هر آنچه باید در مورد سلامت جسمی و روان کودک ۵ ساله بدانید. آموزش اصول تربیتی و رفتاری کودک پنج ساله توسط تیم تخصصی مشاور کودک تهیه شده است.
شناخت رشد و رفتارهای کودک پنج ساله به شما کمک می کند که بهترین روش نگهداری از فرزندتان را بشناسید. به عنوان والد، زمانی که سالگرد تولد کودکمان می شود بسیار خوشحال می شویم. و در جشن تولد افراد وسایل و اسباب بازی هایی جدیدی برای کودک می آورند. وقتی که کودکان کوچک هستند، جشن تولد به معنی دستاوردهای جدید است که کودک به آن ها رسیده است.
رفتار با کودک ۵ ساله
کودکان ۵ ساله از اتفاقات جادویی که در زندگی شان به وقوع می پیوندد لذت می برند، و با هر اتفاق منحصر به فرد جدیدی که رخ می دهد انواع جدیدی از چالش های خاص خود را برای والدین رقم می زند.
مشاهده ی کودک پنج ساله تان که از کودک نوپا تبدیل به یک شخصیت کوچک می شود می تواند برای شما حساسیت هایی به وجود آورد. در این سن، کودکان به ما چشمه ای از بزرگسالی را نشان می دهند که در آینده می خواهد به آن تبدیل شوند.
نقاط عطف رشد کودک پنج ساله
مهارت های اجتماعی مربوط کودک پنج ساله
- خوب و بد را از هم تشخیص می دهد.
- عدم استفاده از منطق بزرگسالان
- بازی های نمایشی و نمادی بیشتری انجام می دهد
- بازی کردن با دوستان را به تنهایی بازی کردن ترجیح می دهد.
- هم با دختران و هم با پسران بازی می کند ولی بازی با هم جنس خودش راترحیج می دهد.
- به دنبال ستایش از سوی بزرگسالان و همسالانش می باشد.
- می خواهد هماهنگی و مطابقت ایجاد کند و کسانی را که هماهنگ نیستند مورد تمسخر قرار می دهد.
در مورد کودک پنج ساله خود بیشتر بخوانید:
مهارت های حرکتی کودک پنج ساله
- با حفظ تعادل بر روی لبه ها راه می رود
- مانند یک بزرگسال می دود
- می تواند طناب بازی و اسکیت سواری کند
- می تواند توپ های کوچک و متوسط را بگیرد و پرتاب کند
- می تواند برای ده ثانیه بر روی یک پایش بایستد و نوسانی نداشته باشد
- می تواند سه بار دراز-نشست را انجام دهد.
- می تواند توپ را شوت کند و توپ را سه متر به هوا پرتاب کند.
- می تواند بند کفشهایش را ببندد ولی گره های خاص نمی تواند بزند
- می تواند مداد را مانند یک بزرگسال در دست بگیرد.
- می تواند اشکال پایه را ببرد و بچسباند و اشکال را بدون اینکه از خط بیرون بزند رنگ آمیزی کند.
مهارت های زبانی کودک پنج ساله
- به روشنی صحبت می کند و تلفظات و ضمایر صحیح را به کار می برد
- در بیشتر اوقات از افعال درست استفاده می کند.
- تضادها را درک می کند.
- در پی یادگیری کلمات جدید و دانش جدید است
راهنمایی والدین برای نگهداری از کودک پنج ساله
والدین می توانند از برخی انواع تربیتی برای رشد کودک پنج ساله شان بهره ببرند. رابین مک کی، یک درمانگر در دانشگاه آریزونا و متخصص رشد اطفال و نوجوانان، راهکارهایی را برای پیروی کردن به والدین پیشنهاد می دهد:
- کنجکاوی کودک پنج ساله(در برخی مواقع می تواند خسته کنند و آزار دهنده باشد). از او بپرسید، «تو چه فکر می کنی؟» پاسخ های خلاقانه ی کودک شما را حیرت زده خواهد کرد!
- ذهن خود را درگیر کنید. یکی از بهترین مواردی که باعث موفقیت و رشد کودک در آینده خواهد والدین کودک هستند، سطح تحصیلی و درک پدر و مادر می باشد. زمانی که شما خودتان یادگیری را ادامه می دهید و رشد می کنید، قطعا کودکتان نیز با شما رشد خواهد کرد. برای مثالی، یادگیری زبان دوم به همراه کودکتان.
- بر روی مواردی که کودک پنج ساله آن ها را به خوبی انجام می دهد تمرکز کنید. آیا کودک تان می تواند موسیقی متن شبح اپرا را بنوازد؟ آیا او در ریاضیات مهارت دارد؟ از نقاط قوت کودکتان تجلیل کنید و او را تشویق کنید در چیزی که خوب است آن را ادامه دهد.
