استقلال کودک
استقلال کودک توانایی کودک در انجام کارها و تصمیم گیری های کوچک و بزرگ و پذیرفتن و پذیرفتن مسئولیت اعمال شان است، با افزایش سن این مهارت افزایش می یابد. تعادل میان امنیت و استقلال کودک یکی از چالش‌های بزرگ والدین است. در این مقاله به شما کمک می کنیم تا این تعادل حیاتی و مهم را در تربیت فرزندتان حفظ کنید.
فواید مستقل شدن کودک
استقلال در رشد کودک اهمیت زیادی دارد، در ادامه اهمیت استقلال کودک آمده است:
- افزایش اعتماد به نفس: انجام کارها به تنهایی و قبول کردن مسئولیت آن باعث افزایش اعتماد به نفس کودکان می شود.
- تقویت عزت نفس
- توسعه مهارت‌های زندگی: مهارت‌های مهم مانند تصمیم‌گیری، حل مسئله و مدیریت زمان با افزایش استقلال کودک
- آمادگی برای آینده
- تقویت روابط اجتماعی: کودکانی که استقلال را تجربه می‌کنند، در برقراری روابط اجتماعی، کاری و عاطفی موفق‌تر هستند.
- کودک مستقل انگیزه بیش تری برای یادگیری و تلاش دارد.
- وقتی کودک استقلال داشته باشد دوست دارد چیزهای جدید را امتحان کند و خلاقیت او رشد پیدا می کند.
- تقویت حل مسئله
سن مستقل شدن کودک
سن استقلال کودک مهم است اما نمی توان یک عدد مشخص را برای همه کودکان اعلام کرد، فرهنگ، جامعه، شرایط اقتصادی خانواده، شخصیت کودک، قوانین کشور و بسیاری عوامل دیگر در تعیین این سن نقش دارند. کودک از سنین پایین تلاش می کند تا استقلال خود را به دست بیاورد. ممکن است از شما بخواهد که لباسش را خودش انتخاب کند یا اتاقش را مرتب کند، در سنین بالا ممکن است اتاق جداگانه بخواهد یا حساب بانکی جدایی داشته باشد. به هرحال در هر سن مستقل شدن به شکل متفاوتی خودش را نشان دهد.
پیشنهاد مشاور: ۱۱ تکنیک پرورش خلاقیت در کودکان
استقلال کودک یک ساله
در این سن، کودک شما از نوزاد بی‌کمکی به فرد کوچکی تبدیل شده که می‌خواهد دنیا را کشف کند و بر آن مسلط شود. در این سن کودک ممکن است تلاش کند تا خودش لباس بپوشد، غذا بخورد و یا اسباب‌بازی‌هایش را جمع کند. در این هنگام کودک از کلمه “نه” زیاد استفاده می کند و دوست دارد که با شما مخالفت کند، همین امر استقلال او را نشان می دهد.
توجه داشته باشید که استقلال و لجبازی متفاوت است استقلال نشانه رشد کودک است اما لجبازی نشان دهنده خستگی، گرسنگی یا نیاز به توجه است.
استقلال کودک سه ساله
در این سن کودک از همیشه کنجکاو تر است و سعی می کند محیط اطراف خود را به صورت مستقل شناسایی کند ممکن است دیگر نظر شما را قبول نکند، دوستان خودش را انتخاب کند و مقابل شما ایستادگی کند. کودک سه ساله کمک شما را هم رد می کند و تا زمانی که واقعا به کمک احتیاج نداشته باشد با شما کاری ندارد. ممکن است اینکه خودش لباس هایش را بپوشد طول بکشد اما اجازه دهید که خودش انتخاب کند.
اگر احساس می کنید کودکتان نمی تواند تصمیم گیری کند به او گزینه بدهید تا از بین آن ها انتخاب کند. مثلا چهار لباس بیرون بیاورید و از او بخواهید از بین آن ها انتخاب کند. حتما از انتخاب های او استقبال کنید، حتی اگر خوشتان نیامد نشان ندهید که دوست نداشته اید.
پیشنهاد مشاور: راهنمای مادران در افزایش استقلال کودک
تربیت فرزند مستقل
اولین امر برای تربیت فرزند مستقل ایجاد کردن فرصت است. اگر تمایل دارید که فرزندی سالم و مستقل داشته باشید باید برای آن ها فرصت هایی فراهم کنید تا این مفهوم را یاد بگیرند. در اسباب فروشی از آن ها بخواهید تا بازی مورد علاقه خود را انتخاب کنند، اجازه دهید لباسی که دوست دارند را بپوشند، به این شکل کودک یاد می گیرد که می تواند برای خودش تصمیم بگیرد.
اما باید ایمنی را هم در نظر داشته باشید. اگر کودک می خواهد آزادانه در خانه بازی کند باید در مورد قوانین نیز بداند، دست زدن به گاز، بازی با فندک، رفتن روی میز شیشه ای، باز کردن درب خانه و موارد دیگر همه باید چندین بار ذکر شود تا کودک یاد بگیرد.
کار دیگری که والدین با انجام آن باعث بالا رفتن اعتماد به نفس کودک می شوند، گوش دادن به صحبت ها و احساسات آن ها است. کودکی که احساس کند حرفش شنیده نمی شود لجباز می شود اما مستقل نه!
حتما به حرف کودک خود گوش دهید به احساساتش احترام بگذارید به او نشان دهید که احساساتش ارزشمند است. به یاد داشته باشید که رابطه همیشه دو طرفه است اگر دوست دارید کودکتان با شما صحبت کند به حرف های او گوش دهید. گوش دادن فعال و مفید زمانی است که کارهای دیگر را متوقف می کنید و تنها به حرف کودک خود گوش می دهید.
