مشاوره مادران از نوزادی تا یک سالگی

رشد کودک زیر یک سال شما

مطمئنا، تماشای فرزند کوچکتان که استفاده ی بیشتر از دستان و انگشتانش را کشف می کند در حالی که چند ماه پیش از آن تنها برای ضربه زدن استفاده می کرد هیجان انگیز است. شما می توانید آنها را مشاهده کنید که هر چیزی را می گیرند و در دهان خود می گذارند، شما روند رشد او را به صورت خزیدن بر روی زمین و چهار دست و پا حرکت کردن را می بینید و پس از آن راه رفتن.

ولی هیچ چیزی مربوط به رشد کودک هیجان انگیزتر از زبان باز کردن کودک و حرف زدن کودک نیست. در آینده ای نه چندان دور (اگر نه در حال حاضر) پس از مدتی کودکتان شروع به صحبت کردن می کند.

صحبت کردن کودک: یادگیری زبان

قبل از صحبت کردن، یک جهش فکری قابل توجهی را خواهد داشت، برخلاف اولین کلماتی که کودک به کار می برد، کودک کلمات را با دقت و توجه کمی بیان می کند که غالبا گویا نیست.

در حقیقت این اتفاق قبلا رخ داده است، ولی به آن توجه نکرده اید یا اینکه کودک آن کار را زیاد انجام نداده است. شما باید نسبت به این فرایند و تغییر در کودکتان توجه داشته باشید زیرا کودک شما به معنای واقعی کلمه فوق العاده ترین نظریات و ایده هایی که هر انسانی تا به حال داشته را داراست (که برای من و شما جالب است).

اگر شما فکر می کنید که این صداها معنی خاصی ندارند و تنها صدایی است که از حنجره ی کودک خارج می شود، در واقع این صداها نشان دهنده ی چیزی است که در دنیای واقعی وجود دارد. چرا، برای مثال، کودک با تولید صدای «ما» این منظور را دارد که این فرد چقدر برای من دوست داشتنی است و قابل احترام است. این اتصال فوق العاده صدا به اشیاء و اجسام در جهان در واقع آغاز «تفکر و اندیشه نمادین» است، که بدین طریق ذهن کودک از محدوده ی حواس وارد محدوده ی تفکر می شود.

شنیدن کلمات در مقابل معنی دار بودن زبان

روند رشد زبان در واقع از آغاز تولد، زمانی که نوزاد تازه متولد شده ی شما ترجیح می دهد که به کلمات گوش کند و شروع به پردازش اجزای آن می کند. بخش قابل توجهی از مغز انسان فعالیت رمزگشایی و تولید زبان است و این چند بخش مغز به وسیله ی گوش دادن با دقت کودک به سخنان دیگران تقویت شده است.

همزمان کودک شروع به بازی با صداها و یادگیری بیان حروف صدا دار و صامت و تولید آهنگ و آواز می کند. برای مثال متوجه می شوید، که او چگونه رشته ایی از صداها را با هم ادغام می کند که به صورت یک صحبت واقعی به نظر می رسد. ولی این کلمات هنوز زبان نیست، تا ۹ ماهگی کودک ایده های فوق العاده ای را برای کاربرد کلمات و صحبت کردن به کار می برد.

پس از مدتی شما نسبت به اینکه کودک شما اسم خودش را می داند یا نه کنجکاو می شوید! یا اسم بطری، و کودک در این زمان می تواند نام اشیاء و خودش را درک کند. ولی همان طور که همه ی شما می دانید یادگیری زبان دوم بعد از دوران کودکی، درک آن معنی دار ان زبان راحتتر می شود، و کلماتی که برای برقراری ارتباط از آنها استفاده می شود گویاتر و معنی دارتر هستند. علاوه بر این مهارت های حرکتی دهان برای صحبت کردن بسیار پیچیده هستند و زمان زیادی برای کسب مهارت کامل در این توانایی نیاز است. به همین دلیل است که بعد از سه ماهگی یا بیشتر کلمات بیشتری از کودک شنیده می شود و به عنوان اولین کلمات صدا دار و دارای معنی به زبان کودک می آید.

یادگیری صحبت کردن کودک

چگونه کودک شما در این زمان می تواند بهتر حرف بزند؟ به عنوان نکته بگذارید یک تجربه ی ذهنی را مطرح کنیم. فرض کنید که شما یک والد دانشمند هستید. شما می خواهید ببینید که کودک شما چقدر با تماشای تلویزیون یاد می گیرد که حرف بزند (کلماتی مانند کنجد، خیابان، و انیشتن و غیره) کودک را بر روی یک صندلی بنشانید و کاری کنید که او چند ساعت در روز را تلویزیون ببیند. ولی این کار نباید به صورت حرف زدن دو انسان باشد فقط تلویزیون را روشن کنید تا کودک تماشا کند. کودک شما از این طریق چقدر یاد گرفته است که حرف بزند؟

پاسخ: خیلی کم. کودکان تنها از طریق برقراری ارتباط می توانند صحبت کردن را یاد بگیرند. باید تماسی دراین رابطه وجود داشته باشد، پرسش و پاسخی صورت بگیرد، به اتفاقاتی که رخ می دهد پاسخ سریع داده شود و سخنان نوزادتان را در مورد کسانی که با آنها برخورد داشته اید دنبال کنید. به طور خلاصه تعاملات انسانی. در تلویزیون فقط تصاویری نشان داده می شود که هیچ یک از این نوع ویژگی های ارتباطی را دارا نیست، و البته فاقد ارتباط و پیوند عاطفی نزدیک است.

