با خجالتی بودن کودکان چه کنیم؟
با خجالتی بودن کودکان چه کنیم؟ ، درمان خجالتی بودن کودک، هر کدام از ما انسان ها با یک سری از ویژگی های ذاتی به دنیا می آییم که اکثر آن ویژگی ها را در دو سال اول زندگی خود نشان می دهیم.
معمولا این ویژگی های ذاتی در آینده به ویژگی های شخصیتی تبدیل می شوند. در ادامه مقاله آورده شده است که با خجالتی بودن کودکان چه کنیم؟
کودک خجالتی
خجالتی بودن یکی از همان ویژگی های ذاتی است که تقریبا ۱۰ تا ۱۵ درصد از کودکان از همان ابتدا جزء این دسته قرار دارند.
پس می توان گفت که خجالتی بودن ریشه ژنتیکی دارد و ممکن است پدر یا مادر و یا هر دو، این ویژگی را داشته باشند و کودک آن را به ارث برده باشد.
همان طور که گفتیم ویژگی های ذاتی معمولا در آینده به ویژگی های شخصیتی تبدیل می شوند، پس ممکن است کودکان خجالتی امروز، در آینده به افراد آرام و درون گرا تبدیل شوند.
علاوه بر این که خجالتی بودن یک ویژگی ذاتی است الگوهای رفتاری پدر و مادر نیز در بهبود و یا تشدید آن تاثیر بسیاری دارد.
به عنوان مثال در بسیاری از موارد با توجه به رابطه مادر- کودک، کودک دچار دلبستگی ناایمن اجتنابی می شود و دنیا را نا امن و غیرقابل اعتماد می بینند و با وجود این که دوست دارند با دیگران ارتباط برقرار کنند به دلیل ترس از طرد شدن از دیگران کناره گیری می کنند.
کودکان از نظر سرشتی به ۳ گروه تقسیم می شوند:
- کودکان راحت
- کودکان دشوار
- کودکان دیرجوش
در این تقسیم بندی ها کودکان خجالتی در دسته کودکان دیر جوش قرار می گیرند و ارتباط برقرار کردن با آن ها کار سختی می باشد.
نشانه های کودک خجالتی و گوشه گیر
- اینکه در حضور دیگران و هم سن و سال هایشان سعی می کنند به زمین نگاه کنند از نشانه های کودک خجالتی می باشد.
- به نظر میرسد که از نزدیک شدن به افراد می ترسند.
- هنگام بازی کردن دیگران به جمع آنها ملحق نمی شوند و بازی آنها را از دور تماشا می کنند و یا خود به تنهایی بازی می کنند.
- اینکه در حضور غریبه ها ساکت هستند و انگیزه ای برای صحبت کردن ندارند از نشانه های کودک خجالتی می باشد.
- اینکه کودک نمی تواند در جمع نظر خود را بیان کند نشانه های کودک خجالتی می باشد.
- دوستان کمی دارند یا در پیدا کردن دوست مشکل دارند.
آیا خجالتی بودن خوب است؟
همه ما در، درون خود طیفی از ویژگی های رفتاری، شخصیتی داریم، مثل برونگرایی، درون گرایی، خجالتی بودن و….
این که هر کدام از رفتارهایی که ما از خود بروز می دهیم در کدام نقطه از طیف رفتاری قرار گیرد تعیین کننده این است که آیا به مداخله و توجه نیاز داریم یا خیر.
خجالتی بودن نیز یک واکنش سازگارانه است که بسیاری از کودکان در فرآیند رشد طبیعی خود تجربه می کنند. بنابراین خجالتی بودن به خودی خود یک نقص نیست، بلکه یک ویژگی شخصیتی است.
زمانی خجالت به مشکل تبدیل می شود که جنبه های مختلف زندگی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد.
مزایای خجالتی بودن
از مزایای خجالتی بودن می توان گفت که کودکان خجالتی اکثراً متکی به خود هستند، متفکر اند، موُدب اند، این کودکان بهتر گوش می دهند و شنونده خوبی اند، در دوستی های خود محتاط تر هستند.
