روش های کاردرمانی اختلال اوتیسم
اوتیسم چیست ؟
اختلال اوتیسم یا درخودماندگی نوعی اختلال نافذ رشدی است که در ارتباطات اجتماعی مشکل ایجاد می کند.
بر اساس پژوهش ها، علت اصلی اوتیسم تاکنون شناخته نشده است و همبستگی معناداری بین این اختلال با وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین دیده نشده است.
به عبارت دیگر احتمال مبتلا شدن کودک به این اختلال در طبقات مختلف اجتماعی و اقتصادی وجود دارد.
به لحاظ آماری از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا یک نفر مبتلا به اوتیسم است. می توان گفت زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل است.
این اختلال که در پسران شایع‌تر از دختران است به این صورت عمل می کند که بر رشد طبیعی مغز در حیطه ی تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد.
کودک اوتیسم چه ویژگی هایی دارد؟
کودک اوتیسم ، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی، مشکل دارند.
این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای کودک دشوار می کند.
کودک اوتیسم ممکن است رفتارهای خودآزارانه و یا پرخاشگری نیز نشان دهند.
در این افراد حرکات تکراری، پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا یا مقاومت در مقابل تغییردیده می‌شود.
اما باید گفت هسته ی مرکزی اختلال اوتیسم، اختلال در “ارتباط” است.
اگر با کودکی که دارای اختلال اوتیسم است در ارتباط باشید، تقریبا می توانید نیمی از نشانگان زیر را در بیشتر موقعیت ها در او مشاهده کنید:
- اصرار به یکسانی مقاومت در برابر تغییر
- مشکلات شدید تکلم
- مشکل در بیان نیازها و استفاده از اشارات به جای کلمات
- اشتباه در کاربرد ضمایر
- تکرار کلمات و یا جملات دیگران
- خنده، گریه، پریشانی و قشقریق بی دلیل
- مشکلات اساسی در برقراری ارتباط (در آغوش گرفته شدن را دوست ندارند، تماس چشمی کم، فاصله گرفتن از دیگران)
- تحرک بیش از اندازه و یا کم
- نترسیدن از خطرات
- به روش های معمولی آموزش پاسخ نمی دهند
- عدم حساسیت به صدا: ممکن است فکر کنید کودک واقعا صدای شما را نمی شنود در حالیکه از نظر شنوایی کاملا سالم است.
- ناتوانی هوشی در حدود ۷۰ درصد موارد
درمان اوتیسم
تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان اوتیسم یافته نشده‌است. می توان گفت کارآمدترین روش درمانی، توانبخشی است.
در ادامه برخی از رویکردهای اثرگذار درمان را معرفی خواهیم کرد.
روش رفتاردرمانی ABA
این روش از بهترین مداخلات توانبخشی برای اختلال اوتیسم است که بیش از ۵۰ سال قدمت دارد.
در این رویکرد علمی، مهارت‌های بازی، ارتباطات، مراقبت از خود و مهارت های تحصیلی به کودک اوتیستیک آموزش داده می شود.
در این شیوه از دستورالعمل های مستقیم استفاده نمی شود.
به عنوان مثال ممکن است درمانگر از کودک بخواهد تا با استفاده از وسایل موجود یک کارت هدیه ولنتاین درست کند و در خلال کار به او بگوید که با قیچی چگونه کار کند، چطورکاغذها برش بزند و رنگ آمیزی کند.
اما در پایان کودک مجموعه از مهارت های ظریف مانند برش زدن، رنگ آمیزی، در دست گرفتن مداد و قیچی زدن را یاد گرفته است.
درمان رفتاری شناختی یاCBT
این روش باتمرکز بر اصلاح شناختی به طور معمول برای کودکان مبتلا به علائم خفیف اوتیسم کاربرد دارد.
روابط متقابل و انحصاری یا DIR
با این روش درمانگر از طریق تمرکز بر علایق کودک، او را در فعالیت ها درگیر می کند و به سمت یادگیری مهارت های جدید هدایت می کند.
توسعه روابط در کاردرمانی اوتیسم
کاردرمانی اوتیسم یک رویکرد خانواده محور برای درمان اوتیسم است که بر اهداف عاطفی و اجتماعی به منظور ایجاد روابط معنی دار تمرکز می کند.
در این روش به اشتراک گاری تجربیات بسیار مهم است و در حقیقت کل خانواده درگیر فرایند درمان می شوند.
دارو درمانی اختلال اوتیسم
داروهایی وجود دارد که می تواند به افرادی که دارای عملکرد اختلال اوتیسم هستند کمک کند.
برای مثال دارو ممکن است به کنترل بیش فعالی، علایم ناتوانی در تمرکز ، افسردگی یا تشنج کمک کند.
