لجبازی نوعی رفتار و واکنش نامطلوب است که به صورت های مختلفی
خود را نشان می دهد، از جمله آسیب رساندن به خود و دیگران، ناسزا گفتن، گریه کردن،فریاد
کشیدن و یا شکستن وسایل.
در بسیاری از موارد ممکن است به عنوان والد یا مراقب کودک
سردرگم شوید وندانید در قبال لج بازی های
کودک واقعا لازم است چه عکس العملی نشان دهید.
در بسیاری از موارد، واکنش های بزرگسالان، رفتار لجبازانه ی
کودک را تشدید می کند و می توان گفتف تا حد زیادی، علت لجبازی کودک، رفتارهای
افراد بزرگسال است.
برای کشف دلیل اصلی لج بازی کودک تان و اینکه رفتارهای شما
چگونه می تواند عامل آن باشد، با ادامه ی مطلب همراه باشید.
دلایل لجبازی کودک و راه حل ها
- وقت و حوصله نداشتن والدین و عدم
توجه کافی
ابزار اصلی کودک
برای برقراری ارتباط، بازی است.
تو دست دارد با
بزرگتر ها بازی کند و از این طریق تجه لازم را دریافت کرده و نوازش می شود.
موقعیتی را
بخاطرآورید که بعد از یک روز کاری، خسته و بی حوصله به خانه رسیده اید و فرزندتان
در حالی که نقاشی در دست دارد، مدام می گوید “بابا، بابا، نقاشیمو ببین.
خوشگله؟”
طبیعی است که
خستگی و بی حوصلگی تان مجال بازی کردن با کودک را تا حدزیادی گرفته باشد، اما اگر
خواهان آرامش هستید و قصد ندارید در چرخه ی عصبی کننده ی لج بازی کودک، گیر
بیفتید، بهتر است برای او زمان بگذارید.
کافی است کنترل
تلوزیون را کنار گذاشته و با کلمات تشویق کننده به نقاشی فرزندتان واکنش مثبت نشان
دهید.
در حقیقت او
بیشتر از آنکه خواهان بازی با شما باشد، نیازمند توجه و نوازش است و تا زمانی که
این نیاز دراو برآورده نشود، چرخه ی لجبازی ادامه خواهد یافت.
- تکرار کردن بیش از حد یک توصیه
آیا به عنوان
مادر عادت دارید تا بارها و بارها به کودک تان یادآور شوید که مسواک بزن، تغذیه ات
رو درمدرسه حتما بخور و…؟
تکرار بیش از حد
یک توصیه می تواند در تشدید لجبازی بسیار موثر باشد. بنابراین از همین لحظه تصمیم
بگیرید تا هر توصیه را فقط و فقط یک بار ارایه دهید و نه بیشتر.
جملات شما در طی
یک شبانه روز بیشتر تداعی کننده ی کدام حالت است؟
بیا شامتو بخور.
مسواک بزن. سروقت به خانه بیا. مشقاتو یادت نره و..
همانطور که قابل
مشاهده است در تمامی این جملات از فعل های دستوری استفاده شده است. عموما دستور
دادن منجر به ایجاد مقاومت و سرپیچی می شود و کودک را لجبازتر می کند.
برای رسیدن به
هدف تان لازم است توصیه های خبری را جایگزین توصیه های دستوری کنید.
به عنوان مثال
کافی است برای درخواست از کودک تان در مورد حاضر شدن سر میز شام، بگویید: عزیزم
شام حاضره. دارم به ساعت خوابت نزدیک میشیم و یا ساعت ۵ منتظرتم.
- بی پاسخ ماندن خواسته های موجه
فرض کنید کودک از
شما درخواست می کنید تا برایش آب بیاورید
ویا طبق قرار قبلی تان، امروز به پارک بروید.
در صورتی که شما
نسبت به این خواسته ی منطقی بی توجه باشید، با سیل اشک و گریه و ناراحتی کودک
مواجه خواهید شد.
حتی ممکن است او
عصبانی شده و از داد و فریاد و شکستن وسایلش نیز برای رسیدن به هدفش استفاده کند.
بنابراین لازم
است در پاسخ دهی به خواسته های موجه کودک تعلل نکنید. او نیز یک انسان است و
انتظار دارد نیازهای از جانب شما مورد توجه واقع شود.
والدین زیادی،
کودک را به لجبازی، قشقرق و شر بودن متهم می کنند در حالیکه عامل اصلی رفتارهای
قانون شکنانه کودک، عبارات سرزنش آمیز خود آن هاست.
تو تنبلی، از پس
کاری بر نخواهی آمد، همیشه گند میزنی و .. عباراتی هستند که با قدرت ما فوق
تصورتان، ارتباط شما را تخریب می کنند.
