و بی قراری ها را در آنان کاهش داد. مثلا مادر و یا پدر می تواند با تغییر صدای خود و تقلید صدای یک پیرزن بی دندان و یا کودک و یا هر صدای دیگری داستان هایی جذاب برای کودک خود تعریف نموده و حواس او را از موضوعی که برای آن لج کرده پرت نماید. اگر نیاز است تا مواقعی کودک تحمل زمان را داشته باشد و صبر نماید می توانید در مورد یک راز با او او صحبت کنید مثلا می توانید بگویید که می خواهی یک راز مهم را برای تو بگویم و او را بغل نموده و با لحنی خوب برای او صحبت کرده و نیازی نیست که این مورد حتما یک راز باشد و می تواند صرفا یک داستان معمولی باشد.

اگر کودک کار خوبی را انجام نمی دهد مثلا شستن دست ها و یا موها باید با استفاده از نکات مثبت او را ترغیب نمایم مثلا به او بگوییم که وقتی موهایت را می شویی بسیار جذاب و زیبا می شوی. در نهایت می شود گفت که والدین به جای گلایه کردن از لجبازی های کودکان می توانند با کمی خلاقیت و تفکر راه های زیادی برای سرگرم نمودن فرزند خود و یا جلوگیری از لجبازی و بی قراری او پیدا نموده و آن ها را به کار ببرند.

منبع:مرکزمشاوره.com