مشکلات کودک خجالتی
چنان چه خجالتی و کمرو بودن کودک در حدی باشد که باعث ناتوانی کودک در برقراری ارتباط با دیگران، در دوست یابی، در زندگی روزمره شود، در این صورت لازم است که برای کاهش خجالتی بودن کودک اقدام کرد.
برخی مواقع خجالتی بودن به حدی زیاد می شود که نشان دهنده یک مشکل است مثلا ممکن است کودک با دیگران با خشم و عصبانیت برخورد کند.
از طرفی دیگر کودکان خجالتی اغلب از ارتباط با دیگران فرار می کنند و همین باعث می شود که به مرور بیش تر خجالتی بشوند.
کمک پدر و مادر به کودک خجالتی
- از به کار بردن برچسب (خجالتی) برای کودک خود اجتناب کنید، این کار باعث می شود کودک حس کند چیزی غیر طبیعی در وجودش هست و باعث شرمنده شدن کودک می شود و کودک احساس گناه می کند.
- کودک را برای برقراری سریع ارتباط تحت فشار قرار ندهید، مثلا زمانی که وارد جمع می شوند به فرزند خود نگویید سلام کردی؟ خاله را بوس کردی؟
- کودک خود را به خاطر ناتوانی در برقراری ارتباط مواخذه نکرده و او را شرمنده نکند.
درمان خجالتی بودن کودک
با خجالتی بودن کودکان چه کنیم؟
۱.با کودک خود همدلانه رفتار کنید.
به طور مثال او را در مقابل خجالتی بودنش سرزنش نکنیم و در جبهه مقابل او نباشیم، به کودک خود نشان دهید که اورا درک می کنید. مثلا زمانی که وارد یک جمعی می شود و خجالت می کشد به او بگویید می دانم از این که وارد جایی شوی که شلوغ است و پر از سر و صدا برایت مشکل است، گفتن این حرف به کودک نشان می دهد که شما او را درک کرده اید و حتی ممکن است این حرف شما باعث شود او راحت تر برخورد کند.
۲. برای کودک خود از خجالتی بودن خود بگویید.
با این کار کودک از قضاوت شدن نمی ترسد. زیرا ترس از قضاوت شدن و اضطراب ناشی از آن باعث می شود کودک حس حقارت کند و دلیلی است بر خجالتی بودن آن و کناره گیری از افراد. می توانید داستان هایی برای آن ها تعریف کنید که در مورد کودک خجالتی باشد با این کار کودک احساس می کند که تنها کسی نیست که این احساس را دارد.
۳. موقعیت هایی برای تعامل اجتماعی ایجاد کنید.
مثلا ثبت نام در کلاس های اموزشی رده سنی کودک می تواند او را در ارتباط با همسالانش قرار دهد. ترجیحاً از موقعیت هایی با جمعیت کمتر شروع کنید تا برای کودک ساده تر باشد.
باید خاطر نشان کرد که خجالتی بودن کودک نباید مانعی برای ثبت نام کردن او در کلاس شود، در حین این که نباید به کودک فشار آورد نباید حامی خجالتی بودن او نیز بود.
۴. تلاش کودک را در بر قراری ارتباط با دیگران مورد تشویق و توجه قرار دهید.
به دنبال فرصت های طلایی برای ایجاد عزت نفس و اعتماد به نفس در کودک خود باشید. کودکانی که نسبت به خود احساس خوبی دارند، اعتماد به نفس بیشتری دارند.
۵. از قصه درمانی برای درمان خجالتی بودن کودک استفاده کنید.
مثلا درباره کودکی قصه بگوییم که خجالتی بوده و به خاطر این خجالتی بودن با چه چیز هایی مواجه شده و پس از بر قراری ارتباط با دیگران چه چیز هایی را بدست آورده.
