دوره نوجوانی، دوره تغییرات در چگونگی احساس، تفکر و تعامل با دیگران است. همچنین چگونگی رشد بدن نیز در این سنین فرق میکند. اکثر دختران قبل این دوره بلوغ جسمی را تکمیل کردهاند. برخی نیز در این طول این دوره از لحاظ فیزیکی بالغ میشوند. پسرها همچنان در این سنین بلوغ جسمی را خواهند داشت. نوجوان شما ممکن است نگرانی در مورد سایز بدن، شکل یا وزن آن داشته باشد. اختلالات خوردن متداول است، مخصوصاً” در دختران. در دوره نوجوانی، نوجوان عقاید و شخصیت منحصر به خود را پرورش میدهد.
ارتباط با دوستان همچنان مهم است و نوجوان علایق دیگری را خواهند داشت، همچنان احساس واضحتری از آنچه که هست به دست آورد. این دوره همچنین زمان مهمی است برای آمادگی استقلال و مسئولیتپذیری بیشتر. بسیاری از نوجوانان کارکردن را شروع میکنند، و بسیاری نیز بعد از تمامشدن دبیرستان، خانه والدین را ترک میکنند که در فرهنگ ما نسبت به گذشته بیشتر مشاهده میشود.
اواسط نوجوانی میتواند دوران بسیار سختی برای نوجوانان باشد. فشار همسالان، رشد جسمانی و میل بهتناسب و همچنین متمایز ساختن خود بهعنوان شخصیت خود، برخی از چالشهایی است که نوجوانان در این دوره رشد با آن مواجه هستند. والدین نوجوانان میتوانند با ترویج انتخابهای سالم، تصمیمگیریهای خوب و رشد اجتماعی و عاطفی کمک کنند. والدین همچنین باید به علائم هشداردهنده چالشهای سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی، رفتارهای خودآزاری و اختلالات خوردن توجه کنند.
روانشناسی ۱۵ تا ۱۷ سالگی
نوجوانی دوره ای سرشار از زندگی، اشتیاق، انرژی و این احساس است که می توانند هر کاری انجام دهند. آنها احساس میکنند که میتوانند دنیا را تسخیر کنند. در این دوره نوجوانان در مورد ظاهر خود تأثیرپذیر هستند و می توانند به راحتی با تبلیغات به سمتی بروند که درست نمی باشد.
نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ساله دیگر کودک محسوب نمیشوند، اما هنوز به اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی نرسیدهاند. بااینحال، آنها مسئولیتهای بیشتری را بر عهده میگیرند، مانند یادگیری رانندگی، یافتن شغل، و لذتبردن از آزادی برای معاشرت و گذراندن وقت با دوستان. عوامل زیادی وجود دارد که میتواند نوجوانان را در این سن به چالش بکشد.
پیشنهاد مشاور: روانشناسی نوجوان ۱۷ ساله
پیشنهاد مشاور: روانشناسی نوجوان ۱۶ ساله
پیشنهاد مشاور: نشانههای مهم نیاز نوجوان به مشاور
مشکلات سلامت روان
نوجوانان به بدخلق بودن شهرت دارند. اما گاهی اوقات این بدخلقی چیزی مهم را پنهان میکند. بسیاری از نوجوانان بین ۱۵ تا ۱۷ سال اضطراب اجتماعی، افسردگی و انزوا را تجربه میکنند. اختلالات روانی جدی مانند اختلالات خوردن، اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی و افکار خودکشی در این سن بسیار متداول است.
پیشنهاد مشاور: کمک به نوجوان افسرده
والدین نوجوانان در این سن باید مراقب تغییرات خاص در رفتار باشند که میتواند نشاندهنده یک مشکل جدی سلامت روان باشد. بسیار مهم است که والدین از نوجوانان خود حمایت کنند. مرکز مشاوره ستاره ایرانیان میتواند به نوجوانان کمک کند تا چالشهایی را که با آن روبرو هستند کشف و پردازش کنند. اگر نوجوان شما با سلامت روانی خود دستوپنجه نرم میکند حتماً از مشاور کمک بگیرید.
درمان یک گزینه عالی برای حمایت از سلامت روان نوجوان شما است، مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با کمک برترین مشاوران به شما کمک میکند تا در کمترین زمان به نوجوان خود کمک کنید تا از این دوره سخت عبور کند.