زندگی و رفتار روزمره کودک ۵ ساله
کودک ۵ ساله مستقل تر میشوند و عاشق تصمیمگیریهای کوچک هستند، مثلاً چه لباسی بپوشند یا چه چیزی برای ناهار بخورند.
شروع مدرسه یک دنیای اجتماعی کاملاً جدید را باز می کند که با مجموعه قوانین جدیدی همراه است. این ممکن است برای فرزند شما سخت یا چالش برانگیز باشد. مدرسه می تواند خسته کننده باشد، بنابراین تعجب نکنید اگر فرزندتان ناراحت می شود، به خصوص پس از یک روز طولانی. در این شرایط ممکن است بخواهید فرزندتان را بعد از مدرسه در خانه ساکت نگه دارید و برای خواب زودتر برنامه ریزی کنید.
در پنج سالگی، فرزند شما ممکن است:
- اشکال ساده را با مداد کپی کنید
- حروف را کپی کنید و نام خود را بنویسید
- نام کامل، آدرس، سن و تاریخ تولد خود را بگوید.
- تصاویر واقعی تری بکشد. برای مثال، فردی با سر با چشم، دهان و بینی، و بدنی با دست و پا
- کتاب های مصور ساده بخواند.
- اهمیت قوانین و دلایل پشت آن را درک کنید.
کمک به رشد کودک در ۵-۶ سالگی
در اینجا چند کار ساده وجود دارد که می توانید برای کمک به رشد کودک خود در این سن انجام دهید:
- تشویق به حرکت و ورزش: ورزش های مختلف و فعالیت های تفریحی را با هم یا با دیگران انجام دهید. فعالیت های مشترک مهارت های اجتماعی مانند نوبت گرفتن، همکاری، مذاکره، عادلانه بازی کردن و ورزش خوب بودن را آموزش می دهند.
- فرزندتان را در کارهای ساده خانه بگنجانید: چیدن میز یا کمک به شما برای کنار گذاشتن لباس های تمیز، مهارت های حرکت و تفکر را توسعه می دهد و در عین حال همکاری و مسئولیت پذیری را نیز آموزش می دهد. این مهارت ها برای مدرسه مهم هستند.
- زمانی را برای بازی آزاد اختصاص دهید: حتی اگر فرزند شما مدرسه و سایر فعالیت های ساختار یافته را شروع کرده باشد، بازی همچنان در این سن بسیار مهم است. به فرزندتان اجازه دهید نحوه گذراندن زمان بازی رایگان را انتخاب کند.
- هر روز با کودک خود بازی کنید، حتی اگر فقط ۱۰ دقیقه باشد. بازی با هم به شما این شانس را می دهد که وارد دنیای فرزندتان شوید و افکار و احساسات او را بدانید. همچنین به فرزندتان نشان می دهد که به او اهمیت می دهید و می خواهید زمانی را با هم بگذرانید .
- رفتار کلاس درس را تمرین کنید: برای مثال، می توانید به فرزندتان وظایف کوچکی بدهید که نیاز به توجه دارند یا شامل پیروی از قوانین یا دستورالعمل های ساده هستند. در مورد حیوان یا ورزش مورد علاقه فرزندتان صحبت کنید و او را تشویق کنید که گوش داده، پاسخ دهد و سؤال کند. همه اینها به کودک شما کمک می کند تا برای مدرسه آماده شود.
- قرارهای بازی را ترتیب دهید: گذراندن وقت با بچه های دیگر، به خصوص اگر آنه ا به همان مدرسه می روند، به مهارت های اجتماعی کمک می کند و فرزندتان را به جدا بودن از شما عادت می دهد.
- در مورد احساسات صحبت کنید: می توانید به فرزندتان کمک کنید تا بفهمد چرا چیزی احساس می کند و به او کمک کنید تا کلماتی را برای این احساسات بیان کند. این به کودک شما کمک می کند تا رابطه دوستی ایجاد کند و همدلی نشان دهد.
- با فرزند خود در مورد رفتار برابر با پسران و دختران و احترام به دختران و زنان صحبت کنید.
مطالب مرتبط با ۵ سالگی: روانشناسی کودک ۵ سالگی
تربیت کودک در سن مدرسه
به عنوان یک والد، شما همیشه در حال یادگیری هستید. اشکالی ندارد که نسبت به آنچه می دانید احساس اطمینان کنید. و همچنین اشکالی ندارد که بپذیرید چیزی را نمی دانید و سؤال بپرسید یا کمک بگیرید.