مادر سعی کند در بازی های دو نفره با فرزند خود نقش هایی را ایجاد کند و در قالب آن نقش ها، سلام کردن، لبخند زدن، اظهار نظر کردن و برقراری ارتباط را به کوک خود آموزش دهد.
۶. به آن ها اجازه دهید در فعالیت هایی که از آنها لذت می برند شرکت کنند.
اگر از تاب خوردن در پارک لذت می برند اما به مرکز خرید نمی روند، پس راهی برای رفتن به مرکز خرید بدون آن ها پیدا کنید. اگر نمی توانید، پس از بازدید از مرکز خرید، آن ها را به پارک ببرید.
۷. مهارت های اجتماعی، درمان خجالتی بودن کودک
این کار می تواند در قالب بازی یا سرگرمی های مختلف انجام شود تا کودک آن را خسته کننده نداند. با این کار درمان خجالتی بودن کودک را می توانید تجربه کنید.
۸.فرزند خود را تشویق کنید تا نظر دهد.
از فرزند خود دعوت کنید تا نظر خود را به اشتراک بگذارد و در تصمیم گیری کمک کند. به عنوان مثال، فرزند شما می تواند تصمیم بگیرد که خانواده برای شام چه می خورند یا آشپزخانه چه رنگی شود.
و در کلام آخر اگر میخواد فرزندی خجالتی را به بار آورید این گونه عمل کنید !
- کودک خود را به کودکان دیگر مقایسه کنید و عزت نفس را از او بگیرید.
- توقع بیش از اندازه از کودکان خود داشته باشید و باعث شوید سرخورده شوند.
- نسبت به کودک خود پرخاشگر باشید .
- در روابط بین خود و همسرتان خشمگین و عصبانی باشید.
کودک خجالتی در مدرسه
با خجالتی بودن کودکان چه کنیم؟
- با معلم حرف بزنید.
- علایق آن ها را به مدرسه بیاورید.
- به مدرسه آن ها سر بزنید.
- روی دستاورهای او تمرکز کنید.
- با مشاور حرف بزنید.
علت خجالتی بودن کودکان
برخی از علت خجالتی بودن کودکان که اغلب به صورت ترکیبی می باشد، شامل موارد زیر است:
۱. ژنتیک، علت خجالتی بودن کودکان
خجالت تا حد زیادی تحت تاثیر ساختار ژنتیکی ارثی فرد می باشد.
۲. شخصیت
نوزادانی که از نظر عاطفی حساس هستند به احتمال زیاد خجالتی بزرگ می شوند.
۳. رفتار آموخته شده
کودکان با تقلید از الگوهای خود یعنی والدین خود یاد می گیرند. والدین خجالتی ممکن است ناخودآگاه خجالتی بودن را به فرزندان خود بیاموزند.
۴. روابط خانوادگی، علت خجالتی بودن کودکان
کودکانی که احساس دلبستگی ایمن به والدین خود ندارند یا مراقبت های ناسازگار را تجربه کرده اند، ممکن است مضطرب و مستعد رفتار خجالتی باشند. والدین بیش از حد محافظ ممکن است به فرزندان خود بیاموزند که از موقعیت های جدید بترسند.
پیشنهاد مشاور: بازی درمانی برای کمرویی کودک
۵. فقدان تعامل اجتماعی
کودکانی که در چند سال اول زندگی خود از دیگران جدا شده‌اند، ممکن است مهارت‌های اجتماعی لازم را نداشته باشند
۶. آزار و اذیت
کودکانی که توسط افراد مهم زندگی خود (والدین، خواهر و برادر و سایر اعضای نزدیک خانواده یا دوستان) مورد آزار و اذیت قرار می گیرند، ممکن است به سمت کمرویی گرایش داشته باشند.
۷. ترس از شکست، علت خجالتی بودن کودکان
کودکانی که بارها فراتر از توانایی‌هایشان تحت فشار قرار گرفته‌اند ممکن است ترس از شکست داشته باشند که خود را به عنوان خجالتی نشان می‌دهد.
نویسنده: سایت کودک و نوجوان
منبع: Shyness: babies and children