نقاط عطف رشد
چندین نقطه عطف رشد نوجوانان وجود دارد که باید در این مرحله از رشد طی شود و شامل نقاط عطف فیزیکی، اجتماعی، شناختی و رفتاری است. این نقاط به والدین کمک می کند تا درک کنند که کدام رفتار فرزندشان بر اساس سن او طبیعی و کدام رفتار غیرطبیعی میباشد و نیاز به درمان و مراجعه به مشاور دارد:
نقاط عطف شناختی
نوجوان ۱۵ تا ۱۷ساله شروع به توسعه عملکرد بهصورت بالغ میکند. آنها قادرند موقعیتها، افکار، احساسات و عقاید را با پختگی بیشتری درک و تفسیر کنند. نوجوانان ۱۵ تا ۱۷ساله میتوانند منطق و دلیل را در موقعیتها به روشهای ظریفتری اعمال کنند، علاوه بر این آنها میتوانند گفتگوهای عمیقتری داشته باشند و فلسفی فکر کنند. بهطورکلی نوجوانان در این دوره سنی ممکن است:
- عادات شغلی تعریف شده بیشتری بیاموزند.
- نگرانی بیشتری برای آینده تحصیلی و برنامههای کاری ابراز کنند.
- توانایی ارائه دلایل برای انتخابهایشان را داشته باشند، از جمله برای آنچه درست یا غلط است.
نقاط عطف عاطفی یا اجتماعی
کودکان در این گروه سنی ممکن است:
- علاقه بیشتری به روابط عاشقانه و روابط جنسی داشته باشد. ( عشق در ۱۷ سالگی)
- استقلال بیشتری از والدین بخواهد.
- زمان کمتری را با والدین و زمان بیشتری را با دوستان خود بگذراند.
- احساس غم و اندوه یا افسردگی زیادی داشته باشد که میتواند منجر به نمرات ضعیف در مدرسه، مصرف الکل یا مواد مخدر، رابطه جنسی ناایمن و سایر مشکلات شود.
نقاط عطف فیزیکی
این مرحله از رشد اغلب مملو از خودآگاهی، مسائل مربوط به تصویر بدنی و میل بهتناسب اندام است. فشار همسالان، شایعات، رفتارهای بد دخترانه، آزار و اذیت میتواند برای نوجوانان ناراحتکننده باشد. یکی از اصلیترین چیزهایی که نوجوانان در مورد آن مسخره میشوند، ظاهر آنهاست. بهعنوانمثال، دخترانی که سینههای بزرگ دارند ممکن است مورد آزار و اذیت قرار گیرند. اثرات منفی این دوره بر سلامت روان میتواند مخرب باشد.
نقاط عطف کلامی
- هنگام صحبتکردن شاید کاملاً بیادبانه باشند.
- ممکن است کمتر ارتباط برقرار کند.
- به نظر میرسد عاشق بحثکردن است.
پیشنهاد مشاور: کارهایی که باید در ۱۶ سالگی انجام داد
نکات فرزندپروری مثبت
- با نوجوان خود در مورد نگرانیهایش صحبت کنید و به هرگونه تغییری در رفتارش توجه کنید.
- از او بپرسید که آیا تابهحال افکار خودکشی داشته است، بخصوص اگر غمگین یا افسرده به نظر میرسد. پرسیدن در مورد افکار خودکشی منجر به تفکر بیشتر در این باره نخواهد شد. اما به او کمک میکند که بداند شما به احساساتش اهمیت میدهید.
- در صورت لزوم با یک متخصص کنید.
- به مدرسه کودک علاقه نشان دهید و همچنین فعالیتها و علایق خارج از برنامه درسی. او را تشویق کنید که در فعالیتهایی مانند: ورزش، موسیقی، تئاتر و هنر شرکت کند.
- نوجوان خود را تشویق به فعالیتهای داوطلبانه کنید تا در فعالیتهای مدنی در جامعه شرکت کند.
- نوجوان خود را تشویق کنید و از تلاشها و دستاوردهایش تقدیر کنید.
- نسبت به نوجوان ابراز علاقه کنید.
- با یکدیگر وقت بگذرانید و چیزهایی را انجام دهید که لذت میبرید.
- به عقاید نوجوان خود را احترام بگذارید. پسر ۱۶ ساله احتیاج دارد که به او بگویید به او افتخار می کنید.
