پنج نکته جالب برای پرورش کودک حواس پرت خود را در این مقاله ببینید. فرزندپروری می تواند فرآیندی لذت بخش باشد. با مشاهده رشد فرزندتان فرزندپروری بسیار لذت بخش می شود. با این وجود همانطور که همه والدین می دانند، چالش هایی نیز در رابطه با پرورش کودک وجود دارد.

برای مثال کودکانی هستند که تا حدی دارای مشکلات تمرکز می باشند. اگر کودک شما دارای حواسپرتی یا مشکل تمرکز است راه هایی وجود دارند که می توانید به آنها کمک کنید. در این مقاله به این راهکارها پرداخته ایم.

توضیح چالش های پیش روی کودک به روش مثبت

بسیاری از کودکان حواس پرت متوجه تاثیرات مشکل تمرکز خود نیستند، بنابراین هنگامی که آنها را به به عنوان تنبیه به اتاق می فرستید یا از کاری محروم می کنید گیج می شوند.

مشکلات تمرکز در کودکان می توانند منجر به مشکلات زیادی در زندگی کودک شوند، اما بدین معنی نیست که کودک بدی است.

در واقع، کسب شناخت در مورد مشکل خود و مواجهه با آن به روشی مثبت می تواند به آنها کمک کند تا رشد بهتری داشته باشند. اگر بتوانید به کودک خود بیاموزید مشکل تمرکز خود را بهتر بشناسد، به او آموخته اید که چگونه بر این مشکل فائق شود.

علت حواس پرتی در کودکان

برخی روش ها برای توضیح چالش های مرتبط با یادگیری به کودک شامل موارد روبرو می تواند باشد:

توضیح اینکه تمرکز چیست؟

چرا مهم است که تمرکز خود را همیشه کنترل کنیم؟

و چه مشکلاتی می تواند ناشی از عدم تمرکز روزمره ایجاد شود. البته بهتر است به برخی نکات مثبت در مورد پرت بودن حواس اشاره کنید، برای مثال خلاقیت، داستان سرایی، توجه به چیزهای جدید، یا توجه به چیزهای جدید (مثلا توجه به صدایی که حواس بقیه را به خود مشغول نکرده است).

برنامه ریزی مداوم برای کودک خود داشته باشید.

کودکانی که مشکلات تمرکز دارند زمانی که دارای برنامه ریزی نیستند حواسپرتی بیشتر بروز می دهند.

به عنوان والدین، سعی کنید با همکاری کودک یک برنامه منظم بنویسید.

به منظو اینکه به کودک خود کمک کنید مهارت زندگی بیشتری بیاموزد به او کمک کنید خودش برنامه ریزی کند. بسیاری از کودکان با برنامه ریزی دیداری بهتر کار می کنند.

همراه با کودک تکلیف مرتبط و زمان آن را مشخص کنید و در کنار آن عکسی از فعالیت مربوطه قرار دهید، یا اینکه کودک تصویری از فعالیت بکشید.

یک روش دیگر اینست که تصاویری را از اینترنت جستجو کنید، و برنامه را در کامیپوتر بنویسید، و در نهایت برنامه را پرینت بگیرید.

سپس می توانید آن را به دیوار اتاق کودک بزنید و بعد از انجام هر تکلیف روی آن کلیک کند.

این کار بسیار مهم است زیرا یاد می گیرند که مستقل تر شده و کارهای خود را انجام دهند، بدون  آنکه مجبور باشید مدام به او یاداوری کنید.

به فرزند خود اجازه استراحت دهید.

در حالیکه والدین انتظار دارند که فرزندان در مدت زمان مشخصی کاری را انجام دهند، بسیاری از کودکان نمی توانند بدون حواسپرتی کاری را در مدت زمان محدود انجام دهند، بخصوص انها که مشکل کمبود توجه دارند.

در این زمان است که باید به کودک فرصت دهید کمی استراحت داشته باشد. گاهی کودک تنها با ده دقیقه استراحت می تواند دوباره متمرکز شود و کار را جلو ببرد. یک مثال برای این کار اینست که به کودک بگویید ۱۵ دقیقه کار کند و سپس ۵ دقیقه به او استراحت دهید.

