کودک مضطرب (استرس)
کودک مضطرب و استرس در کودک
اضطراب و استرس به عنوان یکی از اختلالات همه گیر در جهان کنونی شناخته شده که سن و سال نیز نمی شناسد و از دوران کودکی می تواند فرد را درگیر خود کرده و حتی در دوران سالمندی نیز افراد بسیاری با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند. عوامل مختلفی در بروز استرس و اضطراب در دوران های مختلف زندگی وجود دارد مثلا عواملی که موجب ایجاد استرس و اضطراب در یک کودک می شود ممکن است با عوامل ایجاد کننده اضطراب در یک بزرگسال یا سالمند کاملا متفاوت باشد اما به هر حال به عنوان یک دغدغه مهم بسیاری از کودکان درگیر اختلال اضطراب بوده که آمار آن ها در کشور ایران نیز بسیار زیاد و نگران کننده است. اولین اصل اساسی برای نجات کودک مضطرب از اضطرابش یافتن سر منشاها و دلایل مبتلا شدن کودک به اختلالات است که در بسیاری از مواقع این اختلال ریشه برونی دارد مثلا محیط مدرسه کودک، دوستان و اطرافیان او مورادی از این قبیل اما همیشه هم این طور نیست که کودک مضطرب در نتیجه عوامل بیرونی به وجود آید و مانند بزرگسالان که گاهی خودشان با پیش فرض های ذهنی و توقعاتی که از خود دارند عامل اصلی به وجود آمدن اضطراب هستند در کودکان نیز ریشه های درونی می تواند موجب بروز اضطراب و تنش در کودک گردد لذا در هر صورت به عنوان اولین گام والدین باید دلایل و ریشه به وجود آمدن اختلال اضطراب در کودک مضطرب خویش را بفهمند.
به طور مثال در کودکی که به مدرسه می رود از همان اول و قبل رفتن یعنی جدایی از والدین تا تنش های موجود در مدرسه و تکالیف و درس ها می تواند سبب بروز استرس و اضطراب در کودک شود و در این شرایط کودک حتما به بازی و سرگرمی نیاز دارد و نباید طوری برنامه ریزی کرد که تمامی وقت او با این گونه فعالیت ها پر گردد چرا که بسیاری از خانواده ها هستند که از همان دوران کودکی برنامه های فوق العاده بسیار زیادی برای کودک خود در نظر گرفته و فرصت کودک بودن و کودکی کردن را از بچه می گیرند لذا در مورد فوق برنامه هایی که برای کودک خود در نظر می گیرید نظر او را جویا شده و در مورد آن ها با او به صحبت بنشینید و در صورت عدم تمایل منطقی توسط او می توانید کمی از آن ها را تعدیل نموده و کم کنید.
یکی دیگر از موارد مهمی که می تواند موجب ایجاد کودک مضطرب شود رفتار والدین در خانه و بحث هایی است که آن ها با یکدیگر می کنند مثلا صحبت کردن در مورد مسائل و مشکلات مالی خانواده و گلایه و شکایت از این مورد می تواند به شدت در کودک احساسات و تاثیرات منفی بر جای بگذارد لذا این گونه تنش ها و مسائل را به محیطی که کودکتان آن را نمی شنود برده و یا در ساعاتی راجع به این موضوعات بحث کنید که کودک در خانه نیست. تماشای صحنه های خشن و خطرناک نیز می تواند یکی دیگر از دلایل بروز اضطراب در کودکان باشد لذا اگر در خانه تلویزیون و یا فیلمی تماشا می کنید و کودک حضور دارد حتما باید به این نکته دقت نموده مثلا از دیدن فیلم ها و مستندهایی که بلایی مانند سیل و زلزله در آن است و یا فیلم های خشن که کشت و کشتار در آن صورت می گیرد به شدت پرهیز نمایید. بازی کودکان با بازی های رایانه ای و اندرویدی نیز این روزها یکی دیگر از دلایل ایجاد اضطراب در آنان است، کودکان بسیاری هستند که بدون توجه و کنترل توسط خانواده، ساعت ها از وقت خود را صرف بازی های رایانه ای خشن و خطرناک می کنند که برخی از آن ها حتی حاوی نکات بد اخلاقی نیز می باشد و به هر حال برای سن و سال کودکی اصلا مناسب نیست.