- به او گوش فرادهید بدون کوچکشمردن نگرانیهایش. نوجوان خود را تشویق کنید.
- راهحلهایی برای اختلاف و مشکلات بیابید تا رابطه خود را با فرزندتان بهبود ببخشید.
- به نوجوان کمک کنید تصمیمات درست را بگیرد، این کمک معمولا باید به شکل غیرمستقیم صورت بگیرد تا استقلال نوجوان را زیر سوال نبرد.
پیشنهاد مشاور: دوستی ها در دوران نوجوانی
- دوستان نوجوان خود را بشناسید و با والدین آن ها ارتباط برقرار کنید.
- فرصتهایی را فراهم آورید تا بتواند بهتنهایی قضاوت کند، ولی برای راهنمایی یا حمایت در دسترس باشید.
- اگر نوجوانی در رسانههای اینترنتی اجتماعی مثل: بازیها، چترومها و یا پیامرسانی غرق شده است، وی را تشویق کنید تا در مورد آنچه میفرستد و زمانی که برای فعالیتها میگذارد تصمیم درستی بگیرد.
- اگر نوجوانی کار میکند، از فرصتهای مختلف استفاده کنید و با او در مورد انتظارات، مسئولیتها و دیگر راههای رفتار محترمانه در یک محیط عمومی صحبت کنید.
- با نوجوان صحبت کنید و او کمک کنید برای موقعیتهای سخت و مشکلدار برنامهریزی روبهجلو داشته باشد.
- اگر در گروهی قرار دارد که در آن فردی دارو مصرف میکند یا مجبور به ارتباط جنسی میشود و یا پیشنهاد ماشینسواری با فردی میگیرد که مست است در مورد آنچه باید انجام دهد بحث کنید.
- نوجوان خود را تشویق کنید تا راهحلهایی برای مشکلات یا تعارضات ایجاد کند. به نوجوان خود کمک کنید تا تصمیمگیری درست را بیاموزد. فرصتهایی برای او ایجاد کنید تا از قضاوت خود استفاده کند و برای مشاوره و حمایت در دسترس باشید.
- به نیاز فرزند خود به داشتن محدوده شخصی احترام بگذارید، نوجوان بسیار در مورد وسایل و حریم شخصی خود حساس است بنابراین به خواسته او احترام بگذارید و به یاد داشته باشید که نوجوان شما به این احترام نیاز دارد.
- اگر نوجوان شما کار میکند، از این فرصت برای صحبت در مورد انتظارات، مسئولیتها و دیگر رفتارهای محترمانه در محیط عمومی استفاده کنید.
سلامت جسمانی
- نوجوان را به خواب کافی و فعالیت بدنی و خوردن وعدههای غذایی سالم و متعادل تشویق کنید. اطمینان حاصل کنید که نوجوان شما هر روز ۱ ساعت یا بیشتر فعالیت بدنی دارد.
- تلویزیون را از اتاقخواب نوجوان خود دورنگه دارید. محدودیتهایی را برای مدتزمان استفاده از صفحهنمایش، از جمله تلفنهای همراه، رایانه، بازیهای ویدئویی و سایر دستگاهها تنظیم کنید.
نوجوان خود را تشویق کنید که با خانواده غذا بخورد. غذاخوردن با هم به نوجوان شما کمک میکند تا در مورد غذاهایی که میخورد، انتخابهای بهتری داشته باشد، وزن سالم را افزایش دهد و به اعضای خانواده زمان میدهد تا با یکدیگر صحبت کنند. علاوه بر این، نوجوانی که با خانواده غذا میخورد احتمال بیشتری دارد که نمرات بهتری کسب کند و کمتر سیگار بکشد، مشروب بنوشد یا مواد مخدر مصرف کند. - اطمینان حاصل کنید که کودک شما هر شب به میزان توصیه شده بخوابد: خواب مناسب نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ سال، ۸ تا ۱۰ ساعت در هر ۲۴ ساعت (شامل چرتزدن)
برای مطالعه بیشتر:
پیش بسوی ۱۳ تا ۱۵ سالگی: آنچه باید در مورد نوجوان خود بدانید
پیش بسوی ۱۶ تا ۱۸ سالگی: آنچه باید در مورد نوجوان خود بدانید.
۳۱ علائم افسردگی در نوجوان
منبع: سایت کودک و نوجوان