حواسپرت کن ها را دور کنید.

کودکان بسیاری هستند که با هر چیزی حواسشان پرت می شود، از جمله یک اسباب بازی در اتاق، سر و صدا، یا وجود افراد دیگر در اتاق.

اگر کودک شما به راحتی حواسش پرت می شود، سعی کنید برخی حواس پرت کن ها را از محیط دور کنید. یا معلم کودک صحبت کنید و ببینید اگر لازم است از همکلاسی ای که حواسش را پرت می کند دور شود، و یا اینکه حواس پرت کن های کودک را به معلم معرفی کنید تا انها را از او دور کند.

در خانه قسمت مشخصی را تعیین کنید تا کودک تکالیفش را همیشه در آنجا انجام دهد، مثلا یک میز خلوت در خانه.

در سطح فهم کودک با او صحبت کنید.

در حالیکه بسیاری از کودکان برای متمرکز ماندن روی تکلیف مشکل دارند، برای تمرکز روی یک مکالمه نیز دارای مشکل هستند.

اگر بارها مشاهده کردید که زمان صحبت با کودک به شما توجه نمی کند و یا جای دیگری را نگاه می کند به این دلیل است که به اندازه کافی متمرکز نیست.

اگر اینگونه است در سطح کودک با او صحبت کنید. سعی کنید هنگام صحبت به او نزدیک باشید و تماس چشمی را برقرار کنید نه اینکه در اتاق دیگری باشید یا بایستید.

این کار به کودک کمک می کند که بهتر تمرکز کند. هم چنین سعی کنید با کلمات شمرده ولی خلاصه صحبت کنید. اگر کلام شما بیش از حد طولانی شود کودک زود خسته شده و به ادامه حرف های شما گوش نخواهد داد.

بزرگ کردن کودکی با مشکلات تمرکز و حواس پرتی کار راحتی نیست. اما با انجام راه هایی که به شما گفتیم می توانید به کودک کمک کنید تمرکز بیشتری داشته باشید، اعتماد به نفس خود را تقویت کند و عملکرد بهتری داشته باشد.

نویسنده: “کودکانه” سایت کودک و نوجوان

کودک کم توجه، والد درمانده

یکی از مهم ترین مهارت های لازم برای دانش آموزان به ویژه در سن دبستان، مهارت دقت و تمرکز است.

ممکن است شما نیز به عنوان پدر، مادر و یا مربی با این مساله مواجه باشید که کودک مدت زمان بسیار کوتاهی بر بازی یا مساله ی درسی تمرکز می کند

رفتارهای سرزده، اعمال بدون فکر و یا حواس پرتی نشان می دهد و احتمالا از تلاش های بی نتیجه برای متمرکز کردن او خسته شده اید.

 به عنوان متخصص مسائل کودک و نوجوان باید بگویم مشکلات مربوط به توجه و تمرکز از جمله شایع ترین مشکلات این دوره ی سنی هستند که با استفاده از روش های خاصی می توان آن ها را برطرف نمود.

توجه و تمرکز در کودکان و بزرگسالان چه تفاوتی دارد؟

نکته ی جالب توجه در آغاز بحث توجه و تمرکز کودکان آن است که  اگرچه دامنه ی توجه کودکان بسیار کم تر از بزرگسالان است.

اما دقت و تمرکز آن ها در مساله ای که به آن مشغول شده اند، بسیار بیشتر از یک فرد بزرگسال است .

به همین دلیل است که اگر برای کودک تان داستانی تعریف کنید و او به دقت در حال گوش دادن به آن باشد .

سپس از شما بخواهد تا برای بار دوم ان را تکرار کنید، در صورت ایجاد تغییراتی در داستان، به سرعت مچ شما را خواهد گرفت.

این مساله نشان دهنده ی آن است که در صورت جلب صحیح و اصولی توجه دانش آموز و یا فرزندتان، او خواهد توانست مطالب را با عمق و کیفیت زیادی ادراک کرده، در ذهن نگه دارد و سپس تکرار کند.

