تربیت و روانشناسی دو تا سه سالگی کودک، خصوصیات کودک دو ونیم ساله، لجبازی کودک دو سال و نیمه، رشد ذهنی کودک دو ساله و بحران دو و نیم سالگی پرداخته شده است. پزشکان از نقاط عطف خاصی استفاده می کنند تا بفهمند که آیا کودک نوپا همانطور که انتظار می رود رشد می کند یا خیر. طیف وسیعی از آنچه طبیعی تلقی می شود وجود دارد، بنابراین برخی از کودکان زودتر یا دیرتر از دیگران مهارت کسب می کنند.

رواشناسی دو تا سه سالگی

با ورود به سال سوم زندگی کودک، مادر کم کم متوجه می شود که کودک نسبت به قبل کنجکاوتر شده و تغییرات بزرگی در نحوه تفکر کودک مخصوصا تخیل کردن وی ایجاد شده است.

در این بین تغییرات شگرف دیگری نیز رخ می دهند و کودک در حال رشد، گاهی والدین را به تعجب وا می دارد. شیرین زبانی ها نیز در این سنین از دیگر جذابیت های رشدی هستند و در کنار دیگر پیشرفت ها فرزندپروری را تسهیل می کنند. در این نوشتار ابتدا به مهم ترین ویژگی ها و تغییرات رشدی کودکان در این سنین اشاره کرده و بعد از ان راهکارهایی در اختیار والدین قرار داده شده اند.

تربیت کودک دو تا سه ساله

لجبازی کودک دو سال و نیمه

بحران دو و نیم سالگی

روانشناسی دو تا سه سالگی کودک

سلامت کودک دو تا سه ساله

سلامت کودک اهمیت زیادی دارد و باید به طور مداوم مورد بررسی و سنجش قرار بگیرد به این منظور  متخصص کودک می تواند به شما کمک کند اما اگر بازهم سوالی داشتید می توانید از مطالب زیر در این زمینه کمک بگیرید:

تغذیه کودک دو تا سه سال

رشد جسمانی کودک سه ساله

رشد ذهنی کودک دو ساله

رشد هیجانی

این دوره یکی از مهم ترین دوره های رشدی کودکان است. کودک شما تجربه های هیجانی بسیاری دارد، در حالیکه درباره هیجان های دیگران نیز چیزهایی یاد می گیرد.

نوسانات خلقی در این سنین نرمال هستند، زیرا کودکان اغلب نمی دانند چگونه هیجانات شدید را در غالب کلمات بیان کنند؛ مانند:

  • بی حوصلگی،
  • خشم،
  • خجالت
  • و احساس گناه.

کودک شما شروع به شناخت این مسئله می کند که چگونه رفتارش روی شما تاثیر می گذارد و چگونه رفتار شما بر روی او اثر دارد.

اضطراب جدایی کمتری خواهد داشت و زمانی که ترکش می کنید غمگین نمی شود.

نقاط عطف رشدی کودک دو تا سه ساله

به دلیل تمایل در حال رشد استقلال در کودک، این مرحله، مرحله دوتایی های وحشتناک نامیده می شود. با این وجود این دوره، دوره هیجان انگیزی برای والدین کودک می باشد. کودک تغییرات عظیم فکری، یادگیری، اجتماعی و هیجانی را تجربه خواهد کرد که به کشف دنیای جدیدشان و درک آن کمک می کند.

در طول این مرحله، کودک باید بتواند دو یا سه جهت را در فضا تشخیص دهد، اشیاء را بر اساس شکل و رنگ طبقه بندی کند، اعمال بزرگترها و همبازی ها را تقلید کند و طیف وسیعی از هیجانات را ابراز کند.

رشد ذهنی کودک دو ساله

توانایی کودک دو ساله

در دو تا سه سالگی کودک توانایی های زیر را کسب می کند.

۱.صحبت کردن

در حدود دو سالگی، کودک شما می تواند جملات با دو تا سه کلمه را بگوید و از ضمایر من، تو و …. به درستی استفاده کند. او کلمات بسیاری را یاد گرفته و استفاده خواهد کرد و فهمیدن کلام او راحت تر می شود.

در سه سالگی، کودک می تواند جملات سه تا پنج کلمه یا بیشتر را، استفاده کند. او یاد می گیرد که چگونه هنگام صحبت کردن نوبت را رعایت کند و می تواند با شما مکالمات کوتاه مدت داشته باشد. کودک یاد گرفته که چطور در مورد اتفاقاتی که در روز افتاده با شما صحبت کند.