البته باید گفت همه ی کودکان نسبت به دارو پاسخ یکسانی نمی دهند.
کاردرمانی برای اوتیسم
کاردرمانی اوتیسم رمز موفقیت مداخلات کاردرمانی در درمان زودهنگام است.
رویکردهای مبتنی بر مداخله ی زودهنگام، معتقدند در صورتی که بتوانیم توانایی کودک در انجام تمرینات، تماس اجتماعی و همکاری با جمع را ارتقا دهیم، می توانیم ادعا کنیم که کودک فاقد مشکل است.
رویکرد مداخله ی زودهنگام نوعی درمان بیولوژِیک است که از طریق تغییر در عملکرد مغز، مشکلات کودکان را از بین می برد.
دستاوردهای کاردرمانی اوتیسم
کودکان با اختلال اوتیسم دریافت کننده ی مداخلات زودهنگام کاردرمانی، در طی دو تا سه سال آینده می توانند دستاوردهای شان را حفظ کنند.
همچنین معیارهای زبان و سازگاری رفتار که شامل مولفه های ذهنی، حسی و حرکتی است پیشرفت خوبی را نشان می دهد و علایم روان پریشی نیز کاهش قابل توجهی را نشان می دهد.
براساس یک مقاله منتشر شده در سال ۲۰۱۲، کودکانی که تحت درمان ESDM قرار می گیرند، نسبت به قبل واکنش های مغزی متفاوتی را در برابر محرک های اجتماعی خواهند داشت.
واکنش کودکان اوتیسم تحت این نوع خاص از درمان، نسبت به چهره ها در مقایسه با اسباب بازی ها سریع تر و قوی تر است. همان طور که کودکان عادی نیز چنین واکنشی دارند.
این در حالی است که در گروه مقایسه (کودکان اوتیسمی که این نوع درمان را دریافت نکردند)، واکنش کودکان نسبت به اشیا و اسباب بازی ها سریع تر از واکنش آن ها نسبت به انسان هاست.
این یافته به عنوان یکی از ۵ یافته ی علمی برتر سال ۲۰۱۰ مطرح شده است. یافته ای که بر اساس آن دنیا از تاثیر مداخلات زودهنگام در تغییر عملکرد مغز آگاه شد.
نکته ی مهم آن است که مداخلات رفتاری انجام شده در این رویکرد، از نوع مداخلات رفتاری سطحی نیستند و به طور عمیق، عملکرد نورون های در حال شکل گیری در مغز را تغییر می دهند.
- ۲۲ داستان آموزنده جدید کودکانه
- سلامت خواب نوزاد خود را تضمین کنید
- قصه های کودکانه
- برونشیت در کودکان
- اختلالات یادگیری
آیا با کاردرمانی اوتیسم می توان موفق بود؟
همان طور که گفته شد اوتیسم از حمله اختلالات عصبی است که مشکلاتی از خفیف تا شدید در ارتباطات اجتماعی ایجاد می کند.
اما بررسی شواهد تاریخی و سرگذشت افراد موفق نشان دهنده ی آن است که با وجود اوتیسم نیز می توان موفق بود.
نمونه ی بارز این مساله موسیقی دان مشهور، موتزارت است.
او از کودکی نسبت به صداهای بلند به شدت حساس بود، دایره‌ی توجه کوتاهی داشت و می‌توانست در طی چند ثانیه از چرخه‌ای از حالات چهره حرکت کند.
او در زندگی کوتاه خود بیش از ششصد قطعه موسیقی برای اپرا، سمفونی، کنسرتو، مجلسی، سونات، سرناد و گروه کُر ساخت.
موتزارت در سومین سال از زندگی اش شروع به آهنگسازی کرد و در اروپا شهرت بسیاری یافت.
در هفت سالگی اولین سمفونی و در دوازده سالگی اولین اپرای کامل خود را نوشت.
موتسارت در تمام ژانرهای مرسوم در دوران زندگی اش موسیقی تصنیف کرد و بررسی شرح حال و زندگی او نشان می‌دهد که او در طیف اوتیسم قرار می‌گرفته است.
شخصیت های معروف دیگری مانند دن آیکروید، کورتنی لاو، استنلی کوبریک و داریل هانا نیز در طیف اوتیسم قرار داشته و دارند.
بنابراین آنچه مهم است تشخیص به هنگام، استفاده از خدمات توانبخشی و مهارت آموزی به این کودکان است تا بتوانند توانمندی های منحصر به فرد خود را شکوفا کنند و به سبک خود از زندگی لذت ببرند.
نویسنده : کودک و نوجوان- کانال تلگرام روانشناسی کودک و نوجوان