کودک من در کدام مهارت دچار مشکل است؟ دقت؟ ادراک؟ حافظه؟

شاید این سوال در ذهن تان ایجاد شود که ” دقت”، ادراک و حافظه چه تفاوت هایی دارند؟

 در پاسخ، به طور خلاصه می توان گفت دقت و ادراک، فرایند های بهبود دهنده ی حافظه محسوب می شوند.

 به عبارت دیگر کودکانی که با استفاده از حواس ۵ گانه، توجه خود را به خوبی بر محرک مورد نظر معطوف می کنند (دقت)، بهتر می توانند معنای محرک را دریافت کرده.

آن را تفسیر کنند (ادراک)، مفهوم درک شده را در ذهن نگه داشته و مجددا به یادآورند (حافظه).

بنابراین با توجه به توضیحات ارایه شده کاملا واضح است که افزایش دقت و تمرکز دانش آموزان نقشی اساسی در بهبود عملکرد حافظه و یادگیری آن ها دارد.

 از این جهت توجه به مساله دقت و تمرکز- به عنوان مهارت هایی اکتسابی-  برای والدین و معلمان امری ضروری است.

عوامل تاثیر گذار بر توجه و تمرکز کودک خود را شناسایی کنید

به طور کلی عوامل موثر بر دامنه ی توجه و تمرکز کودک، به دو دسته عوامل بیرونی و درونی قابل تقسیم اند.

عوامل بیرونی موثر بر توجه و تمرکز کودک تان کدامند؟

1. خواب کافی: تحقیقات موید نقش تعیین کننده ی خواب در امر یادگیری هستند.

 در تحقیقی تعدادی کارت تصویر به آزمودنی ها داده و از آن ها خواسته شد تا پس از مشاهده، تصاویر را در ذهن خود نگه دارند.

در فاصله ای ۴۰ دقیقه ای تعدادی از آزمودنی ها خوابیدند در حالیکه تعداد دیگر بیدار ماندند.

نتیجه ی پس آزمون نشان داد آزمودنی هایی که در فاصله ی ۴۰ دقیقه ای پس از مشاهده ی تصاویر، خوابیدند مطالب را بهتر بازیابی کرده و عملکرد حافظه ی بهتری نشان دادند.

 در تبیین این مساله باید گفت وقتی مطلبی به تازگی وارد مغز می شود ( به خصوص در هیپوکامپ) هنوز شکننده است و به راحتی فراموش می شود.

به خصوص اگر از مغزخواسته شود تا در همان لحظه چیزهای بیشتری را نیز به خاطر سپارد.

اما خواب و استراحت منجر به هدایت مطالب جدید به سمت نئوکورتکس – محل ذخیره ی دائمی تر اطلاعات- شده  و به این صورت از فراموش شدن آن ها جلوگیری می کند.

بنابراین لازم است تا نسبت به ساعات خواب و استراحت فرزندتان با حساسیت ویژه ای عمل کنید.

 به طور متوسط یک دانش آموز دبستانی به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب مفید نیازمند است.

۲) دمای محیط: سرما یا گرمای بیش از حد می تواند مانع تمرکزشود. لازم است تا در جهت حفظ تمرکز این عامل نیز در نظر گرفته شود.

۳) تغذیه: عملکرد تغذیه بر کارکرد مغز مساله ای ثابت شده است. بر این اساس گنجاندن مواد غذایی متنوع در برنامه ی غذایی کودک بسیار حائز اهمیت است.

۴) ورزش: مطالعات انجام شده بر روی مغز موش ها و انسان ها نشان داده است که تمرینات منظم می تواند بازیابی حافظه را بهبود بخشد .

ورزش و فعالیت بدنی از جمله عوامل مهم در بهبود عملکرد شناختی کودکان است.

 از عوامل درونی تاثیر گذار بر توجه و تمرکز کودک تان چه می دانید؟

علاوه بر عوامل بیرونی ذکر شده عوامل درونی مختلفی نیز توجه و تمرکزکودک را تحت تاثیر قرار خواهد دهد.

 به عنوان والدین و یا مربی کودک لازم است بدانید که افزایش تمرکز چیزی جز افزایش توجه نیست و یکی از مهم ترین فنون افزایش توجه درکودکان “بازی” است.