وقتی روی مراقبت از کودک تمرکز می کنید، ممکن است فراموش کنید یا وقت کمی را برای مراقبت از خود صرف کنید. اما مراقبت از خود از نظر جسمی، ذهنی و عاطفی به رشد و شکوفایی فرزندتان کمک می کند.
گاهی اوقات ممکن است احساس ناامیدی، ناراحتی یا سرخوردگی کنید. اشکالی ندارد که کمی استراحت کنید تا زمانی که احساس آرامش داشته باشید. کودک پنج ساله خود را در مکانی امن قرار دهید یا از شخص دیگری بخواهید مدتی از کودک شما مراقبت کند. سعی کنید به اتاق دیگری بروید تا عمیق نفس بکشید، یا با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود تماس بگیرید تا در مورد مسائل صحبت کنید.
هرگز کودک را تکان ندهید، کتک نزنید یا مورد آزار لفظی قرار ندهید. شما حتی با این که قصد آن را ندارید ممکن است به فرزند خود صدمه وارد کنید.
کمک بگیرید. اگر احساس میکنید دیگر نمی توانید این شرایط را ادامه دهید یا بسیار خسته هستید با مشاور تماس بگیرید یا از نزدیکان خود بخواهید ساعتی به شما کمک کنند تا استراحت کنید.
برقراری ارتباط و درک کودک پنج ساله
درک کودکان پنج ساله دشوار می باشد.
کودکان در این سن ممکن است در پیروی از دستورالعمل‌های ساده مانند «لطفاً بعد از پوشیدن لباس‌هایتان پیژامه‌تان را روی تختتان بگذارید» مشکل داشته باشند.
رفتار و بازی کودک ۵ ساله شما:
- از رفتارهای نامناسب یا چالش برانگیز زیاد استفاده می کنند.
- بسیار گوشه گیر، نگران یا افسرده هستند یا هنگام جدایی از شما بسیار ناراحت می شود
- با دیگران به خوبی ارتباط برقرار نمی کند، برای مثال، پرخاشگر هستند یا علاقه ای به تعامل با سایر کودکان یا بزرگسالان نشان نمی دهد.
مهارت های روزمره فرزند شما:
- در طول روز همچنان شلوار خود را خیس می کند، توجه داشته باشید که خیس کردن در شب تا سن ۶ تا ۷ سالگی به خصوص برای پسران معمول است.
- در به خواب رفتن در شب یا در خواب ماندن مشکل دارد.
- کودکان با سرعت های متفاوتی رشد می کند. اگر نگران این هستید که آیا رشد کودکتان “طبیعی” است، باید بدانید که کلمه “طبیعی” برای هر کودکی متفاوت است.
۸ نکته تغذیه ای کودک پنج ساله
۱. طیف وسیعی از غذاهای سالم
هنگامی که کودکان غذاهای متنوعی می خورند، تعادلی از ویتامین های مورد نیاز برای رشد را دریافت می کنند. گزینه های سالم شامل سبزیجات و میوه های تازه، محصولات لبنی کم چرب (شیر، ماست، پنیر) یا جایگزین های لبنیات، پروتئین های بدون چربی (لوبیا، مرغ، بوقلمون، ماهی، همبرگر بدون چربی، توفو، تخم مرغ) و غلات سبوس دار و نان است.
۲. از بچه های ۵ ساله انتظار نداشته باشید که تمام غذا را بخورد
وعده های غذایی مناسب را در بشقاب او بریزید، اما انتظار نداشته باشید که کودک شما همیشه همه چیزهایی را بخورد. حتی بهتر است، به فرزندان خود اجازه دهید اندازه سهم غذای خود را انتخاب کنند. اشکالی ندارد اگر بچه ها هر چیزی را که در بشقابشان است نخورند. در این سن باید یاد بگیرند که بدانند چه زمانی سیر هستند. برخی از بچه های چهار ساله ممکن است هنوز هم اهل غذا خوردن باشند. والدین می توانند فرزندان خود را تشویق کنند که غذاهای جدید را امتحان کنند، اما نباید آن ها را تحت فشار قرار دهند.
۳. وعده های غذایی منظمی را ارائه دهید و کنار هم بنشینید.
غذاها را در زمان های منظم و میان وعده ارائه دهید. سعی کنید مراقب باشید بین زمان های غذا خوردن، تنقلات و یا وعده اضافی ارائه نکنید. کودکانی که در طول روز مشغول غذا خوردن هستند، ممکن است در زمان صرف غذا گرسنه نباشند، در حالی که غذاهای سالم تر در دسترس هستند. وقتی زمان غذا یا میان وعده است، تلویزیون را خاموش کنید و با هم سر میز غذا بخورید. این به ایجاد محیط آرام برای غذا خوردن کمک می کند.
