نیازهای کودکان و نحوه برآورده کردن آنها
در گذشته چنین تصور می شد که نیازهای تحولی به صورتی سلسله مراتبی ظاهر می شوند به ان صورت که اساسی ترین آنها (مثل نیاز به غذا و آب) صرفاً برای بقا ضروری اند و تنها پس از ارضای آنها به صورتی رضایت بخش نیازهای والاتری(همچون نیاز به رابطه ای محبت آمیز) پدیدار می شود. اما اکنون چنین تلقی می شود که تمامی نیازهای بشر به صورتی ظریف پیچیده و مستمر در هم تنیده و به هم مربوطند. به عنوان مثال امکان دارد کودکی که غمگین باشد غذا را پس بزند و حتی اگر آن را فرو ببرد، غذا را هضم نکند یا ممکن است کودکی از ترس این که مادر یا پدرش خانه را ترک کنند از خوابیدن امتناع کند.
مطالب مرتبط: نیازهای نوجوانان
درگذشته، هم باور داشتند که دلبستگی کودک به مادر خود از آنجا ناشی می شود که مادر تغذیه کودک را بر عهده دارد. شواهد نشانگر آن است که این ((نظریۀ ناشی از محبت))، حتی در بین میمون ها نیز، دیگر توجیه پذیر نیست. در ضمن، عواطف و یادگیری را جنبه های تحولی جداگانه ای در نظر می گرفتند. در واقع این دیدگاه هنوز به ویژه نسبت به کودکان نسل قبل به میزان زیادی حفظ شده است.
در واقع یادگیری(در گسترده ترین مفهوم خود) و عاطفه، جنبه های شناختی و عاطفی تحول عقل و احساسات چندان ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند که تقریباً از بدو تولد غیرقابل تفکیک اند. برای یادگیری و پیشرفت علاوه بر توان بالقوه رشد امکان بالندگی و وجود فرصت های محیطی مناسب در زمان های مناسب و داشتن اراده یا انگیزه نیز ضروری است. نیروی محرکۀ اشتیاق به یادگیری در کیفیت روابطی ریشه دارد که درست از ابتدای زندگی در مورد کودک اعمال می شود.
در حالی که عشق پدرانه و مادرانه به ویژ مادرانه پیوسته برای کودکان دارای اهمیت زیادی فرض شده است. دانشمندان علوم اجتماعی هم چنان با این توجیه که مفهوم عشق مادرانه مسئله ای احساساتی یا غیر قابل سنجش یا هر دوی آنهاست از آن پرهیز می کنند. شاید تا حدودی به همین دلیل است که پزشکان نیز این مفهوم را حقیر شمرده اند و این بازخورد اگر نه در برخوردهای روزانۀ آنها با کودکان و خانواده های آنها بر نحوۀ آموزش دانشجویانپزشکی اثرگذاشته است. طرح این دیدگاه باولبی در ۱۹۵۱ که عشق مادر در دوران طفولیت و کودکی برای سلامت روانی کودک همانقدر اهمیت دارد که ویتامین ها و پروتئین ها در سلامت جسمانی او مؤثرند. اگرچه پیشتر نیز توسط پستالوزی، فروبل و بعدها اسپیتز مطرح شده بود. نقطۀ عطف مهمی محسوب می شود. در حال حاضر نظریه پردازان و پزشکان (آرمانگرا) کاملاً اهمیت این ارتباط را پذیرفته اند اما مبهم بودن معنای آن هم چنان در افراد (مادی گرا) ناراحتی و حتی خصومت ایجاد می کند تا جایی که کلمه عشق را یا داخل گیومه می آورند یا آنکه در عوض از اصطلاحاتی همچون محبت یا علاقه استفاده می کنند.
در واقع به زبان علمی عشق نه به سادگی تعریف شدنی و نه به آسانی قابل اندازه گیری است. با این حال عناصری که نشانگر مراقبت خوب پدر و مادر هستند به راحتی قابل تعریف اند و بسیاری از جنبه های تعامل والد فرزند را می توان مورد سنجش و ارزیابی قرار داد. در حال حاضر نسبت به تأثیرگذاری کیفیت روش های ارتباطات خانوادگی بر رشد کودکان آگاهی بسیاری در دست است؛ و حتی نسبت به پیامدهای احتمالی مواردی که این ارتباطات نابسنده اند یا اصلا وجود ندارند، اطلاعات بیشتری موجود است.
ما در اینجا این موضوع را بر می گزینیم که اصطلاح عشق مادرانه حتی در ساده ترین شکل خود مناسب ترین مختصر ترین اصطلاح محسوب می شود و فحوای کلام، نقشی را که در برآورده کردن نیازهای تحولی کودکان ایفا می کند به وضوح در بر دارد. از آنجا که نیازهای جسمانی نه تنها کاملا قابل فهمند بلکه آسانتر و در حال حاضر به طور کلی بیشتر برآورده می شوند، بر نیازهای روانی ـ اجتماعی تأکید خواهیم کرد. این نیازها در فهرست هایی به کوتاهی حداقل دو نیاز حداکثر شصت نیاز برشمرده شده اند.
به منظور کاربردهای عملی، طبقه بندی چهارگانۀ زیر کافی به نظر می رسد؛ نیاز به عشق و امنیت، به تجارب جدید، به تحسین و قدردانی، و به مسئولیت پذیری، این نیازها باید از همان ابتدایی ترین وهله های زندگی کودک برآورده شوند و تحقق آنها ـ به میزانی کمتر یا بیشتر ـ در سراسر بزرگسالی ادامه بیابد. البته، اهمیت نسبی این نیازها همانند راه های برآورده شدن آنها، طی مراحل مختلف تحول، متغیر است.
منبع:مقالات کانون مشاوران ایران
در این قسمت از مقالات سایت ما به بررسی دو نیاز اساسی عشق و امنیت می پردازیم. با کلیک روی هر عکس می توانید مطلب مرتبط با آن را بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.