مربی کودک

در اینجا ایده های واقعا جالبی وجود دارد: با کودکتان زیاد صحبت کنید، کاری را که دارید انجام می دهید را برای کودکتان توضیح دهید، از کودکتان سوالاتی بپرسید و به پاسخ های کودکتان توجه کنید، با کودکتان کتاب بخوانید، در حرف زدنتان از زبان بدنتان بهره گیرید و تن صدای خود را تغییر دهید.

همه ی این کارها خوب است، ولی حقیقت این است که شما نباید بیشتر از اینکه به کودکتان راه رفتن را می اموزید حرف زدن را به او یاد بدهید. در محیط زبانی غنی که شما در حال حاضر به کودکتان ارائه می دهید، کودک شما باید بسیاری از «تحریکات زبانی» را یاد بگیرد که بتواند ارتباط برقرار کند. (البته به ویژه اگر شما در این زمینه بسیار مسر هستید شما با صحبت کردن زیاد با کودکتان و خواندن بیشتر برای کودکتان دایره ی زبانی کودکتان را غنی می سازید.)

ولی بیشتر، این بخش از وظیفه ی والد نباید با کار دیگری ناقص بماند، این کار باید به صورت یک لذت انجام شود. با حالت شگفتی و تعجب و لذت به کودک کوچکتان نگاه کنید و وارد قلمرو ذهن کودکتان شوید زیرا در ماه های بعد این روند بسیار پیچیده تر و جالب تر به نظر می رسد.

منبع:مرکزمشاوره.com

سن کودک خود را انتخاب کنید:

۱۲ دیدگاه ها

  1. شیرین تقوی
    با سلام نوزاد ما 2 ماهه است خیلی شیر بالا می آورد.البته وزنش اضافه کرده، ولی نگران هستم نکند مشکلی باشد و اینکه آیا به دلیل نفخ شکم می توانیم به نوزاد خاکشیر یا داروهای خانگی و گیاهی بدهیم؟
    پاسخ آبان 17, 1395 at 4:30 ب.ظ
  2. زهرا صالحی
    در صورتی که بالا آوردن شیر داده شده بیشتر از حد معمول باشد ، در اولین فرصت به یک متخصص گوارش کودکان جهت علت یابی مراجعه فرمایید.شاید بچه سرکار ریفلاکس یا بیماری متابولیکی دارد که باید سریعا تشخیص داده شود و درمان گردد.
    پاسخ آبان 18, 1395 at 9:57 ق.ظ
  3. فائزه
    سلام .دختر هفت ماهه ای دارم که از یک ماه پیش به خوبی چهار دست و پا راه می رود، می تواند بدون کمک دیگران و با استفاده از دیوار ، مبل یا هر چیز دیگری بایستد .چیزی که مرا نگران کرده حرکت ناگهانی گردنش - رو به عقب - وقتی که ایستاده است.آیا مشکلی هست؟
    پاسخ آبان 30, 1395 at 3:16 ب.ظ
  4. همیار
    با سلام مادر شیرخوار باید وزن و قد را بگوید و اینکه شیر مادر می خورد یا نه الان راه رفتن کودک به صورت چهار دست و پا در حد طبیعی است و مشکلی در حرکت اندام ها ندارد و حرکت اندام ها و دست و پا در حد طبیعی است .کودکی که سر به عقب دارد باید حتما تحت نظر پزشک معاینه شود و دید ه شود آیا این حرکت به صورت طبیعی است یا مشکلی ندارد اگر کودک تب یا استفراغ نداشته باشد.به نظر نمی رسد که حرکت به طرف عقب مشکلی ایجاد کرده باشد.توصیه من به مادر شیرخوار این است که حتما کودکشان را نزد متخصص کودکان برای معاینه ببرند تا اطمیننان حاصل کنند که حرکت عصبی نداشته باشد.
    پاسخ آذر 1, 1395 at 10:40 ق.ظ
  5. جمیله
    دخترم از 3ماهگی وقتی که بیداره از گرفتن سینه خودداری میکنه.همه روش ها رو هم امتحان کردم ولی تاثیری نداره و مدام از گرسنگی گریه می کنه در روز چند بار هم استفراغ شدید داره.شیشه شیر خشک هم نمیگیره و وزنش هم از حداقل هم کمتر شده.خیلی عصبی شدم.خواهش میکنم کمکم کنید.تمام آزمایشاتش هم سالمه و دندان هم در نمیاره
    پاسخ آذر 2, 1395 at 4:24 ب.ظ
  6. زاهد
    با سلام شیر نخوردن کودک در سنین 3-4 ماهگی ممکن است ناشی از شیطنت او باشد که در این موارد توصیه می شود در حالت خواب و در اطاق ساکت و تاریک به او شیر داده شود.اما اگر از شیشه هم استفاده کرده باشد احتمال قهر کردن شیر خوار از سینه مادر هست در غیر اینصورت لازم است مورد بررسی قرار گیرد. وزن و سن کودک تان را ننوشته اید ولی با توجه به کاهش وزن و استفراغ های مکرر لازم است از نظر بیماری های متابولیک مورد ارزیابی واقع شود اگرچه رفلاکس هم یکی از علل شایع استفراغ است.برای دندان درآوردن هم چون سن رانمی دانم نمی توان چیزی گفت ولی باید دانست برای رویش دندان تا حدود 13 ماهگی فرصت هست.
    پاسخ آذر 2, 1395 at 7:20 ب.ظ
  7. سحرحبيبى
    پسر ٤ ماه و ١٠ ام رو تا خوابش ميبره و ميذارمش تو تختش بيدار ميشه و گريه مى كنه، با اينكه در كمال آرامش و با صبر اينكارو مى كنم. تا قبل از ٢ ماهگى هم همينطور بود الان باز اينطور شده، طورى كه خوابهاى طول روزش كه مدتش ١ ساعت هست حدودا ، تماما بغل منه و مى دونم كه درست نيست ، ولى تا بذارمش و از خودم جداش كنم بيدار ميشه. حتى اگه فقط بغلش كنم هم آروم نميشه بايد باز بياد زير سينه. راهنمايى لطفا. ممنونم
    پاسخ مرداد 31, 1396 at 5:46 ب.ظ
    • روانشناس کودک
      با سلام... یکی از مهم ترین ویژگی های مادرانه تشخیص نیاز های کودک هست. هر گریه کودکان علامت و نشانه ای است مبنی برچیزی که در آن لحظه نیاز دارد. باید سعی کنید نیازهای کودک رو پیش بینی کنید و بر اساس اون پاسخ بدید. مثلا سعی کنید در هنگام بیداری پاسخگوی متناسبی برای کودک باشید، به اندازه کافی حرف بزنید و به طور روتین با وی بازی کنید. هنگام بهانه گیری در خواب کمی کودک را نوازش کنید تا مجددا به خواب رود. چون عادت کرده با کمی گریه شما بغلش کنید تا ارام شود.
      پاسخ شهریور 12, 1396 at 5:04 ب.ظ
  8. مادری
    سلام علت اینکه بعضی مواقع نوزاد 30 روزه من در خواب میپره چیه؟ مثلا دست بهش میزنم یا وقتی میخوام رواندازش رو درست کنم میپره همیشگی نیست بعضی وقتا اینطوری میشه.
    پاسخ شهریور 8, 1396 at 10:49 ق.ظ
    • همیار
      سلام بعضی از کودکان مانند بزرگسالان خواب سبکی دارند و ممکن است در خواب بپرند.نیازی به آزمایش خاصی نیست به مرور زمان این علائم رفع می شوند.
      پاسخ شهریور 9, 1396 at 5:16 ب.ظ
    • روانشناس کودک
      با سلام. نگران نباشید اینها بازتاب های فیزیکی کودک هستند که هنوز اختصاصی نشده اند و با بزرگ شدن کودک عکس العمل به لمس در خواب تخصصی تر و پخته تر می شود.
      پاسخ شهریور 25, 1396 at 7:25 ب.ظ
  9. مامان
    سلام وقتتون بخیر من دخترم ۹ماه و نیمشه و اصلا غذا نمیخوره. خیلی وزنش کمه تازه ۶۷۰۰ شده. دکترش هشدار داده بهمون وما استرس زیادی داریم. غذا از دست ما نمیگیره سوپ هم اصلا نمیخوره فقط کمی کباب یا سیب زمینی میخوره در حد یه بند انگشت. غذا پیش خودمون میخوره. بعضی اوغات از بیسکوییت هایی که میپزم براش میخوره دکتر روغن mct داده و پودر نوترینی که اونم نمیخوره و من با سرنگ بهش میدم. تازه اینهارم میخوره ۱۰۰ گرم فقط رفته بالا وزنش شیر خودم رو میخوره. شیر خشک و شیشه رو هم اصلا قبول نمیکنه راه حلی دارید که بیشتر غذا بخوره؟ خیلی نگرانم. لطفا راهنماییم کنید. به زور هم نمیشه بهش غذا داد دهنشو جوری قفل میکنه که با زور هم نمیشه بازش کرد
    پاسخ اسفند 1, 1399 at 11:43 ق.ظ

گفت و گو با مشاور کودک و نوجوان