نکات تربیت فرزند مستقل
برخی از نکات تربیت فرزند مستقل در متن گفته شد اما در ادامه به تمامی این نکات مهم دوباره اشاره می کنیم تا لیستی کامل از این نکات داشته باشید:
- خطرات معقول را تشویق کنید: عجیب به نظر می رسد اما اگر کاری که فرزندتان انجام می دهد خطر مهمی را به همراه ندارد اجازه دهید انجام دهد. ممکن است در دریا شنا کند و خیس شود یا سوار دوچرخه شود و بیفتد.
- از همان سنین کودکی اجازه دهید کودکتان غذای خودش را بخورد حتی اگر باعث کثیفی شود.
- کودکان تمایل زیادی دارند که کمک کنند. اجازه دهید تا جایی که می توانند کمک کنند مثلا ظرف های سبک را ببرند و موارد دیگر.
- خانه خود را در شرایط مناسبی قرار دهید مثلا یک چهارپایه کنار ظرف شویی باشد تا کودک دست خود را بشوید یا حوله کوچکی که خود را با آن خشک کند.
- کودکان سوالاتی میپرسد یا کارهایی می کند که متوجه می شوید آماده است مستقل شود، از این فرصت استفاده کنید.
- صبر، صبر و صبر. برای تربیت فرزند مستقل باید صبر داشته باشید ممکن است بارها چیز ها را بشکند، بریزد و خراب کاری کند. ممکن است ده بار لباس خود را اشتباه بپوشد. با عصبانی شدن به استقلال کودک خود آسیب می زنید، اجازه دهید که بفهمد اشتباه کردن صرفا کار بدی نیست مهم این است متوجه اشتباه خود شود و آن را درست کند.
پیشنهاد مشاور: استقلال طلبی در نوجوانان
۷. برای آن ها الگو باشید. تصمیم بگیرید و انتخاب کنید، اگر خودتان نتوانید تصمیم گیری کنید کودکتان هم نمی تواند به یاد داشته باشید که الگو او هستید.
۸. به کودکتان یاد دهید از خودش دفاع کند. بسیاری از والدین بجای کودک خود صحبت می کنند، به جای او عصبانی می شوند و غیره. اجازه دهید حود فرزندتان تجربه کند. اگر کسی حق او را پایمال کرد اجازه دهید حقش را بگیرد. اگر نمی تواند سعی کنید شرایط را در خانه بازآفرینی کنید تا کودکتان یاد بگیرد در شرایط چه واکنشی باید داشته باشد.
۹. یکی از مهم ترین مرحله های مسئولیت پذیری و استقلال مراقبت از دیگران است. به کودکتان بگویید از یک حیوان خانگی یا خواهر و برادر کوچک تر خود نگه داری کند. می توانید برای او یک ماهی بخرید و از فرزندتان بخواهید به او غذا دهد.
۱۰. اجازه بدهید مسئولیت انتخاب هایش را قبول کند. بسیاری از والدین می ترسند که کودکشان آسیب ببیند ولی اگر خطر مهمی او را تهدید نمی کند اجازه دهید مسئولیت کارهایش را قبول کند.
۱۱. پیروی از یک روال معمول. به طور مثال به کودک خود بگویید هر بار که به خانه می آید ابتدا دستش را بشوید، یا لباس هایش را آویزان کند.
تقویت استقلال نیازمند صبر و حوصله است. به کودکان زمان دهید تا مهارت‌های جدید را یاد بگیرند و به آنها اعتماد داشته باشید
بازی برای استقلال کودک
با استفاده از بازی‌های مناسب، می‌توانیم به کودکان کمک کنیم تا مهارت‌های استقلال خود را تقویت کنند. برخی از بازی ها که به استقلال کودک کمک می کند در ادامه آمده است:
- پازل: تمرکز، حل مسئله و نتیجه دلخواه از نتایج بازی پازل است که باعث افزایش استقلال و اعتماد به نفس کودک می شود.
- لگو: لگو باعث افزایش خلاقیت و استقلال کودک شده و به او کمک می کند تا دنیای خود را بسازد.
- لباس پوشیدن: به او حق انتخاب بدهید تا از بین لباس ها، مورد دلخواهش را انتخاب کند.
- کمک در کارهای خانه
- بازی های گروهی: او را در کلاسی ورزشی مانند باشگاه، والیبال، فوتبال یا موارد دیگر ثبت نام کنید. در این مورد علاقه کودک خیلی مهم است حتما به آن توجه کنید.
۶. دوچرخه سواری: دوچرخه سواری علاوه بر تقویت حس استقلال باعث افزایش تعادل کودک نیز می شود.
۷. پیاده‌روی در طبیعت: پیاده‌روی در طبیعت به کودک کمک می‌کند تا با محیط اطراف آشنا شود و از طبیعت لذت ببرد.
۸. بازی‌های نقش‌آفرینی مانند خاله بازی، دکتر بازی و… به کودکان کمک می‌کند تا دنیای اطراف خود را بهتر درک کنند و مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند.
۹. پروژه های هنری. وقتی بچه‌ها هنر خلق می‌کنند، یک سری تصمیم‌گیری می گیرند، مانند انتخاب مواد مناسب. این فرآیند تمرینی برای تقویت توانایی های حل مسئله آنهاست.
۱۰. خمیربازی: خمیربازی تمرینی است که به تقویت ماهیچه های دست و تنظیم دقیق مهارت های حرکتی کودکان کمک می کند.
۱۱. رقصیدن: رقصیدن بچه ها را به حرکت وا می دارد و شکلی لذت بخش از ورزش را فراهم می کند که سلامت قلب و عروق را بهبود می بخشد، رشد عضلات را بهبود می بخشد و انعطاف پذیری را افزایش می دهد. (منبع)