عوامل مشکل زای دیگر در کودک مضطرب می تواند مواردی مانند مرگ یکی از عزیزان و یا طلاق و سایر تنش های این چنینی در محیط زندگی باشد که لازم است که والدینی که از هم جدا شده اند نیز هرگز کودک را مجبور به انتخاب یکی از خودشان نکنند چرا که می تواند موجب بروز تنش و اضطراب شدید در او گردد. روش های برای درمان و کاهش استرس حتی در محیط خانواده وجود دارد که والدین با رعایت آن ها می توانند بسیاری از تنش های دوران کودکی را در فرزند خود کم نموده و او را برای زندگی آرام و بدون استرس و اضطراب آماده نمایند.
همچنین بخوانید : نوجوان مضطرب
اولین نکته این است که هرگز نباید کودک را مجبور به ارام شدن نمود و مثلا در هنگام صحبت با او به او گفت” وقتی با من صحبت میکنی اضطراب نداشته باش من مادر تو هستم” بلکه باید دلیل اضطراب را که فهمیده با آرامی و مهربانی بدون اینکه کودک متوجه شود با او غیر مستقیم سخن گفت مثلا اگر فهمیدید که او مثلا برای رفتن به مهمانی اضطراب دارد به او بگویید” عزیزم فکر کنم برنامه رفتن به مهمانی کمی تو را عصبی کرده است”.
دومین نکته این است که همیشه کودک را درک کنید مثلا اگر او اجرای موسیقی دارد نباید به او گفت” عزیزم استرس نداشته باش همه دوستان تو و والدین آن ها نیز در مراسم هستند!!” چرا که با این صحبت ها استرس او را بیشتر می کنید و یا طوری رفتار نکنید که کودک بفهمد شما از ترس او با خبر شده اید. والدین نباید کودک را از موقعیت هایی که باعث بروز استرس در او می شود سریعا دور کنند مثلا اگر کودک از یک عروسک گنده جلوی مغازه ترسید سریعا او را دور نکنید و او را به آرامی و بدون استرس به آن نزدیک نموده و حتی بگذارید آن را لمس کند. حرف زدن در مورد نگرانی ها می تواند راهکار مهم دیگر باشد مثلا اگر کودک اولین روز رفتن به مدرسه را در پیش دارد با او در مورد نگرانی ها و مواردی که احتمال می دهید با آن مواجه شود و راه حل هایش با او صحبت کنید و در این مورد مثبت اندیش بوده و مثبت سخن بگویید مثلا بگویید” امروز دوستان خوب بسیاری پیدا می کنی…”
منبع:e-teb.com
سلام پسرم کلاس سوم هست درسش متوسطه ولی هر روز سر اینکه امتحان دارن گریه می کنه حتی اگه امتحان هم نداشته باشه میترسه و گریه می کنه مثلا اگه امتحان علوم داشته باشه و بدونه شفاهی هست مشکلی نداره ولی اگر همین امتحان کتبی باشه همش اضطراب داره که بلد نباشه و وقتی برگه رو میاره تا حتی اونایی که بلد بوده رو ننوشته میگه بلد نبودم یا متوجه منظورش نشدم البته خیلی کم تو خواندن ضعیف هست ولی نه اونقدر که نتونه بفهمه سوال چیه اگه ممکنه راهنماییم کنید و اینکه نظر شما راجع به نوروفیدبک چی هست میتونم ببرمش برای اون؟چون میترسم دکتر بهش قرص ارام بخش یا برای رفع اضطراب چیزی بده که عوارض داشته باشه ممنون.