با کمک شما، او می تواند یک داستان ساده را تعریف کند، مثلا می گوید من رفتم خرید، بعد شما می پرسید و “تو خرید چکار کردی؟” اونم میگه “شیر خریدم”. از سه سالگی می تواند داستان های ساختگی ساده را بر اساس تجربیاتش بگوید، اما احتمالا بسیار کوتاه خواهند بود. در این سن، کودک در مورد اشیا و افرادی که با وی نیستند نیز صحبت خواهد کرد، برای مثال:

  • “مادربزرگ رفته خرید”،
  • یا “توپ رفته پشت میز”.

۲. فکر کردن 

هر چیزی که کودک تا الان آموخته باعث رشد تفکر وی می شود. کودک شروع می‌کند به فهمیدن مفاهیمی مثل زمان و تضاد. برای مثال بزرگ و کوچک یا شب و روز. او همچنین اعضای بدن، اشیا یا رنگ ها را بر اساس انچه انجام می دهند مورد اشاره قرار می دهد یا طبقه بندی می کند.

او شروع می کند به یاداوری اینکه برخی اشیا شبیه چه چیزی هستند، مثلا سیب قرمز و گرد به نظر می رسد. کودک مسائل را با آزمون چیزها حل می کند.

۳. بازی کردن و یادگیری

بازی مهم است زیرا بازی، چگونگی یادگیری کودک است. کودک از طریق موارد زیر حس مثبت پیدا کرده و خوشحال می شود.

  • بازی کردن با دیگران،
  • بازی لباس پوشیدن،
  • خاله بازی،
  • رنگ امیزی با انگشتان
  • یا به هم گلاویز شدن

زمانی که با شما یا دیگر کودکان بازی می کند، می بینید که در صبور شدن و رعایت نوبت بهتر شده است. قصه گویی، آواز خوانی و خواندن نیز کارهایی شادی برای کودکان این سن هستند.

۴. مهارت های روزمره

در طول این دوره، کودک شما مشتاق است که کارهایی را برای خودش انجام دهد. برای مثال:

  1. احتمالا کودک می تواند خودش دستهایش را بشوید،
  2. استحمام کند،
  3. غذا بخورد،
  4. لباسش را بپوشد.

با وجود این، او احتمالا در لباس دراوردن بهتر از پوشیدن آن است! و هم چنان در حال یادگیری است و نیاز به کمک شما دارد. شما می توانید اعتماد به نفس کودک را با اجازه دادن به او در آزادی عمل در انجام کارهای خانه تقویت کنید. زمانی که می تواند به خوبی کمک کند به خود افتخار خواهد کرد.

۵. توالت رفتن کودک سه ساله

توانایی کودک دو ساله نی نی سایت ممکن است شروع به یادگیری توالت رفتن کند. نشانه های این که کودک اماده توالت رفتن است عبارتند از:
  • می تواند اکثر امور را بدون کمک شما انجام دهد
  • علاقه دارد که توالت رفتن بقیه را تماشا کند، ممکن است در ابتدا برای شما عجیب و ناراحت کننده باشد، اما روش خوبی برای معرفی و اموزش است.
  • زمانی که در پوشک خود مدفوع یا ادرار دارد به شما می گوید.
  • دستورالعمل های ساده را مانند “توپ رو بده به بابا” دنبال می کند.

توالت رفتن یکی از سخت ترین کارها برای کودک است

چک کنید که آیا کودکتان برای آموزش توالت رفتن اماده است یا خیر، اما حواستان باشد که به او فشار نیاورید. توالت رفتن یکی از سخت ترین کارها برای کودک است زیرا مهارت های زیادی را می طلبد.

برای مثال، کودک باید احساس های نزدیک به پر شدن ادرار یا نیاز به دفع مدفوع را بشناسد، بفهمد که باید در توالت این کارها را انجام دهد، بتواند راه برود یا روی قصری و توالت بنشیند و لباسش را پایین بکشد و دوباره بپوشد. اگر توالت رفتن را خیلی زود شروع کنید، ممکن است زمان ببرد تا کودک یاد بگیرد.

۶. حرکت کردن 

کودک شما می تواند بدود و احتمالا کمتر به زمین می افتد. او شروع می کند به بالا و پایین رفتن از پله ها، اما گاهی از نرده ها برای تعادل خود استفاده می کند. اکنون در پرتاب کردن، گرفتن و لگد زدن به توپ بهتر است. از آنجایی که کودک شما بسیار پر جنب و جوش شده است اکنون زمان آن رسیده که خانه را برای اون ایمن و مطمئن کنید.