در این ارتباط از
دست رفته، کودک برای جلب رضایت شما دست به همکاری نخواهد زد چرا که احساس می کند
چیزی برای از دست دادن ندارد.
والدین زیادی در
موقعیت های حساسی مانند قرار داشتن در یک مرکز خرید و یا لحظات پایانی خداحافظی در
یک مهمانی، با لج بازی کودک مواجه می شوند.
شکایت رایج آن ها
این است که کودک در حالیکه پاهایش را به زمین می کوبد و فریاد می کشد می گوید:
“من همینو میخوام. باید اینو برام بخری. من میخوام اینجا بمونم و…”
در این مواقع
والدینی که بدون توجه به حق انتخاب کودک، سعی در تحمیل عقاید خود و ساکت کردن کودک
دارند، شکست خواهند خورد.
” تو با ما
میای. ساکت باش، هر چی مامانت بگه همونه. هر چقدر هم گریه کنی اینو برات نمیتونم
بخرم و…” جملاتی هستند که تداعی کننده ی زور، عدم همدلی و بی اختیار بودن
کودک اند و تنها کاربردشان لجبازتر کردن کودک است.
در این مواقع
گزینه ی بهتر و کار آمدتر آن است که به کودک، “حق انتخاب” بدهید.
مثلا در موقعیت
خرید در یک پاساژ میتوانید بگویید ” بین عروسک زرد و نارنجی دوست داری کدوم
رو انتخاب کنی؟ ”
در نظر گرفتن
کودک به عنوان فردی دارای حق تصمیم گیری او را آرام می کند و شما را به هدف تان
نزدیک تر خواهد کرد.
- خشم درونی کودک
ممکن است با
مطالعه ی موارد فوق، شمابه عنوان والد با این سوال مواجه شوید که “علی رغم
رعایت تمامی موارد فوق، دلیل لجبازی و قشقرق فرزندم چه عامل دیگری می تواند
باشد؟”
اگرچه در موارد
زیادی، نوع واکنش والدین در تشدید لجبازی موثر است، اما در همه ی مواقع این طور
نیست.
کودکان مضطرب و تحت فشار، ممکن است میزان زیادی از خشم ا تجربه کنند.
برخی از کودکان این خشم را در خود نگه داشته و به صورت افسردگی بروز می دهند در حالیکه گروه دیگری از آن ها، ممکن است خشم را معطوف به بیون کرده و آن را در قالب لجبازی بروز دهند.
اگر علی رغم
رعایت مواردشش گانه ی فوق، کودکی لجباز دارید، بهتر است از طریق مراجعه به
روانشناس، میزان اضطراب، تنش و خشم را در او بررسی کنید.
- رفتارهای بی ثبات والدین: مواجه
شدن با مادری که یک روز خوشحال و پر انرژی است و روز دیگر حوصله ی کوچک ترین حرفی
را ندارد برای کودک خوشایند است.
در این وضعیت
ممکن است فرزندتان سردرگم شده و نارضایتی اش را در قالب لجبازی بروز دهد.
در صورت احساس
نوسانات خلقی شدید شاید لازم باشد به روانشناس مراجعه کنید و کنترل حس و حال تان
را به دست بگیرید.
- ۳)
لجبازی والدین: اگر به عنوان پدر
و مادر رفتارهای لجبازانه ی زیادی دارید، نمی توان انتظار داشت فرزندتان رفتاری جز
لجبازی نشان دهد.
کودک از طریق
همانند سازی با شما رشد می کند و برای کاهش لجبازی او لازم است تا برای کاهش
رفتارهای لجبازانه ی خودتان اقدام کنید.
- انتظارات نامعقول: تصور کنید دوست
تان شما را به رستورانی دعوت کرده و انتظار دارد شما صرفا به مشاهده ی غذاها اکتفا
کنید و چیزی سفارش ندهید. بنظرتان این انتظار معقول است؟
در بسیاری از موارد، انتظارات ما از کودکان دست کمی از مثال
فوق ندارد. به عنوان مثال در مهمانی که چندین کودک حضور دارد، از فرزندمان انتظار
داریم بچه ی خوبی باشد و ساکت بنشیند!!
در این شرایط شاهد خواهید بود که فرزندتان در طی فرایندی
برعکس، شروع به شیطنت و لجبازی می کند و کاملا بر خلاف تصور شما عمل می کند.
رفتار شیطنت آمیز کودک در حقیقت پاسخی به انتظار غیرواقعی شماست و این پیام را منتقل می کند که ” آنچه از من می خواهی نشدنی و نادرست است، پس من کار خودم را انجام می دهم”.
منبع:مشاوره-خانواده.com