سلام پسر شما دچار اضطراب هست واین برمیگرده به انتظاراتی که خواسته یا ناخواسته مدرسه و والدین ازش دارند احتمال داره چون در امتحان کتبی ارزشیابی صورت میگیره باعث میشه عملکردش پایین بیاد.بهش بگید اصلا برای شما مهم نیست که چه نمره ای میگیره براتون مهم تلاشی هست که میکنه.میتونید در منزل از او بخواید تا سولاات رو به صورت کتبی جواب بده در واقع امتحان کتبی ازش بگیرید.شاید هم در سرعت نوشتن و جمله بندی کردن ضعف داره.آیا در دیکته هم ضعیف هست و جا میندازه؟
سلام دخترم ۴ سالشه و موقع خوابیدن تا وقتی که میخواد خوابش ببره پوست لبش رو به شدت میکنه و خون میندازه وعده دادن هدیه کاربردی نداشت و گوش نمیده چیکار باید کنم؟
با سلام، کندن پوست لب و رفتارهای مشابه می تواند دلائیل متعددی داشته باشد که بیشتر بعد از چند بار تکرار کردن به صورت عادت در می آیند. مطئنا دادن عروسک به کودک منجر به کاهش رفتار یا از بین بردن ان نمی شود. بهترین راه اینست که بدون اشاره به رفتار زمانی که می بینید کودک مشغول این کار است حواسش را پرت کنید و او را با چیز دیگری سرگرم کنید. حتی می تواند صدایی بلند باشد و یا یک وسیله زرق و برق دار که موجب جلب توجه وی شود.
سلام شرایط خوابش رو باید بررسی کنید که آیا از ترس و استرس این کار رو میکنه یا براش عادت شده.تنهامیخوابه یا خواهر و برادر داره؟ تک فرزند یا خواهر و برادر داره؟
همیشه این عادت رو داشته یا به تازگی شده؟
موقع خواب بیقراری داره یا از چیزی شکایت میکنه یا مترسه؟
این کار رو دوست داره و بهش آرامش میده یا خودشم ناراحت میشه و غیر ارادی هستش؟
حواسش رو پرت کنید دستش یه عروسک پشمالو بدید تا دستاش خالی نباشه خیلی موقع خواب نوازشش کنید.قصه ای در این زمینه بگید به این مضمون که یه خرگوشی بود توی یه باغ میوه که همش میرفت با دندوناش پوست میوه ها رو میخورد بعد از مدتی شکل باغ خیلی بد و زشت شد خرگوشه ناراحت شد و از مامانش پرسید چرا باغشون اینطوری شده مامانش گفت تو باید مراقبشون باشی و با دندونان پوست میوه ها رو نکنی وگرنه خشک میشن و زشت میشن.من به تو یه هویچ میدم هر وقت دلت خواست پوست میوه ها رو بکنی این هویچر و بزن به دندونات.خودتون میتونید به قصه شخصیت های دیگه هم اضافه کنید .یادتون باشه علت یک کار خیلی مهمتر از درمانش هست.اگر علتش رو بدونید گاهی با حذفش درمان صورت میگیره.
سلام و خسته نباشید.برای کاهش اضطراب در فرزند در صورتی که نتوان محرک های اضطراب را برداشت چه اقدامات دیگری میتوان انجام داد؟
با سلام. بازی درمانی ، نوروفیدبک و در نهایت دارودرمانی روش هایی هستند که غیر از اموزش والدین برای کاهش اضطراب در نظر گرفته می شوند. اما این روش ها تنها کودک را از لحاظ فیزیولوژیک قوی تر می کنند بهر حال بازگشت به بافتی که استرس زاست در نهایت منجر به بازگشت دوباره علائم خواهد شد. می توان روی افزایش توانایی مقابله و مهارت مقابله با استرس کودک کار کرد و زیر نظر مداوم روان شناس روی افکار استرس زای وی کار کرد. اما کاهش اضطراب زاهای محیطی هدف اصلی هر درمانیست.
سلام کودک چهار ساله ام به شدت هیجانی و استرسی است.بلند حرف میزنه .باعث ازار خواهرش میشه.جدیدا نگران پیر شدن ماست پیر بشید بینتون دراز میشه.هیولا میشید؟ برای هر کاری گریه میکنه در بازار.در صورتی که من بارها بهش میگم تو دیگه بزرگ شدی لزومی به گریه نیست.خواسته هاتو خوب بگو مامان من اینو میخوام اما از یه نوزادم بیشتر گریه میکنه.جدیدا از دیدن هواپیما یا موشک در کانالی از من میپرسه ما رو میکشن.به گریه زیاد ادامه میده.نگرانشم ضعیف بود ضعیف تر شد.