 شما به عنوان پدر، مادر و یا مربی این ابزار قدرت مند را دراختیار دارید و از طریق آشنایی با بازی های دقت و تمرکز می توانید به بهبود عملکرد حافظه و یادگیری کودک کمک ویژه ای کنید.

از آنجا که از بین ابعاد پنجگانه ی حواس، حس بینایی و شنوایی بیشترین درگیری را در فرایند یادگیری دارا می باشند، انجام بازی هایی که به تقویت دقت و ادراک بینایی و شنوایی منجر شوند، بیشتر توصیه می شود.

بسیاری از این بازی ها نیاز به صرف زمان زیاد ندارند و در موقعیت های مختلف قابل اجرا می باشند.

بنابراین توصیه می شود انجام این بازی ها را در ساعات مختلف، با فرزندتان داشته باشید.

بازی کن، دقت کن، حافظه ات را تقویت کن

1. از کودک تان بخواهید چشم هایش را ببندد و مثلثی را تصور کند. سپس از او بخواهید با چشمان بسته آن مثلث را روی کاغذ به آرامی  و با دقت بکشد و سپس برای بار دوم این کار را تکرار کند.

 نتیجه هر دو فعالیت را به او نشان دهید. مطمئناً مثلث دوم با اشکال ها و ایرادهای کمتری کشیده شده  است و بهبود شرایط درآن کاملاً مشهود است.

شما می توانید این بازی را در طول روز چند بار با فرزندتان انجام دهید و هر بار از تصاویر مختلف و در عین حال ساده (مربع ، ستاره و  مستطیل) استفاده کنید.

در طول بازی به صورت ضمنی به فرزندتان یادآوری کنید که هرچه تصویر را آرام تر و با دقت بیشتری رسم کند، نتیجه کار بهتر خواهد بود.

• از فرزندتان بخواهید کتاب خواندن در محیط های مختلف را امتحان کند.

درکتابخانه، رستوران و دیگر مکان های شلوغ از او بخواهید برای دقایقی هرچند کوتاه کتاب بخواند و اگر او هنوز سوادخواندن ندارد شما برایش داستانی بخوانید.

(نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که هرگز او را وادار به مطالعه در حین حرکت اتومبیل نکنید زیرا این کار می تواند منجر به سرگیجه، حالت تهوع و مشکلات بینایی شود).

کتاب خواندن در محیط های متفاوت، تأثیری شگرف در افزایش تمرکز و دقت دارد.

در مصاحبه ای که با بسیاری از شطرنج بازان موفق دنیا انجام شده، آن ها گفته اند که برای افزایش تمرکز، بارها در محیط های بسیار شلوغ شطرنج بازی کرده اند.

• وقتی با فرزندتان به پارک می روید از او بخواهید  به صدای طبیعت که شامل صدای آب ، پرندگان و سایر حیوانات است بادقت گوش دهد و سپس صداهایی را که شنیده است نام ببرد.
• ۴)       از فرزندتان بخواهید دستانش را جلوی صورتش بگیرد و انگشتانش را به ترتیب و به آرامی خم کند.

به او یادآوری کنید حین خم کردن هر انگشت فقط به آن انگشت توجه کند. و به انگشت های دیگرش نگاه نکند.

وقتی همه انگشتانش را خم کرد به آرامی و به ترتیب دوباره این روش را برای صاف کردن انگشتان تکرار کند.

• از فرزندتان بخواهید که به آرامی و در ده شماره نفس بکشد و در حین نفس کشیدن فقط به تنفس و صدای آن فکر کند و بعد از ده شماره از او بخواهید که باز با همان ده شماره نفسش را بیرون بدهد.

این بازی می تواند در مواقع اضطراب، ترس و یا قبل از خواب نیز بسیار خوب عمل کند.

• فراهم کردن پازل و جدول های مخصوص به گروه سنی در افزایش دقت و تمرکز کودکان بسیار مناسب است.

شما می توانید به عنوان هم گروهی در جور کردن پازل با کودک همراه شده و به صورت ضمنی به رشد دقت و حافظه ی او نیز کمک کنید.

• می توانید در حین مشاهده ی فیلم از کودک تان بخواهید به دقت به صحنه های فیلم و محتوای آن توجه کرده و سپس مسابقه ای در مورد رنگ ها، اشیاء و اسامی موجود در فیلم راه اندازی کنید.