۴. غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی های شیرین را محدود کنید.
نقش دیگر والدین محدود کردن مقدار غذای فرآوری شده و فست فود است. نوشیدنی های شیرین شامل نوشابه، آبمیوه، لیموناد، چای شیرین و نوشیدنی های ورزشی است و می توانند منجر به پوسیدگی و افزایش وزن ناسالم شوند.
۵. بهترین نوشیدنی ها آب و شیر است.
بهترین نوشیدنی برای کودک پنج ساله آب و شیر است. شیر کلسیم و ویتامین D را برای ساختن استخوان‌های قوی فراهم می‌کند. بستنی هر چند وقت یکبار اشکالی ندارد، اما نباید هر روز آن را فراهم کرد. میوه به آب میوه ترجیح داده می شود زیرا آب میوه منبع غلیظ قند و فیبر کمی است.
آموزش کودکان ۵ تا ۶ سال | چگونه با کودک ۵ ساله بازی کنیم
- به موسیقی گوش دهید و در مورد سازهای در حال نواختن صحبت کنید سپس تصاویر ساز ها را با هم در اینترنت بیابید.
- از حروف مغناطیسی برای املای نام ها و کلمات ساده روی یخچال یا رادیاتور استفاده کنید.
- برنامه های تلویزیونی مرتبط با کتاب ها را تماشا کنید و سپس کتاب ها را بخوانید.
- خواندن کتاب‌ها از همه نوع برای فرزندتان ادامه دهید.
کودک ۵ ساله چه چیزهایی باید بداند
- از خواندن کتاب برای او لذت می برد و وانمود می کند که از روی کتابی با صدای بلند می خواند.
- می تواند کلمات هم قافیه تولید کند.
- بیشتر حروف را می داند و می تواند برخی از حروف را با صداهایی که تولید می کنند مطابقت دهد.
- می تواند برخی از کلمات نوشتاری و گفتاری را مطابقت دهد.
- می تواند حروف و اعداد بنویسد.
- دوست دارد داستان های ساده را بازگو کند و درباره کتاب ها سوال می پرسد.
- از توضیحات بیشتر در مکالمات استفاده می کند.
- نام بیشتر اشیاء رایج را می داند.
- ترجیح می دهد در گروه های کوچکتر بازی کند و ممکن است سعی کند دیگران را حذف کند.
- می خواهد احساس کند بزرگ شده است و می تواند به راحتی احساس غرور یا خجالت کند.
رفتار با کودک ۵ ساله پرخاشگر
مهم نیست چقدر عصبانی هستید، سعی کنید فریاد نزنید و به فرزندتان نگویید که او کودک بدی است یا باید مجازات شود. صبر شما به او می آموزد که پرخاشگری کلامی و فیزیکی راه حلی است که در هنگام عصبانیت انجام می شود. در عوض، با کنترل خلق و خوی خود می توانید الگو خوبی برای آن ها باشید.
در هنگامی که عصبانی می شوند، آنها را از موقعیت دور کنید تا آرام شوند. می توانید از آن ها بخواهید نفس عمیق بکشند یا کمی آب بخورند تا آرام شوند. سپس با آرامش درباره آنچه اتفاق افتاده صحبت کنید. بهترین زمان برای انجام این کار زمانی است که هم شما و هم کودکتان آرام باشید و شرایط استرس زا رفع شده باشد.
به آن ها بگویید که چقدر به آن ها افتخار می کنید و نشان دهید که خودکنترلی و حل تعارضات رضایت‌بخش بوده و نتایج بهتری از عصبانیت و پرخاشگری دارد.
به آن ها توضیح دهید که عصبانی شدن گاهی کاملاً طبیعی است، اما هل دادن، ضربه، لگد زدن یا گاز گرفتن اشکال دارد. راه‌های بهتری برای نشان دادن اینکه چقدر عصبانی است وجود دارد و او می تواند با کلمات احساسات خود را نشان دهد.
رفتار با کودک ۵ ساله پرخاشگر دشوار می باشد و برخی از بچه ها بیشتر از کودکان دیگر با پرخاشگری و عصبانیت مشکل دارند. اگر رفتار فرزندتان از کنترل خارج شد و نتوانستید شرایط را کنترل کنید، با پزشک او مشورت کنید. با هم می توانید سعی کنید ریشه مشکل را پیدا کنید و تصمیم بگیرید که آیا به کمک روانشناس یا روانپزشک کودک نیاز دارید یا خیر.
نویسنده: کانون مشاوران ایران
۷۳ دیدگاه ها