با سلام. بلند حرف زدن در کودک مسئله ای است که اغلب تحت کنترل وی نیست. هم چنین اضطرابی که در مورد پیری شما دارد، نشان دهنده اضطراب جدایی کودک است. باید برای درمان اضطراب کودک به روان شناس مراجعه کنید.
پسرم هنگام مدرسه رفتن اضطراب زیاد دارد چیکار کنم؟
مادرانی که شاغلند و یا کودکشان را به مهد می برند ، می توانند از روشهای زیر برای کاهش اضطراب جدایی کودکشان استفاده کنند.اضطراب جدایی ممکن است در هر مرحله از رشد کودک بروز کند.شاید نوزاد ۹ ماهه شما ناگهان زمانی که می خواهید به سر کار بروید ناله و زاری کند.یا کودک دو ساله شما هنگامی که او را به مهد می رسانید به شدت گریه کند.حتی کودکان بزرگ تر هم ممکن است در مورد تنها ماندن با پرستار در روز تعطیل ، از خود سرسختی نشان بدهند، یک چیز مسلم است.اضطراب جدایی از نظر احساسی برای مادران شاغل و فرزندانشان امری دردناک است.
با سلام. مهم است که این اضطراب خود را به چه شکلی نشان می دهد.. مثلا امتناع از رفتن، کابوس شبانه، افکار منفی و ….؟ بعلاوه شرایط محیط مدرسه و ارتباط با دوستانش را بررسی کنید.
با سلام خدمت مشاورین عزیز
پسرم تلفظ های اشتباه داشت که به گفتار درمان مراجعه کردیم و خدا رو شکر دیگه برای حرف زدن جلوی دهانش رو نمیگیره و در سنجش کلاس اولی هم مشکلی نداشت.برای اینکه از گرفتن لکنت و استرس جلوگیری کنم شما چه کارهایی رو پیشنهاد میدیدن.چون امسال به کلاس اول میره امکان داره که برای درس ها دچار استرس بشه؟
پیشنهاد من برای کاهش استرس و جلوگیری از بروز لکنت این هستش که :
۱- سعی کنید انتظاراتتون از کودکتون منطقی باشه وبیش از حد توانش نباشه.همچنین از بزرگنمایی ایراداتش چشم پوشی کنین.
۲- حتما حتما مسئولیت های کوچیک و متناسب سنش بهش بدید تا هم اعتماد به نفسش بیشتر بشه و هم استرسش کمتر و به صورت کلی هم بهتره سرعت گفتارتون در منزل زیاد نباشه.
با سلام خدمت مشاورین عزیز
یک دخترم ۲ سال و ۴ ماهشه دارم و من کارمند هستم و از ۹ ماهگی در ساعت اداری پیشش نبودم. تا ۱۶ ماهگی پرستار داشت و از ۱۶ ماهگی تا الان مادرم ازش نگهداری میکنه. من خیلی سعی میکنم در ساعاتی که پیشش هستم کیفیت حضورم رو بالا ببرم. متاسفانه با مساله خواب دخترم مشکل دارم. در رختخواب جدا و در اتاق خواب ما میخوابه و شبها حداقل ۲-۳ بار منو بیدار میکنه که برم و پیشش بخوابم یا براش شیر تو شیشه پرکنم. چطور میتونم این رفتارشو کمتر کنم. چون به خاطر شدت این موضوع نتونستم هیچ اقدامی برای خوابیدن تو اتاق خودش بکنم. لطفا راهنماییم کنین. متشکرم
با سلام. برای رفع این مسئله باید سعی کنید چند بار با تاخیر نزدیکش بروید. در برابر درخواست پیش شما خوابیدن مقاومت کنید و در صورت پافشاری زیاد به او عروسک بدهید. او را کم کم به اتاقش ببرید و می توانید او را خوابانده و بعد به اتاق خودش ببرید. هنگام خوابیدن کودک در اتاق خود هرگز کنارش دراز نکشید، بلکه کنار تختش بنشینید و با قصه گویی و هر کار دیگری که فکر می کنید دوست دارد، به او کمک کنید تا خوابش ببرد.