 از کودک بخواهید با فعال کردن حافظه ی خود به سوالات پاسخ دهد.

•  در صورتی که فرزندتان غالبا کم توجه است، موقعیت هایی را که در آن از خود توجه نشان می دهد مورد تشویق کلامی قرار دهید. بر اساس اصول شرطی سازی، تشویق کلامی منجر به تقویت رفتار توآم با توجه خواهد شد.

۹)       از کودک تان بخواهید به شما با دقت تمام نگاه کند (به عنوان مثال لباس، کفش و ظاهرتان را به دقت مشاهده کند و در ذهن نگه دارد

سپس از اتاق خارج شده و تغییری در ظاهرتان ایجاد کنیدکه قابل رویت باشد. سپس از کودک بخواهید بگوید چه چیزی تغییر کرده است.

       در صورتی که کودک درست پاسخ دهد، نفر بعدی خواهد بود که ظاهرش را تغییر می دهد و این بار شما در مورد چیزی که تغییر    کرده است حدس خواهید زد.

         بر اساس تجربه کودکان از این بازی لذت زیادی خواهند برد.

1.  از بازی های برپایه ی داستان کمک بگیرید. برای این کار نیاز به کتاب داستان هایی با موضوعات تخیلی و هیجان انگیز دارید.

می توانید چند صفحه ی اول  داستان را برای فرزندتان بخوانید و سپس از او درخواست کنید تا ادامه ی داستان را حدس بزند.  

می توانید خودتان نیز ادامه ی داستان را حدس بزنید و سپس در مورد حدس های تان با یکدیگر گفت و گو کنید.

انجام این بازی علاوه بر تقویت توجه و تمرکز، حس شوخ طبعی و تخیل را نیز در فرزندتان رشد خواهد داد.

1. از مازهای سرگرم کننده و جذاب به منظور افزایش تمرکز، دقت، برنامه ریزی، تعیین توالی، سرعت پردازش و یکپارچه سازی دیداری-حرکتی فرزندتان استفاده کنید.

لازم است تا مازها را متناسب با سطح رشدی فرزندتان به درستی انتخاب کنید.

• بازی درمانی اضطراب کودکان
• پرخاشگری کودکان
• رفتار با کودک بیش فعال
• تمام علائم افسردگی در نوجوانان دختر که باید بدانید
• روانشناسی نوجوان ۱۵ ساله

از خراب کاری پیشگیری کنید

ممکن است به عنوان والد و یا مربی کودک، به دلیل کم توجهی او با مشکلات زیادی مواجه شده باشید، در مورد پیشرفت تحصیلی او احساس نگرانی کنید و یا برای بهبود اوضاع، عجله به خرج دهید.

قبل از شروع اجرای بازی های گفته شده به این نکته توجه داشته باشید که هرگز نخواهید توانست با توسل به زور و اجبار از کودک درخواست توجه و تمرکز کنید.

فرقی نمی کند که شما پدر و مادر او هستید و یا معلمی که با وجود کودکی کم توجه، کنترل کلاس را از دست داده است.

مهم ترین نکته برای پیشگیری از خراب کاری و رسیدن به هدف، “برقراری ارتباط با کودک” و در نظر گرفتن احساسات اوست.

اگر با مطالعه ی بازی های فوق، قصد دارید کلاس آموزشی توجه و تمرکز راه بیندازید و از این طریق توجه و تمرکز فرزندتان را دگرگون کنید، لازم است بدانید که محکوم به شکست هستید.

در فرایند بازی با فرزندتان درگیر شوید، از او نظرخواهی کنید و از بازی با او لذت ببرید. در ادامه خواهید دید که ارتباط موثر مانند همیشه معجزه خود را نشان داده و توجه فرزندتان نیز به طرز چشمگیری بهبود یافته است.