کمک به رشد کودک در ۲ تا ۳ سالگی

در این قسمت برخی فعالیت ها که به رشد کودک در سنین ۲ تا ۳ سالگی کمک می کنند آورده شده اند:

  1. به کودک شانس بازی کردن با دیگران بدهید:  بازی روشی عالی است تا کودک دوست جدید پیدا کند و یاد بگیرد که با دیگر کودکان باشد. اما انتظار نداشته باشید که وسایلش را با بقیه تقسیم کند، کودکان تصور می کنند همه چیز متعلق به آنهاست.
  2. مهارت های روزمره کودک را تشویق کنید:  مانند استفاده از قاشق یا کفش پوشیدن. این مهارت ها شامل حرکات ماهیچه ای بزرگ و کوچک هستند، هم چنین شامل مهارت کودک شما برای تفکر درباره چیزی است که در حال انجام دادن است.
  3. با کودک خود صحبت کنید:نامیدن و صحبت کردن درباره هر چیزی، مانند قسمت های مختلف بدن، اسباب بازی ها یا قاشق، به کودک کمک می کند مهارت های زبانی خود را تقویت کند. در این سن می توانید به کودک بیاموزید که یک صندلی می تواند صندلی بزرگ باشد، و یا صندلی قرمز یا صندلی بزرگ قرمز.
  4. با گوش کردن به کودک و صحبت کردن متقابل، به کلام کودک خود معنا دهید: زمانی که کودک می گوید: “مامان شیر”، بهتر است که اینطور پاسخ دهید “از مامان می خوای که بهت شیر بده درسته؟” این کار علاوه بر تفسیر حرف کودک باعث می شود که احساس ارزشمندی و دوست داشتنی بودن کند.
  5. برای کودک داستان بخوانید: می توانید تصویر سازی و صحبت کردن کودک را با خواندن کتاب، قصه گویی و آوازخوانی تقویت کنید.
  6. کمی با کودک آشپزی کنید: این کار باعث می شود که کودک به غذاهای سالم علاقه‌مند شود، کلمات جدید بیاموزد، و با مفاهیم ریاضی از جمله نصف، یک قاشق چایخوری یا سی دقیقه آشنا شود. می توانید برخی کارهای ساده را به بسپارید.

داستان های روانشناسی و آموزشی برای کودک را در بخش داستان کودک مطالعه کنید.

رشد ذهنی کودک دو ساله

تربیت کودک ۲ تا ۳ ساله

به عنوان والدین همواره در حال یادگیری هستید. اینکه در مورد انچه می دانید احساس اعتماد به نفس داشته باشید خوب است. هم چنین خوب است که بپذیرید برخی چیزها را نمی دانید و نیاز است کمک بگیرید.

زمانی که روی مراقبت از کودک تمرکز می کنید، ممکن است مراقبت از خود را فراموش کنید و زمان از دست بدهید. اما مراقبت از خودتان به صورت ذهنی، جسمی و هیجانی برای رشد کودک نیز مهم است.

گاهی ممکن است احساس خستگی، غم و دستپاچگی کنید.

این خوب است که به خود زمان بدهید تا احساس ارامش بیشتری داشته باشید، چند ساعتی از خانه دور شوید و کودک خود را در مکانی ایمن قرار دهید، یا از کسی بخواهید که چند ساعتی مراقب او باشد. هر زمان که عصبانی شدید سعی کنید به اتاق دیگری بروید، نفس عمیقی بکشید یا با یکی از اعضای خانواده یا دوستان تماس بگیرید و صحبت کنید تا آرام شوید.

نکاتی برای والدین 

نکات روانشناسی دو تا سه سالگی کودک که به عنوان والدین باید انجام دهید:

  • وقت خاصی را برای خواندن کتاب با کودک اختصاص دهید.
  • کودک را تشویق کنید در بازی های تقلیدی شرکت کند.
  • با کودک بازی های “نقش بازی” انجام دهید.
  • در کشف اشیاء اطراف به کودک کمک کنید با راه رفتن با او یا سواری کردن.
  • کودک را تشویق کنید اسم و سنش را بگوید.
  • شعرها و آهنگ های ساده را با کودک کار کنید تا بخواند.مثل اتل متل و…
  • هنگامی که کودک کارهای مثبت انجام می دهد با تشویق های کلامی به وی توجه کنید و هنگام رفتار های منفی به خصوص لجبازی توجه را محدود کنید و رفتار را نادیده بگیرید.
  • به کودک روش های بیان احساسات هنگام غم را آموزش دهید.

پیشنهاد مشاور: راهنمای مادران کودک ۲ ساله تا ۳ ساله

پیش بسوی سه سالگی: آنچه باید در مورد کودک سه ساله بدانید.

پیشنهاد مشاور کودک:

رشد زبان کودک از یک تا سه سالگی

اصول روانشناسی رشد کودکان در سه تا پنج سالگی

شیوه ی برخورد با کودک سه ساله