منبع:مشاورانه

 

مهارت توجه به کودکان

توجه به کودکان یک تکنیک حیاتی و مهم در تـربیت کودکان است و لازم است تا خانواده ها و والدین تکنیک ها و سبک های درست تـوجه به کودکان را بیاموزند. اگر پدر و مادرها بتوانند به خوبی از روش های توجه به کودکان بهره بگیرند می توانند مشکلات بسیاری را در روابط میان خود و کودکان خود حل نموده و کاهش دهند و موجبات افزایش اعتماد و حس اعتماد به نفس را در کودکان از همان دوران کودکی فراهم نمایند چرا که ثابت شده است که افزایش اعتماد به نفس در افراد باید در همان دوران کودکی آن ها اغاز شود.

والدین بیشتر اوقات خیال می کنند که به اندازه کافی به کودکان خود توجه می نمایند اما در عین حال گاهی یا اوقات زیادی از کودک می شنوند که مثلا ” شما به من توجهی نمی کنید” شاید والدین حتی از این صحبت کودک خود  گله مند شده و ناراحت شوند. در واقع می شود گفت که توجه کردن به کودکان یعنی توصیف رفتارهای خوب در آنان به گونه ای که کودک حس نماید که رفتارهای خوبش و ویژگی های مطلوبش مورد توجه والدین قرار گرفته است و در واقع این کار فواید زیادی دارد چرا که وقتی والدین به رفتار مثبت کودک واکنش نشان داده و به آن توجه می کنند کودک می فهمد که رفتار مطلوبش مورد توجه خانواده بوده و تلاش می کند تا ان را بهبود داده و پر رنگ تر نماید.

توجه مناسب به کودک و مهارت توجه والدین فواید زیادی داشته و سبب بهبود بسیاری از ویژگی های  رفتاری و اجتماعی در کودکان می شود. اولین و مهم ترین تاثیری که توجه به کودکان داده این است که کودک تلاش می کند تا رفتارهای مقبول و مورد پسند خود را افزایش داده و رفتارهای بد را کاهش دهد.

دومین تاثیر مهم توجه به کودکان این است که رابطه ای مناسب بین کودک و والدین شکل گرفته و در واقع مشکلات موجود در رابطه ها تا حد زیادی کاهش می یابد. تکنیک ها و نکات مهم زیادی برای توجه بهتر والدین به کودکان وجود دارد که چند مورد را در ادامه ذکر می کنیم.

اولین نکته مهم این است که پدر و مادر سعی کنند که دقیقا همان رفتاری که کودکان از خود نشان می دهد را بازگو نمایند و این می تواند تاییدی برای کودک باشد و به او بفهماند که تمام حواس والدین به صورت خوب و تمام و کمال به او هست.  پس لازم است تا والدین در هر زمان که توانستد و در هر فرصتی کارهایی که کودک انجام داده است را به صورت کامل بازگو کنند و با این کار نشان دهند که توجه و حواس آن ها به صورت کامل به فرزندشان هست.

می توان گفت که توجه نمودن به کودکان و مهارت توجه در واقع به نوعی شبیه به گزارشگری ورزشی مثلا در ورزش فوتبال می باشد که فرد گزارشگر تمام موارد را بازگو می کند پس والدین نیز به همین صورت وقتی که کودک در حال انجام کاری هستند باید آن ها را با تمام وجود زیر نظر گرفته و پس از آن موارد را به صورت کامل بازگو نمایند مثلا اگر کودک در حال بازی با مکعب های خودش است باید کنارش نشسته و رفتارها و کارهایش را کامل بازگو نمایند به طور مثال بگوید که تو داری مکعب های زرد را با قرمز کنارهم می چینی و یک خانه زیبا می سازی و یا اگر در حال نقاشی است مثلا بگوید که تو داری یک خانه زیبا با رنگ آبی می کشی… پس توجه نمودن به کودکان تنها یک صحبت صرف نیست و تنها با حرف زدن نمی توان به کودک ثابت کرد که به او توجه می شود بلکه نیاز است با رفتار و اعمال خود توجه به او را به او ثابت نماییم و نشان دهیم. روشی دیگر برای توجه نمودن، تقلید کارهای کودک است. می توان در زمان توجه کنار کودک بوده و کارهای او را دقیقا تقلید کرد. کشیدن یک نقاشی یا ساختن یک مجسمه با خمیر بازی یک نمونه و مثال خوب است. توجه کنید که می بایست به صورت دائمی از این روش استفاده نمود.

منبع:مقالات کانون مشاوران ایران